Brief regering : Uitkomst stemmingen MOVP resoluties bij 77e zitting van de Algemene Vergadering van de VN

Nr. 206
BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 10 februari 2023

In deze brief informeer ik uw Kamer over de uitkomst van stemmingen bij de 77e zitting van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties (AVVN) ten aanzien van
resoluties die raken aan het Midden-Oosten Vredesproces (MOVP). Dit gebeurt conform
de gewijzigde motie van het lid Van der Staaij, gesteund door het lid Van Helvert
(Kamerstuk 35 570 V, nr. 56).

Zoals met uw Kamer gedeeld per brief op 17 oktober jl. (Kamerstuk 23 432, nr. 485) was het streven van Nederland het gehele pakket aan resoluties te verbeteren onder
meer door disproportionele aandacht voor Israël tegen te gaan. De EU heeft wederom
met de Palestijnse delegatie kunnen onderhandelen hetgeen ruimte bood voor bovenstaande
inzet. Deze onderhandelingspositie van de EU binnen de VN is uitzonderlijk en afhankelijk
van een eensgezinde EU-stempositie. Behoud van EU-eenheid weegt daarom tevens mee
in de Nederlandse stembepaling. Daarnaast blijft het kabinet van mening dat er ruimte
moet blijven voor feitelijke en hiermee gerechtvaardigde kritiek op het handelen van
betrokken partijen in multilateraal verband.

Dit wordt niet enkel gedaan via resoluties bij de VN. Ook in EU- en in bilateraal
verband worden zorgen geuit richting Israël alsmede de Palestijnse autoriteit. Aandachtspunten
hierin zijn onder andere het Israëlisch nederzettingenbeleid, de aangekondigde intentie
tot de ontwikkeling van een annexatieraamwerk, de krimpende ruimte voor zowel het
Israëlisch als Palestijns maatschappelijk middenveld, het uitblijven van Palestijnse
verkiezingen en de evidente noodzaak tot de-escalatie van het aanhoudende geweld.

Hieronder wordt ingegaan op de resultaten van afgelopen AVVN.

Resultaten en stemposities

Tijdens de 77e zitting van de AVVN is onderhandeld over 15 resoluties. In onderstaand overzicht
treft u per resolutie de Nederlandse stempositie. Mede dankzij Nederlandse inzet is
de EU erin geslaagd om het gehele pakket resoluties in de toekomst te verminderen.
Twee resoluties1 worden vanaf 2023 niet meer ingediend. Daarnaast is op initiatief van Nederland de
tekst van resoluties feitelijk meer in balans gebracht, is een rapportageverplichting
opgeheven2, en is het beschikbare budget voor VN-activiteiten voortkomend uit een resolutie3 omlaag gebracht waarmee disproportionele aandacht voor Israël wordt tegengegaan.

Daarnaast zijn zorgelijke ontwikkelingen als de toenemende druk op het maatschappelijk
middenveld in de Palestijnse Gebieden en de dood van journaliste Shireen Abu Akleh4 geadresseerd.

De meeste aandacht in de onderhandelingen ging uit naar de Israeli Practices resolutie5. Op basis van brede EU steun is een verwijzing naar apartheid in de ontwerpresolutie
verwijderd. Centraal stond een adviesaanvraag aan het International Gerechtshof voor
een juridische analyse (Advisory Opinion) over de Israëlische bezetting van de Palestijnse Gebieden. Bij een dergelijk voorstel
is het gebruikelijk dat het gehele VN-lidmaatschap uitgebreid wordt geconsulteerd.
Dit voorstel werd echter dermate laat in het onderhandelingsproces gedaan dat hiervoor
onvoldoende tijd was. Daarnaast bevat de finale versie van de Israeli Practices resolutie een referentie naar de heilige plaatsen in Jeruzalem waarin alleen de Haram
al-Sharif genoemd wordt. Voor Nederland is de terminologie rondom de heilige plaatsen
in VN-verband een punt van zorg, in lijn met de motie van het Eerste Kamerlid Schalk
(Kamerstuk 35 403, J). Deze verwijzing in combinatie met de late introductie van het verzoek aan het Internationaal
Gerechtshof hebben ertoe geleid dat Nederland van een voorstem naar een onthouding
is gegaan op deze resolutie. De implicaties van de Israeli Practices zijn in de Vijfde Commissie (verantwoordelijk voor de financiering van aangenomen
resoluties) ook besproken en tot stemming gebracht. Nederland heeft tegen een amendement
gestemd waarmee de programmabegroting voor de Israeli Practices resolutie op nul zou worden gezet. Nederland heeft daarbij een stemverklaring afgegeven
waarin is benadrukt dat de Vijfde Commissie zich, zodra een resolutie is goedgekeurd,
moet onthouden van politieke discussies die thuis horen in andere fora in de VN. Nederland
heeft samen met 90 andere VN-lidstaten grote zorgen uitgesproken over de Israëlische
sancties jegens de Palestijnse autoriteit naar aanleiding van de Advisory Opinion en opgeroepen deze sancties terug te draaien.

In de plenaire Division-resolutie werden tot slot diverse additionele VN-activiteiten geïntroduceerd inzake
de Palestijnse 75-jarige Nakba-herdenking. Nederland heeft tegen deze resolutie gestemd.

Onderstaande tabel licht Nederlandse stempositie en de EU stemposities toe. In onderhandelingen
heeft Nederland bovenstaande inzet uitgedragen en was daardoor in staat een EU meerderheid
te bewerkstelligen en waar mogelijk met EU- eenheid te stemmen.

Resolutie

Nederlandse stempositie

Stemposities van EU lidstaten

1

Permanent sovereignty of the Palestinian people in the Occupied Palestinian Territory,
including East Jerusalem, and of the Arab population in the occupied Syrian Golan
over their natural resources (tweede commissie)

Voor (technische roll-over)

EU27 voor

2

Oil slick on Lebanese shores (tweede commissie)

Voor (technische roll-over)

EU27 voor

3

The right of the Palestinian people to self-determination (derde commissie)

Voor (technische roll-over)

EU27 voor

4

Assistance to Palestine refugees (vierde commissie)

Voor (technische roll-over)

EU27 voor

5

Operations of the United Nations Relief and Works Agency for Palestine Refugees in
the Near East (vierde commissie)

Voor

EU27 voor

6

Palestine refugees» properties and their revenues (vierde commissie)

Voor (technische roll-over)

EU27 voor

7

Israeli settlements in the Occupied Palestinian Territory, including East Jerusalem,
and the occupied Syrian Golan (vierde commissie)

Voor

25 voor

1 onthouden

1 tegen

8

Israeli practices affecting the human rights of the Palestinian people in the Occupied
Palestinian Territory, including East Jerusalem (vierde commissie)

Onthouden

7 voor

13 onthouden 9 tegen

9

The Occupied Syrian Golan (vierde commissie)

Voor

EU27 voor

10

Peaceful settlement of the question of Palestine (plenair)

Voor

25 voor

1 onthouden

1 tegen

11

Committee on the Exercise of the Inalienable Rights of the Palestinian People (plenair)

Onthouden

1 voor

20 onthouden

6 tegen

12

Division for Palestinian Rights of the Secretariat (plenair)

Tegen

2 voor

10 onthouden

15 tegen

13

Special information programme on the question of Palestine of the Department of Global
Communications of the Secretariat (plenair)

Voor

25 voor

2 tegen

14

Assistance to the Palestinian people (EU resolutie) (plenair)

Voor

EU27 voor

15

The Syrian Golan (plenair)

Onthouden

EU27 onthouden

De Minister van Buitenlandse Zaken,
W.B. Hoekstra