Brief regering : Onderzoeksrapport 'Onderzoek taken en taakuitvoering Landelijke Expertisegroep Bijzondere Zedenzaken'

Nr. 69 BRIEF VAN DE MINISTER VAN JUSTITIE EN VEILIGHEID

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 24 februari 2023

Bijgaand treft u het onderzoeksrapport «Onderzoek taken en taakuitvoering Landelijke Expertisegroep Bijzondere Zedenzaken» aan. Dit onderzoek is uitgevoerd door Breuer & Intraval Onderzoek & Advies in opdracht
van het WODC naar aanleiding van de motie van het lid Van Nispen c.s.1

Inleiding

De Landelijke Expertisegroep Bijzondere Zedenzaken (LEBZ) is in 1999 door het College
van procureurs-generaal in het leven geroepen en brengt advies uit aan officieren
van justitie bij bijzondere zedenzaken, zoals zaken met aspecten van hervonden herinneringen,
of zaken die zich meer dan acht jaar geleden zouden hebben voorgedaan. Om advies te
kunnen geven aan de officier van justitie, stelt de LEBZ een multidisciplinair samengestelde
groep adviseurs samen met wetenschappelijke kennis en expertise o.a. op het gebied
van (klinische) psychologie, recherchepsychologie en zedenrecherche. De LEBZ wordt
meestal geconsulteerd vóór aanhouding van de verdachte.

De werkwijze van de LEBZ is in de afgelopen jaren regelmatig te discussie gesteld.
Uw Kamer met de motie van het lid Van Nispen c.s.2 onderzoek gevraagd naar: 1) de wetenschappelijke onderbouwing en de visie, 2) de
rol en taakopvatting, 3) de officiële en onofficiële doelstellingen van de LEBZ, en
4) de werkwijze en de resultaten van de afgelopen jaren.

Het vandaag aan u aangeboden onderzoeksrapport geeft inzicht in de doelen en taken
van de LEBZ, in de samenstelling van de LEBZ en adviesgroepen en de manier waarop
de LEBZ haar taken uitvoert, in de wijze van kwaliteitsbewaking (controle) van het
werk van de LEBZ en in de de waardering van andere partijen voor het werk van de LEBZ.
Hieronder treft u een korte samenvatting aan van de conclusies en aanbevelingen van
de onderzoekers.

Conclusie en aanbevelingen

De indruk van de onderzoekers is dat de coördinatoren werken vanuit de taken en taakuitvoering
zoals deze sinds de oprichting in 1999 zijn opgesteld. Zij signaleren dat de coördinatoren
onder druk staan door de discussie en kritiek die de aanleiding vormde voor dit onderzoek
en door capaciteitsproblemen. Voor de LEBZ-adviseurs die zij hebben gesproken geldt
ook dat zij werken vanuit de beoogde procedure en unaniem staan achter de multidisciplinaire
werkwijze van de LEBZ. Zij, en vele andere met directe ervaring met de LEBZ, zijn
ervan overtuigd dat de coördinatoren en de adviseursgroep voldoende kennis en expertise
hebben om hun werk gedegen te kunnen doen. Wel worden er mogelijkheden gezien tot
verbetering in de onderlinge samenwerking en communicatie tussen de zedenteams en
de LEBZ en tot verbetering in de aandacht en kennis die er is binnen de zedenteams
voor de LEBZ en de LEBZ-adviezen die men krijgt. Ook signaleren de onderzoekers een
behoefte om de kwaliteitsborging te versterken. Zo wordt er gepleit voor hervatting
van het patroon van jaarlijkse bijeenkomsten georganiseerd door de LEBZ en een evaluatie
van individuele LEBZ-adviezen op zaakniveau met de officier van justitie.

Tenslotte dient een begeleidingscommissie de LEBZ vierjaarlijks te evalueren. De onderzoekers
concluderen dat de LEBZ vanaf de oprichting in 1999 beperkt is geëvalueerd.

Anderzijds zien de onderzoekers ook een expertisegroep waarover onduidelijkheid bestaat
bij behandelaren, (vermeende) slachtoffers en vertegenwoordigers van (vermeende) slachtoffers.
Meer transparantie in de doelen, taken en taakuitvoering lijkt een eerste stap in
de goede richting, maar zal niet alle problemen oplossen. Voorzien in en afstemmen
op de behoeften en verwachtingen van mensen blijft moeilijk door de smalle juridische
taak van de LEBZ in het strafproces. Meer voorlichting en openheid over de verrichte
taken toegespitst op de behoeften en verwachtingen van betrokkenen lijkt nodig.

Tot slot

Mijn reactie op de aanbevelingen uit dit onderzoeksrapport stuur ik u voor de zomer
2023 samen met de door u in de procedurevergadering van de vaste commissie voor Justitie
en Veiligheid van 25 januari jl. gevraagde kabinetsreactie op het onderzoeksrapport
van de Tijdelijke Onderzoekscommissie Georganiseerd Sadistisch Misbruik van Minderjarigen
(commissie Hendriks).

De Minister van Justitie en Veiligheid, D. Yeşilgöz-Zegerius