Brief regering : Eindrapportage compensatieprojecten gemeenschap Hawija

Nr. 937
BRIEF VAN DE MINISTER VAN DEFENSIE

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 17 mei 2023

In opdracht van Nederland voerden de International Organization for Migration (IOM) en het United Nations Development Programme (UNDP) – Funding Facility for Stabilization (FFS) vanaf de eerste helft van 2021 projecten uit ten gunste van de gemeenschap
in Hawija. De projecten zijn op respectievelijk 31 oktober 2022 en 28 februari 2023
succesvol afgerond. De openbare eindrapportages zijn als bijlagen toegevoegd. De Kamer
is conform toezegging aan de vaste commissie voor Defensie1 doorlopend over de voortgang geïnformeerd. Deze brief volgt op de laatste voortgangsbrief
van 1 november 2022 (Kamerstuk 27 925, nr. 918).

Project IOM

Het contract met IOM is in april 2021 ondertekend. In mei 2021 is het project gestart
met een looptijd tot en met 31 oktober 2022. De hoofddoelstelling was om bij te dragen
aan het economische post-conflict herstel van het district Hawija door infrastructuur
en basisvoorzieningen te herstellen en werkgelegenheid te scheppen. Het project bestond
uit drie componenten: herstel van de industriële infrastructuur en de landbouwinfrastructuur
en puinruimen in de industriële zone.

Uit het eindverslag van IOM blijkt dat het project rechtstreeks ten goede is gekomen
aan 3485 mensen, onder wie 400 mensen die deelnamen aan het Cash for Work programma. Binnen dit programma is gewerkt aan puinruimen (twee grote percelen in
de industriële zone zijn vrijgemaakt van aanzienlijke hoeveelheden puin) en herstel
van landbouw gerelateerde infrastructuur. In totaal zijn er 259 winkels hersteld en
24 nieuwe winkels gebouwd. Daarnaast is geïnvesteerd in straatverlichting, sanitaire
voorzieningen en zes landbouw gerelateerde infrastructurele herstelprojecten. Dit
alles komt ten goede aan het herstel van de economische activiteit in het industriegebied,
en daarmee indirect aan een substantiële groep mensen in en rondom Hawija.

Project UNDP

Het contract met UNDP/FSS is in juli 2021 ondertekend. De projectuitvoering is daaropvolgend
gestart en had een looptijd tot en met februari 2023 (ten gevolge van twee budget
neutrale verlengingen). De hoofddoelstelling van het project was het verbeteren van
het elektrische distributienetwerk van Hawija, ten gunste van het industriegebied
en de omliggende woonwijk. Het project bestond uit twee componenten: werkzaamheden
aan het elektriciteitsdistributienetwerk en het installeren van een extra mobiel onderstation.
Uit het bijgevoegde eindverslag van UNDP blijkt dat het project rechtstreeks ten goede
is gekomen aan 260 gemeentelijke werknemers, 1650 technici en werknemers die in de
workshops werkzaam zijn en 700 mensen die woonachtig zijn in het doelgebied. Daarnaast
droeg het project bij aan het heropenen van 400 winkels en 15 fabrieken.

Tot slot komen de hernieuwde bedrijvigheid en de nieuwe faciliteiten ten gevolge van
beide projecten niet alleen direct ten goede aan de primaire doelgroep, maar indirect
ook aan andere mensen in en rondom Hawija.

Projectverloop

Het Ministerie van Defensie had contractafspraken met UNDP en IOM waar monitoring
en rapportage een onderdeel van zijn. Beide organisaties rapporteerden ieder kwartaal
over de voortgang van de projecten. Ook was er geregeld tussentijds contact tussen
het Ministerie van Defensie, de Nederlandse ambassade in Irak, UNDP en IOM over de
uitvoering van de projecten. Zoals in de eerdere brieven aan uw Kamer gemeld, ondervonden
beide organisaties op verschillende fronten vertraging ten opzichte van de oorspronkelijke
planning. Het was vooraf bekend dat het voltooien van werkzaamheden in deze regio
uitdagingen met zich meebrengt en er ontwikkelingen konden optreden die de planning
konden beïnvloeden. Voorop staat dat de hoofddoelstellingen zijn behaald. IOM en UNDP
betrokken de lokale autoriteiten en inwoners van Hawija bij de uitvoering van hun
projecten om te zorgen dat deze zo goed mogelijk aansluiten op de lokale behoefte.
Beiden hadden regelmatig contact met de Iraakse autoriteiten op verschillende niveaus,
waaronder de gemeente Hawija, de provincie Kirkuk en verschillende ministeries.

Financiering

In totaal is een bedrag van $ 5.398.323 (€ 4.424.855) aan de projecten van IOM en
UNDP besteed, waarvan $ 3.640.777 aan IOM en $ 1.757.546 aan UNDP. Beide projecten
zijn gefinancierd in twee termijnen. Conform de motie van het lid Fritsma (Kamerstuk
29 521, nr. 453) besteden UNDP en IOM in hun rapportages aandacht aan de maatregelen die zij hebben
genomen op het gebied van verantwoorde uitgaven, onder meer om tegen te gaan dat deze
ten goede kwamen aan (voormalige) ISIS sympathisanten. Het hebben van dergelijke maatregelen
was reeds onderdeel van de contracten die met beide organisaties zijn gesloten. Dit
is de standaard internationale werkwijze met betrekking tot contracten die tussen
donoren (veelal overheden, waaronder Nederland) en dergelijke (hulp-) organisaties
in dit soort gebieden worden gesloten.

De Minister van Defensie,
K.H. Ollongren