Brief regering : Stand van zaken van een aantal openstaande toezeggingen inzake Digitale Zaken

Nr. 957
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN BINNENLANDSE ZAKEN EN KONINKRIJKSRELATIES

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 23 december 2022

Hierbij informeer ik uw Kamer over de stand van zaken van een aantal openstaande toezeggingen
en Kamervragen waarvan de opvolging gepland stond voor het eind van 2022. In deze
brief ga ik in op de onderwerpen waarover ik uw Kamer niet dit jaar meer kan informeren
en de bijgestelde planning.

Voortgang digitale inclusie

In het verleden werd uw Kamer jaarlijks aan het einde van elk kalenderjaar geïnformeerd
over de voortgang ten aanzien van digitale inclusie. Het kabinet zet zich in voor
een digitale samenleving waarin iedereen mee kan doen. Daarom is digitale inclusie
een belangrijk onderdeel van de Werkagenda Waardengedreven Digitaliseren die uw Kamer
recent ontving (Kamerstuk 26 643, nr. 940). Meer in het bijzonder gaat het daarbij om lijn 1: Iedereen kan meedoen in het digitale
tijdperk. In de toekomst zal ik uw Kamer over de voortgang op dit terrein dan ook
rapporteren in het kader van de voortgang van de Werkagenda Waardengedreven Digitaliseren.
Omdat de rapportage over de voortgang van de Werkagenda voorzien is voor het vierde
kwartaal van 2023 zal ik u in het eerste kwartaal van 2023 nog wel beknopt informeren
over de voortgang die in 2022 is geboekt op digitale inclusie.

RAAS-DOBbox

In de voortgangsbrief van het programma Verbetering van het reisdocumentenstelsel
(VRS) (Kamerstuk 25 764, nr. 138) heb ik toegezegd om u voor het einde van het jaar een brief te sturen over mijn
beslissing rondom de RAAS-DOBbox. RAAS-DOBbox (Reisdocumenten Aanvraag en Archief
Station – Decentrale Opslag Biometrie), betreft een voorziening waarin de biometrische
gegevens (gezichtsopname, handtekening en voor productiedoeleinden tijdelijk de vingerafdruk)
apart decentraal worden opgeslagen. Hiermee is een centrale opvraag mogelijk van gezichtsopname
en handtekening door uitgevende instanties bij de behandeling van een aanvraag voor
een reisdocument (in plaats van zoals nu per mail/post). De DPIA op het gehele programma
VRS is nog niet gereed. Dit zal tegen het einde van het eerste kwartaal in 2023 wel
het geval zijn. Ik zal uw Kamer kort daarna informeren over mijn besluit.

Maatregelen ter voorkoming van identiteitsfraude met paspoorten

In de brief van 8 juli jl. (Kamerstuk 25 764, nr. 137) heb ik aangekondigd in december uw Kamer te informeren over de maatregelen ter voorkoming
van identiteitsfraude met paspoorten. Uw Kamer heeft hierover op 8 november jl. een
voortgangsrapportage ontvangen (Kamerstuk 29 911, nr. 140). Er wordt voortvarend gewerkt aan het maatregelenpakket. In december zullen een
tweetal ICT-wijzigingen in het RAAS-aanvraagsysteem worden aangebracht (automatisch
uitloggen en een verbetering van de logging). Hiermee kunnen gemeenten zelf beter
toezicht op functiescheiding uitoefenen. Op het onderwerp bestuurlijke aandacht heeft
de VNG met de vergadering van de VNG Commissie Informatiesamenleving op 17 november
voortgang geboekt. De leden van de commissie hebben ingestemd om met mij samen te
werken aan bewustwording. De activiteiten met betrekking tot voorlichting hebben inmiddels
geresulteerd in het vaststellen van een communicatiestrategie «Samen scherp». Deze
werd al tijdens de kennisdag van RvIG op 17 november in Amersfoort gepresenteerd aan
de aanwezige stakeholders. Ik streef ernaar om in het tweede kwartaal van 2023 nog
eens de voortgang te delen op alle aangekondigde maatregelen.

Maatschappelijke Kosten-Baten Analyse van het Europese Digitale Identiteit Raamwerk

In de Voortgangsrapportage Europese Digitale Identiteit (Kamerstuk 26 643, nr. 902) is gemeld dat de uitkomsten van de Maatschappelijke Kosten-Baten Analyse (MKBA)
naar aanleiding van het Europese Digitale Identiteit Raamwerk (eIDAS herziening) eind
dit jaar tot stand zou komen. Voor de analyse is meer tijd nodig vanwege onvoorziene
complexiteit in het kwantificeren van de kosten en baten en de veelheid van mogelijke
use cases waarvan de prioritering nog niet vaststaat. Uw Kamer ontvangt de uitkomsten
in het eerste kwartaal van 2023.

