Brief regering : Reactie op het NRC-artikel over het tapsysteem van de politie dd. 15 november 2022

Nr. 1129
BRIEF VAN DE MINISTER VAN JUSTITIE EN VEILIGHEID

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 16 november 2022

Tijdens de eerste termijn van de Begrotingsbehandeling JenV (Handelingen II 2022/
23, nr. 22) vroeg de heer Van Nispen van de SP-fractie mij uw Kamer te berichten naar aanleiding
van het bericht in NRC van 15 november 2022 over het tapsysteem van de politie.

Mijn ambtsvoorgangers en ik hebben uw Kamer regelmatig geïnformeerd over het tapsysteem:
na de aanschaf van het nieuwe systeem1 en over de stand van zaken van de invoering van het nieuwe systeem2. In het Halfjaarbericht politie 20203 heb ik gemeld dat de implementatie meer tijd kost dan verwacht en deze ten minste
tot en met 2022 gaat lopen. Zoals ik in mijn brief van 4 oktober jl.4 heb gemeld zal de implementatie gefaseerd plaatsvinden vanaf eind dit jaar en de
zorgvuldige stapsgewijze implementatie naar verwachting nog heel 2023 zal vergen.
Ook heb ik in die brief gemeld dat na aankoop bleek dat een nieuwe versie van het
systeem beschikbaar kwam. Gelet op de meerwaarde die dat bood heeft de politie bewust
gekozen voor deze versie, daarbij accepterend dat dit tot vertraging in het implementatieproces
zou leiden. De nieuwe versie van het systeem kent dezelfde functionaliteit als de
oorspronkelijke versie van het systeem maar biedt een verbeterde werking van het systeem.

De politie maakt gebruik van vele systemen en applicaties. Mijn departement wordt
periodiek geïnformeerd over de totale IV-portefeuille en eventuele (grote) storingen.
Indien er geen grote gevolgen zijn van een storing die direct effect hebben op de
taakuitvoering van de politie, wordt uw Kamer niet proactief geïnformeerd. Daarbij
weegt ook mee dat – zoals altijd in het veiligheidsdomein – het steeds zoeken is naar
een balans tussen wat in de openbaarheid gemeld kan en moet worden, wat eventueel
vertrouwelijk kan worden gedeeld en waar geen mededelingen over kunnen worden gedaan.

Al eerder heb ik aan uw Kamer gemeld dat het huidige tapsysteem geregeld storingen
van wisselende impact kent, dit is onder andere toegelicht in mijn brief van 4 oktober
jl. en in commissiedebatten op 5 en 20 oktober. Het huidige tapsysteem dateert uit
2011 en is end-of-life. Dat is ook de reden voor de vervanging door een nieuw systeem.
Voor storingen en storingsrapporten geldt een procedure, de operatie wordt in kennis
gesteld zodat daar eventueel passende maatregelen genomen kunnen worden. Ook worden
ze gemeld in onder meer interne nieuwsbrieven van de politie. Opsporingsonderzoeken
zijn complexe operaties en de inzet van middelen is maatwerk. De politie zet altijd
een combinatie van verschillende opsporingstactieken en opsporingsmiddelen in en laat
zich niet afhankelijk maken van één instrument.

In de afgelopen periode heeft zich een storing voorgedaan die er voor zorgde dat een
klein deel van de gesprekken niet beluisterd kon worden, wel zijn deze opgenomen.
Het klopt niet dat alle getapte KPN-gesprekken niet uitgeluisterd konden worden. De
storing betrof zoals gezegd een klein deel van de gesprekken en de data zijn niet
weg maar worden alsnog aan de opsporingsteams ter beschikking gesteld. De opsporingsteams
zijn direct over deze storing geïnformeerd zodat ze hun opsporingstactiek hierop waar
nodig hebben kunnen aanpassen.

Eerder, en ook onlangs op 18 oktober jl. in de beantwoording van Kamervragen BIJ15, is uw Kamer geïnformeerd over de beheermaatregelen en procedurele afspraken met
betrekking tot de locatie Driebergen. Het systeem wordt beheerd door de politie. De
technisch beheerder van de leverancier is ingebed in het beheerteam van de politie.
Deze is op dezelfde wijze gescreend als de medewerkers van de politie. De technisch
beheerder van de leverancier kan niet vrij rondlopen in het pand van de politie. Hij
wordt opgehaald bij de ingang en begeleid naar zijn werkplek. Er is zicht op wat de
technisch beheerder doet en er is toegangs- en toezichtscontrole op het handelen van
de leverancier. De technisch beheerder van de leverancier kan niet zelfstandig bepaalde
handelingen in het systeem verrichten, maar kan dat alleen doen met toestemming van
de politie. Hierover is uw Kamer eerder geïnformeerd.6 De beheerder van de leverancier van het huidige tapsysteem, die is ingebed in het
beheerteam van de politie en waarvan de werkplek zich bevindt in een beveiligde ruimte
in Driebergen, heeft geen toegang tot enige serverruimte met gevoelige informatie.

Ik begrijp de aandacht voor de continuïteit en veiligheid van de systemen van de politie
en we zijn daarbij niet naïef. De politie zelf is als geen ander doordrongen van het
belang van veilige en betrouwbare systemen. Ik kan niet garanderen dat er nooit knelpunten
of storingen ontstaan, maar ik kan wel toezeggen dat de politie er alles aan doet
dat deze systemen goed en veilig werken en dat we cruciale waarborgen hebben ingericht
om dit te realiseren.

Daarnaast heb ik uw Kamer in mijn eerdergenoemde brief van 4 oktober j. laten weten
dat de rapportages van de politie op mijn verzoek periodiek worden getoetst door de
Auditcommissie van de politie7. Op basis van de terugkoppeling van de Auditcommissie wordt bezien of tussentijds
bijsturen noodzakelijk is, dan wel welke andere maatregelen eventueel noodzakelijk
zijn. Uw Kamer wordt hiervan op de hoogte gehouden via het halfjaarbericht politie
of zoveel eerder als nodig.

Tot slot bied ik uw Kamer graag een technische briefing van de politie aan als daar
behoefte aan is.

De Minister van Justitie en Veiligheid,
D. Yeşilgöz-Zegerius