Brief regering : Informatie aanpak Monitor vitamine D uit basispakket

Nr. 793
BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 7 december 2022

Op 28 juni 2022 heeft u mij verzocht, via de motie van het Kamerlid Mohandis c.s.,
om u te informeren over de aanpak van de evaluatie van mijn beslissing om alle vitamine
D-bevattende geneesmiddelen en calcifediol per 1 januari 2023 niet langer uit het
basispakket te vergoeden.1

In deze brief informeer ik u over de opzet en uitvoering van de Monitor vitamine D
uit het basispakket die in opdracht van Zorginstituut Nederland (hierna: het Zorginstituut)
zal worden uitgevoerd door Nivel. Op basis van deze monitor zal het Zorginstituut
uiterlijk december 2023 rapporteren over de financiële effecten voor de patiënt en
de effecten op de therapietrouw van deze pakketmaatregel.

Achtergrond

De pakketuitname per 1 januari 2023 van alle vitamine D bevattende geneesmiddelen
is gebaseerd op een aanvullend advies van het Zorginstituut over vitamine D.2 In dit advies adviseerde het Zorginstituut mij om vitamine D bevattende geneesmiddelen
niet langer te vergoeden uit het basispakket. Volgens het Zorginstituut kunnen geneesmiddelen
met vitamine D, bestemd voor (de preventie van) een vitamine D-tekort, voor eigen
rekening komen. Daarmee voldoen deze middelen niet aan het pakketcriterium «noodzakelijk
te verzekeren zorg».

Het Zorginstituut gaf in dit advies tevens aan om, in het kader van cyclisch pakketbeheer,
de praktijkeffecten van een eventuele pakketuitname van vitamine D te zullen onderzoeken,
met als doel inzicht te krijgen in eventuele onvoorziene effecten, met name bij kwetsbare
groepen. Hieronder vallen mensen met een niet-westerse achtergrond (die vaker vitamine
D nodig hebben), mensen met lage inkomens en mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden.

Uitvoering en aanpak Monitor

Het Zorginstituut heeft onderzoeksinstituut Nivel geselecteerd en gecontracteerd om
deze monitor uit te voeren. In de bijlage vindt u de «Nivel Projectaanpak Effect pakketmaatregel
vitamine D».

Doel en onderzoeksvragen

Het onderzoek ten behoeve van de monitor heeft als doel om betrouwbare inzichten te
verkrijgen in het effect op aanschaf en therapietrouw van vitamine D bij kwetsbare
groepen, nadat alle vitamine D middelen en calcifediol per 1 januari 2023 niet meer
vergoed worden uit het basispakket. De monitor moet een antwoord geven op de vraag
of en hoe aanschaf en therapietrouw van vitamine D zijn veranderd na uitstroom in
2023 en wat hiervan de achterliggende mechanismen en mogelijke redenen zijn.

Methoden van onderzoek

Het Nivel benadert de monitor zowel kwantitatief als kwalitatief om de onderzoeksvraag
te beantwoorden. Voor de kwantitatieve analyses maakt Nivel gebruik van de omvangrijke
data uit de Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn (NZR) in combinatie met data van het
Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). De CBS-data zijn nodig om relevante achtergrondkenmerken
van huidige gebruikers van vitamine D op recept te verkrijgen en daarmee aard en omvang
van de (niet)-kwetsbare groepen te bepalen. Door koppeling van NRZ aan de CBS-data
kunnen huidige gebruikers ingedeeld worden naar inkomen en land van herkomst.

Vanuit de NZR en CBS-data identificeert Nivel mogelijke kwetsbare en niet-kwetsbare
groepen. Dat gebeurt op basis van leeftijd, geslacht, inkomen (sociaal-economische
status (SES)), migratieachtergrond, comorbiditeit en comedicatie. Met behulp van een
focusgroep bestaande uit apothekers en huisartsen, die o.a. werkzaam zijn in achterstandswijken,
wordt de lijst van (niet)-kwetsbare groepen verfijnd en aangevuld.

Om kwalitatieve informatie te krijgen over de kenmerken en het gedrag in 2023 van
gebruikers van vitamine D op recept, nadat vitamine D uit het pakket is gehaald, zet
het Nivel vragenlijsten uit bij deelnemers van het Nivel consumentenpanel Gezondheidszorg
en via apotheken en huisartsen. Hiermee kan ook achterhaald worden waar mensen vanaf
2023 vitamine D aanschaffen, hoe ze het gebruiken en hoe ze hierover zijn geïnformeerd.
Kwetsbare groepen, zoals laaggeletterden, worden specifiek benaderd om deel te nemen
aan mondelinge focusgroepen.

Oplevering resultaten Monitor Nivel

De definitieve rapportage van de resultaten van het onderzoek levert Nivel in oktober
2023 op. Het Zorginstituut zal mij aan de hand van de Nivel rapportage uiterlijk in
december 2023 informeren over de Monitor pakketmaatregel vitamine D. Ik informeer
u in het eerste kwartaal van 2024 hierover.

Ik hoop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd en u ervan te hebben overtuigd
dat ik de pakketmaatregel vitamine D op een gedegen en zorgvuldige wijze laat evalueren.

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
E.J. Kuipers