In afwachting van de MKBA zijn we in Nederland al bezig met diverse activiteiten voor
het Nederlandse implementatie van het Europese Digitale Identiteit raamwerk. Dit gaat
voornamelijk om voorbereidende activiteiten op de implementatie van het stelsel, de
Nederlandse publieke voorbeeld wallet en diverse Europese pilots. Dit zijn activiteiten
die we nu al goed kunnen opstarten waarbij we de focus die we in deze activiteit later
aanbrengen onder andere zullen laten afhangen van de uitkomsten van de MKBA.

Stand van zaken beleidsontwikkelingen burgerservicenummer

In de Kamerbrief Stand van zaken beleidsontwikkelingen burgerservicenummer (BSN) van
29 juni 2021 (Kamerstuk 27 859, nr. 154) is toegezegd voor het eind van 2021 uw Kamer opnieuw te informeren over de stand
van zaken, onder andere van een onderzoek naar mogelijkheden om het BSN op verzoek
van de burger te wijzigen en een onderzoek naar mogelijkheden om het BSN te vervangen
door een nummer dat per transactie wisselt, en/of gepseudonimiseerd wordt. Deze onderzoeken
hangen samen. Het eerstgenoemde onderzoek is afgerond, het tweede loopt nog. Uit eerstgenoemde
onderzoek blijkt dat het wijzigen van het BSN niet tot nauwelijks een oplossing biedt
voor de problemen die mensen ervaren. Het wijzigen van het BSN leidt daarbij tot veel
regeldruk bij de burger. Ook brengt het voor de overheid veel kosten en risico’s voor
de uitvoering met zich mee. Er moeten om de problemen die mensen ervaren andere maatregelen
worden genomen; maatregelen die passen binnen het bestaande juridische en beleidsmatige
kader van het BSN (met als één van de uitgangspunten dat een burger niet een tweede
of nieuw BSN kan krijgen). Er wordt onder andere nagedacht over het afschermen en
minimaliseren van gebruik van het BSN. Dit wordt meegenomen in het tweede onderzoek.
In het eerste kwartaal van 2023 wordt de Kamer nader geïnformeerd over de uitkomsten
van het eerste onderzoek en over de stand van zaken van het tweede. Ook wordt de Kamer
dan geïnformeerd over de aanpak van het invoeren van het BSN in Caribisch Nederland.

Kamervragen buitensporige inzage BRP

De antwoorden op vragen van het lid Leijten (SP) over het bericht dat er buitensporig
vaak inzage in de persoonsgegevens – via de BRP – van slachtoffers van het toeslagenschandaal
heeft plaatsgevonden (ingezonden 13 oktober 2022, uitstelbericht gestuurd op 3 november
2022, Aanhangsel Handelingen II 2022/23, nr. 576) zullen in januari aan de Tweede Kamer worden gezonden. Over enkele details in de
beantwoording vindt nog afstemming plaats tussen het Ministerie van BZK en het Ministerie
van Financiën.

Handreiking sociale media monitoring door gemeenten

Er wordt voortvarend gewerkt aan de handreiking sociale media monitoring door gemeenten
die aan uw Kamer is toegezegd bij brief van 29 april 2022 (Kamerstuk 32 761, nr. 224). Het streven was om voor het eind van dit jaar het juridisch kader voor sociale
media monitoring door gemeenten te verhelderen en een handreiking hieromtrent op te
stellen voor gemeenten in het kader van de Openbare Orde en Veiligheid (OOV). Tevens
is in de brief toegezegd dat het kabinet in het najaar van 2022 uw Kamer informeert
over de voortgang. Mede namens de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
(BZK) en de Minister voor Rechtsbescherming deel ik u hierbij mee dat de verheldering
van het juridisch kader en de handreiking helaas niet meer dit jaar met uw Kamer en
de gemeenten kunnen worden gedeeld. De onderzoekers hebben namelijk laten weten dat
verbreding van de oorspronkelijke reikwijdte van de handreiking nodig is, zodat deze
betere aansluiting zal vinden bij de behoefte in de gemeentelijke praktijk.

