Brief regering : Uitstel invoering nieuw aangiftesysteem van de Douane

Nr. 61
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN FINANCIËN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 2 november 2022

In deze brief informeer ik uw Kamer over de vertraagde invoering van het nieuwe aangiftesysteem
van de Douane. Het huidige aangiftesysteem (AGS) wordt vervangen door een nieuw aangiftesysteem
(DMS)1. Deze vervanging is noodzakelijk om te kunnen voldoen aan de nieuwe vereisten van
het Douanewetboek van de Unie (DWU).

Er is gekozen voor een gefaseerde invoering van het nieuwe systeem. De eerste fase
is in juli 2022 afgerond. De volgende fase – waarvan de start gepland stond op 17 oktober
2022 – moest worden uitgesteld.

In deze brief informeer ik uw Kamer over de reden van de vertraging en de mogelijke
gevolgen die dit heeft voor de Douane en het bedrijfsleven.

Douaneaangiften Managementsysteem (DMS)

De invoering van DMS vindt gefaseerd plaats in de periode vanaf juli 2022 tot en met
juni 2023. Het eerste deel van de gefaseerde invoering is in juli van dit jaar afgerond.
De start van de volgende fase stond gepland op 17 oktober 2022.

Voordat gestart kan worden met deze tweede fase, is het aansluiten van DMS op het
systeem van de inningsadministratie noodzakelijk, voor een goede afwikkeling van aangiften.
Door capaciteitsgebrek en een planning die niet aansluit op de DMS-planning is de
inningsadministratie nog niet klaar voor deze aansluiting. De volgende fase van de
invoering van het nieuwe aangiftesysteem moet daarom worden uitgesteld.

Oorzaken van de vertraging

In de Stand van Zakenbrief Douane van 4 juli 20222 heb ik uw Kamer geïnformeerd over het meerjarige IV-portfolio van de Douane. In de
brief is toegelicht dat de vraag het aanbod fors overstijgt: de behoefte aan automatisering
is veel groter dan de beschikbare capaciteit.

Er zijn diverse ontwikkelingen op IV-gebied nodig die capaciteit vragen, waaronder
ook de omvangrijke automatiseringsopgave vastgelegd in het Douanewetboek van de Unie
(DWU). Deze ontwikkelingen hebben een grote impact op de capaciteit, naast het noodzakelijke
onderhoud en vernieuwing van systemen. Het gebrek aan capaciteit heeft gevolgen voor
de snelheid waarmee systemen kunnen worden ontwikkeld.

Daarnaast is specifieke kennis en expertise noodzakelijk bij het ontwikkelen van de
nieuwe Inningsadministratie, die nodig is voor het functioneren DMS. Deze kennis en
expertise is nu onvoldoende beschikbaar.

Verder bleek dat in overleggen tussen IT-teams over de planning voor aansluiting van
DMS op de inningsadministratie, onvoldoende is gesproken over de voor aansluiting
benodigde functionaliteit. Pas in een laat stadium, tijdens een planningssessie is
gebleken dat DMS en het systeem voor de inningsadministratie niet op elkaar aansloten.

Gevolgen van de vertraging

De Douane en de Douane-unie

Met de invoering van DMS geeft Nederland invulling aan een aantal nieuwe vereisten
voor de processen invoer en uitvoer die zijn neergelegd in het Douanewetboek van de
Unie (DWU). In het DWU zijn twee deadlines vastgelegd waarop aan de vereisten moet
worden voldaan. Aan de vereisten omtrent het proces invoer moet vanaf 31 december
2022 worden voldaan. Aan de vereisten omtrent het proces uitvoer moet vanaf 1 december
2023 worden voldaan.

Nederland heeft op 19 oktober 2022 uitstel aangevraagd («derogatie») bij de Europese
Commissie voor het voldoen aan de nieuwe vereisten omtrent het proces invoer. Het
formele besluit hierover is nog niet ontvangen; wel heeft de Europese Commissie voor
14 lidstaten een concept-derogatie opgesteld tot en met 31 december 2023. De Douane
verwacht niet dat de deadline van 31 december 2023 voor het voldoen aan de vereisten
omtrent de processen invoer en uitvoer zal worden overschreden.

De vertraging heeft geen organisatorische gevolgen voor de Douane. Het betekent alleen
dat de werkzaamheden voor de verdere uitrol op een later moment starten.

Bedrijfsleven

De vertraging heeft tot gevolg dat bedrijven die hun systemen op tijd hebben aangepast
het overstappen op het nieuwe systeem moeten uitstellen. De Douane doet er alles aan
om de impact voor het bedrijfsleven te beperken. Er is nauw contact met de leden van
het Overleg Douane Bedrijfsleven over IT (ODB IT) over de wijze en planning van invoering
van het nieuwe aangiftesysteem.

Anderzijds krijgt het bedrijfsleven nu meer tijd voor de DWU-aanpassingen. In het
overleg met de douane heeft het bedrijfsleven regelmatig aangegeven problemen te hebben
om de mijlpalen van de DWU-planning te halen. De verwachte derogatie kan voor het
bedrijfsleven ook positieve effecten hebben.

Voor de softwareleveranciers die de bedrijven ondersteunen bij de aanpassing van de
systemen kan de vertraging extra werkzaamheden opleveren.

Ook kan het uitstel van de DMS-invoering een samenloop betekenen voor softwareleveranciers
met hun werkzaamheden voor de uitvoering van de Horizontale accijnsrichtlijn. Dit
kan druk zetten op de beschikbare capaciteit bij deze leveranciers. Over de uitvoering
van de Horizontale accijnsrichtlijn heb ik uw Kamer op 16 september 2022 geïnformeerd3.

De bij de tweede fase van de invoering van DMS betrokken bedrijven en de meest betrokken
leden van het ODB IT zijn direct na bekendwording op de hoogte gebracht van de vertraging.
Kort daarna is de vertraging breed gecommuniceerd via Douanenet op 7 oktober 2022
en op de OSWO-website (Ondersteuning Software Ontwikkelaars, een dienst van de Belastingdienst/Douane).

Financiële aspecten

Eventuele extra kosten voor de Douaneorganisatie die het gevolg zijn van de vertraging
kunnen worden gedekt vanuit het Douane-budget voor de DWU-aanpassingen. Eventuele
kosten voor het bedrijfsleven als gevolg van extra inspanningen, door de vertraging,
worden gedragen door de sector.

Maatregelen en vervolgstappen

De Douane maakt nu een activiteitenplanning om DMS te kunnen laten aansluiten op de
inningsadministratie en de invoering van DMS te hervatten. De Douane verwacht medio
november 2022 een nieuwe planning af te kunnen geven. De belangen van het bedrijfsleven
worden hierin meegenomen. Om het bedrijfsleven voldoende tijd te geven om aan te sluiten
op DMS, wordt de uiterste implementatiedatum voor het bedrijfsleven evenredig verschoven.
Ook maakt de Douane maatwerkafspraken met bedrijven die hebben aangegeven problemen
te ervaren met de invoering van DMS.

De herplanning van de invoering van DMS wordt in brede context van andere grote trajecten
binnen het IV-portfolio van de Douane gedaan omdat de verschillende IT-projecten elkaar
beïnvloeden. Er zijn raakvlakken met de benodigde capaciteit bij de werkzaamheden
voor Horizontale accijnsrichtlijn. De capaciteit die nodig is voor dat traject blijft
ongewijzigd.

Ik zal uw Kamer eind november 2022 via de Stand van Zakenbrief Douane nader informeren
en uitgebreid ingaan op de IT-agenda.

De Staatssecretaris van Financiën,
A. de Vries