Brief regering : Gerichte mailing CIZ om niet-gebruik te bestrijden

Nr. 694
BRIEF VAN DE MINISTER VAN SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 12 januari 2023

Ouders van kinderen met een ernstige ziekte of aandoening verlenen extra zorg aan
hun kind. Dit brengt extra kosten met zich mee. Om ouders tegemoet te komen in deze
kosten, krijgen deze ouders de kinderbijslag dubbel uitbetaald: de dubbele kinderbijslag
intensieve zorg (hierna: DKIZ). Voor ouders van thuiswonende kinderen van 3 tot 18 jaar
met een indicatie op grond van de Wet langdurige zorg, geldt dat er per definitie
sprake is van intensieve zorg. Deze kinderen zijn vanwege een aandoening blijvend
aangewezen op 24 uur zorg in de nabijheid of op permanent toezicht. Van deze ouders
maken naar schatting 1.600 ouders geen aanspraak op hun recht1. Het CIZ beschikt over de gegevens om deze ouders in kaart te brengen om hen gericht
per brief te informeren over DKIZ. Maar het CIZ mag deze gegevens niet verwerken voor
het beoogde doel: het bestrijden van niet-gebruik van DKIZ. Ik heb, samen met het
CIZ en de Minister voor Langdurige Zorg en Sport, besloten dat het CIZ deze brief
desalniettemin aan ouders gaat sturen. In deze brief informeer ik uw Kamer over de
afwegingen en randvoorwaarden.

Belang voor ouders

De brief aan ouders dient een belangrijk maatschappelijk doel: zorgen dat ouders van
een thuiswonend kind met een Wlz-indicatie een tegemoetkoming krijgen in de extra
kosten die zij hebben. Sinds 2020 wijst het CIZ alle ouders op DKIZ bij de vaststelling
van het recht op zorg op grond van de Wlz. Ouders van kinderen die voor 2020 recht
kregen op zorg op grond van de Wlz hebben deze informatie dus niet ontvangen. Daarnaast
is het doenvermogen van deze ouders een belangrijk aandachtspunt. Zij moeten, naast
de extra zorg voor hun kind, veel regelen; denk aan de vaststelling van een medische
diagnose en de (financiële) ondersteuning vanuit de Wlz. Tot slot is van belang dat
de gegevensvergelijking binnen de beveiligde omgeving van het CIZ plaatsvindt. Ik
vind het belangrijk om juist deze ouders, die al belast zijn met een extra zware zorgtaak
en veel extra regelwerk, te helpen aanspraak te maken op de extra financiële ondersteuning
van DKIZ.

Ik werk ook aan een wetsvoorstel om DKIZ te vereenvoudigen,2 waarbij tevens wordt voorzien in een wettelijke grondslag voor het CIZ om persoonsgegevens
waarover het CIZ beschikt, te gebruiken om ouders te informeren over een mogelijk
recht op DKIZ. Wachten met het informeren van ouders tot de inwerkingtreding van het
wetsvoorstel vind ik echter onwenselijk, omdat zij dan nog langer DKIZ blijven missen.

Afweging tussen het belang van privacy en financiële ondersteuning

Naast het belang van financiële ondersteuning, geldt ook het belang van privacy voor
de ouders en hun kinderen van wie de gegevens verwerkt worden. Om ouders per brief
te kunnen informeren, moet het CIZ een vergelijking maken tussen de afgegeven Wlz-indicaties
voor kinderen en de positieve adviezen die het CIZ heeft gegeven aan de SVB. Op grond
van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) is dit niet toegestaan, omdat
het CIZ deze gegevens niet mag verwerken ten behoeve van het bestrijden van niet-gebruik
van DKIZ. Door deze gegevensverwerking desondanks uit te voeren, wordt niet in lijn
met de AVG gehandeld. Er is dus een dilemma ten aanzien van het belang van financiële
ondersteuning en het privacybelang. De uitkomst van de afweging was in eerste instantie
om de mailing niet uit te voeren. Hierover heb ik uw Kamer geïnformeerd.3

Zorgvuldige afweging en randvoorwaarden

Omdat ik het een onwenselijke uitkomst vond om de brief aan ouders niet te versturen,
heb ik de afgelopen periode nauw samengewerkt met het CIZ. Er hebben verschillende
overleggen op bestuurlijk niveau plaatsgevonden en de functionarissen gegevensbescherming
(FG’s) van het CIZ, VWS en SZW zijn betrokken. Daarnaast hebben we bezien welke stappen
nodig zijn om in dit zeer uitzonderlijke geval beargumenteerd af te wijken van privacywetgeving.
Het betreft een eenmalige onrechtmatige verwerking die controleerbaar is door uw Kamer
te informeren. De evaluatie van de brief aan ouders en een eventuele herhaling zal
plaatsvinden op basis van de grondslag in het wetsvoorstel, dat ik nu voorbereid.
Tot slot vind ik het wenselijk om samen met het CIZ de risico’s te dragen van het
versturen van de brief zonder wettelijke grondslag. Met CIZ is daarom afgesproken
dat SZW degene is die eventuele financiële gevolgen van deze overtreding van privacywetgeving
zal dragen. Naast de invulling van de randvoorwaarden weegt mee dat ouders te maken
hebben met stijgende prijzen van energie en boodschappen. Dit maakt voor de drie partijen
dat het belang van financiële ondersteuning aan ouders zwaarder weegt dan het privacybelang.

Het CIZ verstuurt de brief aan ouders begin februari 2023. Ouders die voor 1 april
2023 de aanvraag DKIZ indienen, ontvangen dan nog voor heel 2023 DKIZ. Deze uitkomst
zou niet haalbaar zijn geweest als met het informeren van de ouders zou worden gewacht
tot het wetsvoorstel, dat in voorbereiding is, in werking zou zijn getreden. Ik ben
blij met deze uitkomst en de zorgvuldige, gezamenlijke afweging.

Ik ben verheugd dat we ouders nu kunnen helpen om aanspraak te maken op de financiële
ondersteuning die zij al enige tijd mislopen.

De Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid,
C.E.G. van Gennip