Brief regering : Algemene vergadering van Aandeelhouders ProRail 21 april 2023

Nr. 1100
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 2 mei 2023

Hierbij informeer ik uw Kamer over de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (hierna:
algemene vergadering) van Railinfratrust B.V. (enig aandeelhouder van ProRail B.V.)
en ProRail B.V. die heeft plaatsgevonden op 21 april 2023. De secretaris-generaal
(SG) van mijn ministerie heeft als vertegenwoordiger van de Staat der Nederlanden
deelgenomen aan de algemene vergadering. Tijdens deze algemene vergadering zijn het
jaarverslag en de jaarrekening van Railinfratrust en ProRail B.V. over 2022 vastgesteld.
Middels deze brief ontvangt u een weergave van de onderwerpen die tijdens de algemene
vergadering besproken zijn en een afschrift van de jaarstukken.

De algemene vergadering van 21 april 2023

Actualiteiten en vooruitblik

Daarbij is allereerst gesproken over het tragische treinongeluk in Voorschoten op
4 april jongstleden, waarbij een medewerker van een spoorwegaannemer om het leven
kwam en reizigers gewond zijn geraakt. Een gebeurtenis met een grote impact voor het
slachtoffer en zijn familie, de reizigers en het treinpersoneel, als ook voor de betrokken
hulpverleners, spoorwegmedewerkers en andere betrokkenen. Tijdens de vergadering hebben
we stilgestaan bij deze impact en de constructieve samenwerking tussen ProRail en
IenW rond deze noodlottige gebeurtenis. Ook voor de samenwerking direct na het ongeval
met alle betrokken partijen is waardering uitgesproken, waaronder ook de gemeente
en omwonenden die hulp boden. Tijdens de vergadering is verder gesproken over het
onderwerp veiligheid in den brede en de acties die ter verbetering daarvan worden
doorgevoerd.

Ook de situatie rond de prestatiegerichte onderhoudscontracten (PGO) is bij de actualiteiten
aan bod gekomen. Bij de vorige algemene vergadering is gemeld dat hierbij sprake is
van non-compliancy met de aanbestedingsregelgeving. Het onderhoud van het spoor is
essentieel en moet doorgang vinden om het spoor veilig en beschikbaar te houden. ProRail
stelt alles in het werk om weer zo snel als mogelijk een compliant situatie te creëren.

ProRail heeft mij verder als aandeelhouder meegenomen in de prestaties en resultaten
van het afgelopen jaar. En er is vooruit gekeken naar de toekomstige opgaven en de
uitdagingen die ProRail daarbij ziet vanwege onder meer de krapte op de arbeidsmarkt,
grondstoffen en de kaders die voor ProRail gelden.

Behandeling van jaarverslag en jaarrekening

Als aandeelhouder heb ik mijn waardering uitgesproken voor de maatregelen die de Raad
van Bestuur (RvB) genomen heeft om de organisatie op een zo goed mogelijke manier
door de gevolgen van de oorlog in Oekraïne en de impact daarvan op beschikbaarheid,
levertijden en kosten van materialen te leiden, waarbij de organisatie tegelijkertijd
moet omgaan met schaarse medewerkers in diverse disciplines, zowel bij ProRail zelf
als bij de aannemers en de ingenieursbureaus. ProRail heeft hierover in het jaarverslag
uitgebreid en overzichtelijk informatie gegeven.

ProRail heeft het afgelopen jaar bijna de gehele geplande productie van onderhoud
en beheer kunnen realiseren en heeft tegelijkertijd te maken gehad met prijsstijgingen
van energie en materialen. Het resultaat 2022, dat het verschil betreft tussen de
verleende subsidie en de werkelijke kosten van de door de subsidieverlener opgedragen
taken, is daardoor op € 7 miljoen negatief uitgekomen. Dit wordt verrekend met de
egalisatiereserve van ProRail.

Het bezoldigingsbeleid bestuurders ProRail is door de aandeelhouder vastgesteld per
1 december 2016. In dat besluit is vastgelegd dat de WNT zal worden toegepast. In
het besluit is in punt 3 rekening gehouden met eventuele excepties. ProRail heeft
voorgesteld om voor de huidige leden van de RvB een exceptie te maken voor de regeling
«kaartreizen gezin». Ik ben hier voor de lopende benoemingsperiode mee akkoord gegaan.

