Brief regering : Rode Draden Notitie 2023 over circulaire ketensamenwerking van Het Versnellingshuis Nederland

Nr. 226 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 3 februari 2023

Op 3 februari heeft uw Kamer met een aparte brief het Nationaal Programma Circulaire
Economie 2023–2030 (NPCE) ontvangen. Hierin staat «Een circulaire economie komt alleen
tot stand door circulaire ketensamenwerkingen». Vandaag wordt ook de Rode Draden Notitie
van het Versnellingshuis Nederland Circulair! gepubliceerd. Deze notitie beschrijft
de belangrijkste drijfveren en belemmeringen die bedrijven tegenkomen als ze circulair
willen samenwerken in ketens. Hierbij bied ik u de Roden Draden Notitie aan en informeer
ik uw Kamer over de nieuwe ondersteuningsmogelijkheid voor circulaire ketendoorbraakprojecten.
Met deze aanvullende ondersteuning draag ik bij aan het oplossen van een deel van
de belemmeringen in de Rode Draden Notitie.

Wat is Het Versnellingshuis Nederland Circulair!

Het Versnellingshuis Nederland Circulair!1is een samenwerkingsverband van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, VNO-NCW/MKB-Nederland,
Het Groene Brein, en MVO Nederland.

Samen met meer dan honderd Versnellingspartners2 helpt het Versnellingshuis sinds 2019 ondernemers in de circulaire economie. Het
Versnellingshuis helpt aan de ene kant individuele ondernemers met antwoorden op vragen
over kennis, netwerken, financiering en bij vragen over wet- en regelgeving, en stimuleert
aan de andere kant samenwerking tussen ondernemers in circulaire ketens. Het Versnellingshuis
kan deze ondersteuning bieden tot en met 2025.

De Rode Draden notitie 2023: belemmeringen bij ketensamenwerking

Met de Versnellingspartners stelt het Versnellingshuis jaarlijks de Rode Draden Notitie
op met daarin de belemmeringen die bedrijven ervaren die circulair (willen) ondernemen.
In de Rode Draden Notitie 2023 is specifiek gekeken welke belemmeringen en drijfveren
spelen bij circulaire ketensamenwerkingen, en welke initiatieven er zijn die belemmeringen
wegnemen. Dit gezien het belang van circulaire ketensamenwerkingen om tot een circulaire
economie te kunnen komen. Het rapport geeft in zes rode draden aan dat er drijfveren
zijn voor ketensamenwerking (Rode Draad 1) maar ook nog veel belemmeringen zijn (Rode
Draad 2–6). Zo zijn de drijfveren: dalende leveringszekerheid van grondstoffen, stijgende
grondstoffenprijzen, maatschappelijke druk om te verduurzamen, de invoer van bindende
maatregelen en kansen voor nieuwe businesscases. De belemmeringen voor ondernemers
zijn het ontbreken van ketentransparantie, zorgen over het mededingingsrecht en het
verdelen van de lusten en lasten over de keten. Ook vraagt het circulair maken van
ketens om sociale innovatie: er moet geïnvesteerd worden in een gezamenlijke visie,
onderling vertrouwen en heldere afspraken. Een ketenregisseur kan hier een belangrijke
faciliterende rol in vervullen. Bedrijven zien dan ook graag dat de ondersteuning
voor ketensamenwerking hierop wordt uitgebreid.

Het Versnellingshuis nodigt beleidsmakers, adviseurs, programmamakers, financiers,
etc. uit om de bevindingen een plek te geven in eigen beleid en activiteiten.

Ondersteuning voor circulaire ketensamenwerking: bestaand en nieuw

Het Versnellingshuis ondersteunt circulaire ketensamenwerking sinds de oprichting.
Die ondersteuning bestaat uit 1) de subsidieregeling circulaire ketenprojecten3 voor 3 tot 6 mkb-ondernemers en 2) ondersteuning bij het starten van een ketensamenwerking
in een materiaal of productketen. De ondersteuning voor materiaal of productketens
wordt vanaf 2023 uitgebreid, zodat meerjarige ketenregie wordt ondersteund. Hiermee
geef ik concreet invulling aan de roep om ketenregie uit de Rode Draden notitie. De
Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) gaat deze ondersteuningsaanpak uitvoeren
onder de vlag van het Versnellingshuis. Dit wordt gefinancierd door het Ministerie
van IenW met extra middelen uit het Coalitieakkoord (Bijlage bij Kamerstuk 35 788, nr. 77).

Bedrijven die een samenwerking zijn gestart om hun keten circulair te maken, kunnen
meerjarige ketenondersteuning krijgen onder de noemer van circulair ketendoorbraakproject.
In afstemming met de transitieteams worden alleen projecten ondersteund die daadwerkelijk
bijdragen aan de doelen in het NPCE. De ondersteuning behelst het aanstellen van een
ketenregisseur. De consortia van bedrijven die in aanmerking komen hebben een vastgestelde
ambitie, en een gezamenlijk plan voor het realiseren van een circulaire keten. Naar
verwachting kunnen er in 2023 acht tot tien ketendoorbraakprojecten starten.

Op de website van het Versnellingshuis4 staat vanaf vandaag meer informatie over de ondersteuning voor circulaire ketendoorbraakprojecten
en de voorwaarden. Ook zal er in de Week van de Circulaire Economie5 (maandag 6–zaterdag 11 februari 2023) aandacht zijn voor deze ondersteuning6. Op deze manier helpt het Versnelllingshuis circulaire ketensamenwerkingen en haalt
het de lessen op die in deze projecten worden opgedaan voor toekomstige ketensamenwerking.

De Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat, V.L.W.A. Heijnen