Brief regering : Nadeelcompensatie overschrijding grenswaarden geluid Schiphol

Nr. 469
BRIEF VAN DE MINISTER VAN INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 20 april 2023

In de Derde Voortgangsbrief van het Programma Omgeving Luchthaven Schiphol is de Kamer
geïnformeerd over de verzoeken om nadeelcompensatie.1 Deze verzoeken zijn ingediend als gevolg van de overschreden grenswaarden geluid
waartegen door de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) niet handhavend is opgetreden
in het kader van het anticiperend handhaven. De besluitvorming over de verzoeken heeft
inmiddels plaatsgevonden en via deze weg wordt de Kamer geïnformeerd over de gevolgde
procedure en de consequenties van die besluitvorming.

Procedure

Ongeveer twee jaar geleden zijn door negen omwonenden van de luchthaven Schiphol verzoeken
ingediend om gecompenseerd te worden voor de schade die is ontstaan door het beleid
van anticiperend handhaven bij Schiphol (verzoek om nadeelcompensatie). De bewoners
stellen in hun verzoek schade te hebben geleden, waaronder verminderd woongenot door
geluidsoverlast als gevolg van overschrijdingen van de grenswaarden geluidbelasting
in de handhavingspunten bij de Aalsmeerbaan.

Op basis van de beleidsregel nadeelcompensatie IenW 2019 is vervolgens een onafhankelijke
commissie ingesteld onder leiding van mr. dr. O. te Rijdt om advies uit te brengen
over de op de verzoeken te nemen beslissingen. De commissie heeft haar definitieve
advies op 10 februari 2022 uitgebracht en de maanden daarna op verzoek van het Ministerie
van IenW ter voorbereiding op gelijksoortige schadeverzoeken in de toekomst een validatie
van de in de eindadviezen gehanteerde methodiek uitgevoerd. Ook is tijdens een bijeenkomst,
in aanwezigheid van de verzoekers, antwoord gegeven op een aantal opgekomen vragen
over de gebruikte methodiek. Op basis van de definitieve eindadviezen en de aanvullende
notities die de commissie na de validatie heeft opgeleverd is een besluit genomen
over de ingediende schadeverzoeken.

De commissie adviseert om de schade vanwege een overschrijding van de grenswaarde
die (cumulatief) langer dan vier weken heeft geduurd, te beschouwen als schade die
het normale maatschappelijke risico van de verzoekers overtreft en deze schade voor
vergoeding in aanmerking te laten komen.

Het overnemen van het advies van de commissie Te Rijdt leidt er feitelijk toe dat
geaccepteerd wordt dat omwonenden van Schiphol voor een tegemoetkoming in aanmerking
kunnen komen vanwege schade door het anticiperend handhaven en de samenhangende overschrijding
van de grenswaarde. Het kabinet is van mening dat deze omwonenden daarop moeten worden
gewezen. Om die reden is er een attenderingsbrief naar circa 4600 adressen bij de
handhavingspunten waarvan de grenswaarden geluid zijn overschreden uitgegaan, waarin
omwonenden worden geïnformeerd over de mogelijkheid dat zij schade kunnen hebben geleden
en hoe zij een aanvraag kunnen indienen. Gelijktijdig zijn de besluiten naar de negen
verzoekers verzonden. Ook worden er een aantal informatiebijeenkomsten ingepland voor
omwonenden.

De verwachting – en bedoeling – is dat deze attenderingsbrief leidt tot meer aanvragen
om nadeelcompensatie. Om deze aanvragen zo goed mogelijk te kunnen behandelen, is
een aparte beleidsregel opgesteld. Het voordeel van een aparte beleidsregel ten opzichte
van de beleidsregel nadeelcompensatie Infrastructuur en Waterstaat 2019 is dat daarmee
meer duidelijkheid kan worden gegeven aan de desbetreffende omwonenden over de hoogte
van de vergoeding en het aanvraagproces.

De beleidsregel biedt een grondslag om op aanvraag nadeelcompensatie te vergoeden
voor gederfd woongenot in de gebruiksjaren 2018 en 2019. Ieder gebruiksjaar loopt
van 1 november t/m 31 oktober. Bewoners kunnen een aanvraag indienen vanaf 1 mei tot
en met 31 juli 2023. Het streven is erop gericht binnen acht weken na het verstrijken
van de aanvraagtermijn, derhalve binnen acht weken na 31 juli 2023 op alle aanvragen
te beslissen. Het merendeel van de bewoners, complexe zaken uitgezonderd, zal in oktober/november
2023 de nadeelcompensatie ontvangen.

De kosten voor deze beleidsregel inclusief de uitvoeringskosten worden voorzien op
€ 9,44 miljoen. Aangezien de beleidsregel nadeelcompensatie per 1 mei 2023 in werking
treedt zal een deel van de uitgaven al in 2023 plaats vinden. De bijbehorende wet
tot wijziging van een begrotingsstaat (1e suppletoire begroting 2023) zal pas in juni 2023 tot wet worden verheven en in werking
treden. Uitstel van de nadeelcompensatie zal het geheel doen vertragen en is daarmee
niet in het belang van het Rijk en de omwonenden van Schiphol. De betaling van deze
nadeelcompensatie zal als uitgave ten laste komen van de begroting van Infrastructuur
en Waterstaat, artikel 17 Luchtvaart. Hiermee wordt een beroep gedaan op het tweede
lid van artikel 2.27, van de Comptabiliteitswet 2016.

Tot slot

Met deze stap worden de omwonenden in financiële zin tegemoetgekomen wegens gederfd
woongenot. In de hoofdlijnenbrief van 24 juni 2022 is reeds ingegaan op de gevolgen
van het anticiperend handhaven voor de rechtspositie omwonenden.2 Als onderdeel van het aanbrengen van een nieuwe balans tussen de belangen van omwonenden
van Schiphol en het belang van de internationale bereikbaarheid van Nederland is het
streven om die rechtspositie te verbeteren en de hinder te beperken. Over de verschillende
stappen die hiervoor worden gezet wordt de Kamer geïnformeerd via de voortgangsbrieven
van het Programma Omgeving Luchthaven Schiphol.

De Minister van Infrastructuur en Waterstaat,
M.G.J. Harbers