Ten behoeve van de behandeling van de jaarstukken heeft de accountant van ProRail
een toelichting gegeven op zijn bevindingen. Hij heeft aangegeven een goedkeurende
verklaring te hebben afgegeven bij de stukken. Daarnaast sprak de accountant zijn
waardering uit over de kwaliteit van het jaarverslag 2022. Als aandeelhouder heb ik
– conform artikel 210 van het Burgerlijk Wetboek Boek 2 – de jaarrekening van Railinfratrust
B.V. vastgesteld.

Herbenoeming leden van de Raad van Commissarissen (RvC)

De tweede zittingstermijn van het lid van de RvC Railinfratrust B.V. en ProRail B.V.,
mevrouw A.C.W. Sneller eindigt op 21 april 2023, zijnde de datum van de algemene vergadering
van de Vennootschap. Ook de eerste zittingstermijn van de heer T.R. Bercx, lid van
de RvC Railinfratrust B.V. en ProRail B.V., eindigt op 21 april 2023. Naar het oordeel
van de RvC komen beide leden in aanmerking voor een volgende termijn voor een periode
van vier jaar. De RvC is tevreden over hun functioneren en de voordrachten voor herbenoeming
worden ondersteund door de Raad van Bestuur en de Ondernemingsraad. Mede in het licht
van de diverse wervingsprocedures die op dit moment lopen bij zowel de RvC als Raad
van Bestuur en het belang om de bestuurlijke continuïteit te borgen ondersteun ik
beide voordrachten voor een volgende termijn. Derhalve heb ik tijdens de Algemene
vergadering besloten mevrouw Sneller en de heer Bercx opnieuw te benoemen als lid
van de RvC voor de komende vier jaar. Mevrouw Helthuis heeft na 12 jaar afscheid genomen
als RvC-lid. De SG heeft haar bedankt voor haar diensten.

Spoor naar Morgen en update strategische prioriteiten waaronder ERTMS

Tijdens de algemene vergadering heeft de RvB een update gegeven over het interne traject
Spoor naar Morgen, waarmee ProRail haar missie en visie door vertaald naar strategieën
en veranderingen bij ProRail. Naast het aspect veiligheid is verder in het bijzonder
stil gestaan bij ERTMS, omdat dit illustratief is voor de verandering in werkwijzen
waar ProRail steeds meer mee te maken zal krijgen in de toekomst. Een transitie, zoals
de RvC het formuleert, «van werken met spullen, naar werken met software». Deze transitie
staat of valt bij de wijze waarop de organisatie de omslag gaat maken naar de toekomst
en kost de nodige tijd. Ook heeft ProRail mij een update gegeven over het spoorgoederenvervoer,
het volume hiervan was in 2022 groter dan ooit. Daartoe is het noodzakelijk te blijven
werken aan het verbeteren van de betrouwbaarheid en beschikbaarheid van de infra voor
het goederenvervoer. Tevens heeft ProRail mij een update gegeven over de uitdagingen
op personeelsgebied bij onder meer de Verkeersleiding en de maatregelen die zij treft
om hiermee om te gaan. Bij bijvoorbeeld de Verkeersleiding is nog steeds sprake van
krapte in de personele bezetting, maar bieden de vele aanmeldingen voor de opleidingen
een hoopvol perspectief voor de toekomst.

Tot slot is gesproken over de situatie rondom kwartsstof. Op 16 maart 2023 (Kamerstukken
25 883 en 29 984, nr. 457) heb ik u een brief gestuurd over de uitkomst van het bezwaar van ProRail bij de
bezwaarcommissie met betrekking tot de eis om overal kwartsloze ballaststenen toe
te passen. ProRail stelt de eisen niet ter discussie, maar geeft aan veel moeite te
hebben met de uitvoerbaarheid vanwege haar inzichten in de beschikbaarheid van kwartsloze
ballast, mede in relatie tot de lange looptijden van projecten. Daarom heeft zij beroep
aangetekend bij de rechter. Ik wacht dit proces af, maar blijf ondertussen in gesprek
met ProRail over de impact van de eis op de werkzaamheden die zij doet en op projecten
die uitgevoerd worden.

Mijn conclusie als aandeelhouder is dat de organisatie financieel gezond is en haar
best doet om haar bijdrage te leveren aan de diverse maatschappelijke opgaven. Dat
is niet eenvoudig. De organisatie staat daarbij voor vele uitdagingen.

De Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat,
V.L.W.A. Heijnen