De ministeries van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en van Justitie en Veiligheid
blijven de komende periode intensief doorwerken, samen met de onderzoekers en de VNG,
om het juridisch kader te verhelderen en de handreiking zo praktisch mogelijk te maken.
Het kabinet zal naar verwachting in het eerste kwartaal van 2023 zowel het juridisch
kader als de handreiking voor gemeentelijke monitoring in het kader van OOV met uw
Kamer delen.

Vormgeving en het kader voor de informatieparagraaf

Op 5 oktober jl. heb ik tijdens het commissiedebat Digitaliserende overheid (Kamerstuk
26 643, nr. 929) toegezegd om voor het eind van dit jaar de vormgeving en het kader voor de informatieparagraaf
voor nieuw beleid aan uw Kamer aan te bieden. Er is een eerste interdepartementale
verkenning gedaan naar wat op dit moment al wordt gedaan aan vormen van toetsing op
digitale consequenties van nieuw beleid, uitvoering of handhaving. Daarnaast is besproken
dat de informatieparagraaf idealiter de uitkomst is van een proces waarbij de CIO
vroegtijdig aan tafel zit met beleid, uitvoering en handhaving. Zo kan de informatieparagraaf
gezien worden als een digitale uitvoeringstoets ex ante. Deze invulling vraagt wel
om brede afstemming. In de loop van Q1 volgt nader bericht over de informatieparagraaf
in de voortgangsbrief van de routekaarten I-strategie Rijk.

Uitvoering van de aanbevelingen uit het ROB-adviesrapport «Sturen of gestuurd worden?»

Op 5 oktober jl. heb ik tijdens het commissiedebat Digitaliserende overheid ook toegezegd
dat ik uw Kamer op de hoogte zal stellen van de voortgang van de uitvoering van de
aanbevelingen uit het ROB-adviesrapport «Sturen of gestuurd worden?». Het rapport
raakt aan verschillende dossiers waarvan individueel al de stand van zaken is aangegeven.
Naar verwachting zal ik uw Kamer hierover in het eerste kwartaal van 2023 over de
voortgang kunnen informeren.

Wetsvoorstel hergebruik van overheidsinformatie i.v.m. implementatie Open Data richtlijn

In het planningsoverzicht dat ik op 13 mei jl. met uw Kamer heb gedeeld (Kamerstuk
26 643, nr. 852) heb ik aangekondigd dat het wetsvoorstel van de Wet implementatie Open Data richtlijn
in Q2 2022 met uw Kamer kon worden gedeeld. Het advies van de AP heeft echter langer
op zich laten wachten dan was geanticipeerd en is pas op 28 juni jl. ontvangen. Vervolgens
is het voorstel ter advisering aan de Afdeling advisering van de Raad van State verzonden.
Dit advies is op 19 oktober jl. ontvangen. Het vergt echter meer tijd om de opmerkingen
uit het advies van de Afdeling advisering van de Raad van State op grondige wijze
te verwerken en af te stemmen. Ik verwacht het wetsvoorstel uiterlijk in het tweede
kwartaal van 2023 naar uw Kamer te kunnen sturen.

Implementatiekader Rijksbrede cloudbeleid 2022

In mijn brief over het Rijksbrede cloudbeleid van 29 augustus jl. (Kamerstuk 26 643, nr. 904) heb ik aangekondigd dat voor het einde van 2022 een «implementatierichtlijn risicoafweging
cloudgebruik» zou worden opgesteld. U ontvangt deze in januari 2023, tezamen met de
beantwoording van de vragen uit het schriftelijk overleg van de commissie Digitale
Zaken en de reactie op het advies dat de Autoriteit Persoonsgegevens op 11 november
jl. over het Rijksbrede cloudbeleid heeft uitgebracht.

Tot slot

In lijn met het verzoek van de vaste Kamercommissie voor Digitale Zaken, zal ik na
het kerstreces, doch uiterlijk 25 januari 2023, uw Kamer het planningsoverzicht voor
2023 doen toekomen. Dit betreft een overzicht van stukken, wetsvoorstellen, brieven,
onderzoeken en dergelijke die ik voornemens ben naar uw Kamer te verzenden in 2023.
Daarbij is het belangrijk om te benoemen dat in de Werkagenda Waardengedreven Digitaliseren
die ik u op 4 november jl. heb aangeboden (Kamerstuk 26 643, nr. 940), ook acties staan voor 2023 en verder.

De Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,
A.C. van Huffelen