Brief regering : Stand van zaken over de invoering Horizontale accijnsrichtlijn 2020

Nr. 13
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARISSEN VAN FINANCIËN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 2 november 2022

Bij brief van 16 september jl. is uw Kamer geïnformeerd over vertraging van de invoering
van de Horizontale accijnsrichtlijn 2020/262 in Nederland1. In deze brief is uiteengezet wat de oorzaken zijn van de vertraging. Ook is ingegaan
op de stand van zaken met betrekking tot het onderzoek naar de tijdelijke oplossingen,
inclusief de mogelijke financiële gevolgen voor de staat en het bedrijfsleven.

Met de nu voorliggende brief informeren wij uw Kamer over de actuele stand van zaken
met betrekking tot de tijdelijke oplossing en de vervolgstappen. Momenteel wordt op
de verschillende terreinen nog volop gewerkt aan de definitieve tijdelijke oplossing.

Stand van zaken: uitwerken van een geautomatiseerde noodprocedure (convertor)

De haalbaarheid van de inzet van een convertor is onderzocht als tijdelijke oplossing
voor het vervoer van goederen waarover (nog) geen accijns is voldaan. Een convertor
is als het ware een vertaalmachine tussen twee versies van een applicatie. Voor het
bedrijfsleven betekent de inzet van de convertor dat het administratief afhandelen
van het overgrote deel van accijnsgoederenbewegingen, namelijk het vervoer van goederen
waarover (nog) geen accijns is voldaan, digitaal kan.

De uitkomst van het onderzoek is dat het haalbaar is om in eigen beheer een convertor
te bouwen. Hier is ook meermaals overleg over gevoerd met de Europese Commissie. Deze
convertor biedt een tijdelijke oplossing in de periode tussen 13 februari 2023 en
het moment dat de systemen wel aangepast zijn aan de Horizontale accijnsrichtlijn
voor het onveraccijnsd goederenvervoer, naar verwachting uiterlijk 1 oktober 2023.

Op 14 november a.s. is een ijkmoment gepland om te beoordelen of de ontwikkeling van
de convertor op schema ligt en de deadline van 13 februari 2023 daadwerkelijk haalbaar
is. Indien daarbij wordt vastgesteld dat de convertor niet tijdig beschikbaar is,
zullen wij uw Kamer over de consequenties daarvan informeren. Volgens de huidige planning
en verwachting is de convertor voor december 2022 gereed, waarna deze nog enkele weken
getest wordt.

Medio december zal dan op basis van de testresultaten duidelijk zijn of de convertor
werkt. Bij het ontwikkelen van de convertor blijft de Douane in nauw contact met de
Europese Commissie.

Inmiddels heeft de Europese Commissie aangegeven zelf ook een convertor te ontwikkelen
als tijdelijke oplossing voor die lidstaten die op 13 februari 2023 onverwachts alsnog
niet de deadline kunnen halen. Deze convertor zou op de infrastructuur van de lidstaten
moeten worden geïnstalleerd. Nederland heeft echter gekozen om in eigen beheer een
convertor te bouwen. In de eerste plaats omdat het niet zeker is of en hoe de EU-convertor
binnen de Nederlandse ICT-infrastructuur kan functioneren. Daarnaast zijn we met de
bouw van een eigen convertor wendbaarder als zich problemen voordoen.

Voor het vervoer van goederen waar wel accijns over is voldaan in een andere lidstaat
of Nederland, zal, zoals eerder aan uw Kamer gemeld, sowieso een (papieren) noodprocedure
van kracht zijn.

Stand van zaken: uitwerken van een papieren noodprocedure

Bij de uitwerking van de papieren noodprocedure kan deze, uitgaande van een tijdig
beschikbare convertor, beperkt worden tot de kleine stroom veraccijnsd goederenverkeer.

De mogelijkheid van een noodprocedure in het algemeen is bedoeld en geschikt voor
een situatie waarin het geautomatiseerde berichtenverkeer van EMCS2 gedurende korte tijd met een verstoring te maken krijgt.

Omdat de noodprocedure in dit geval echter gedurende een aantal maanden tot waarschijnlijk
een half jaar van toepassing zal zijn, is de vraag gerezen of de procedure op onderdelen
kan worden vereenvoudigd, ter beperking van de administratieve lasten voor het bedrijfsleven
en de andere lidstaten. Dit betreft bijvoorbeeld de koppeling tussen berichten uit
de papieren noodprocedure van Nederland en de geautomatiseerde berichten van andere
lidstaten en de daarbij geldende verplichtingen voor het bedrijfsleven respectievelijk
de douaneautoriteiten. Een ander knelpunt betreft de gevolgen van de verplichting
om, wanneer het geautomatiseerde systeem van EMCS weer volledig functioneert, alle
berichten die met behulp van de noodprocedure zijn verzonden, opnieuw digitaal in
te voeren.

Hierover is overleg gevoerd met de Europese Commissie.

De Europese Commissie heeft aangegeven dat de noodprocedure, zoals opgenomen in de
Horizontale accijnsrichtlijn, vanaf 13 februari 2023 onverkort van kracht zal zijn
en door Nederland moet worden toegepast. Daarbij acht de Commissie, evenals Nederland,
het van belang dat de lasten voor het bedrijfsleven en de andere lidstaten zo beperkt
mogelijk zullen zijn.

In dit kader treedt Nederland zo spoedig mogelijk in nader overleg met betrokken lidstaten
over de praktische uitwerking van de koppeling tussen berichten uit de papieren noodprocedure
van Nederland en de geautomatiseerde berichten van andere lidstaten en de afhandeling
van die berichten. Daarbij zal tevens worden bezien of het mogelijk is om samen met
de betrokken lidstaten vereenvoudigde procedures vast te stellen.

De Europese Commissie heeft tot dusver alleen van Nederland en één ander land melding
ontvangen over problemen met de tijdige invoering van de Horizontale accijnsrichtlijn.

Over de noodprocedure en de invulling van de praktische uitvoeringsaspecten van de tijdelijke oplossing vindt periodiek overleg plaats met het betrokken
bedrijfsleven.

Daarvoor is een klankbordgroep ingericht in het kader van het ODB (Overleg Douane
Bedrijfsleven) waarin vertegenwoordigers van de koepels, brancheorganisaties en grote
ondernemingen deelnemen. In dit gremium zullen de beoogde uitwerking van de noodprocedure
en de vragen en knelpunten die zich daarbij voordoen aan de orde worden gesteld. De
eerste bijeenkomst van deze klankbordgroep vindt plaats op 1 november.

Conclusie

Naar huidige inzichten ligt de bouw van de nationale convertor op schema en zal medio
december duidelijk zijn of de convertor per 13 februari 2023 gebruikt kan worden voor
het onveraccijnsde goederenverkeer, zodat alleen een papieren noodprocedure gebruikt
hoeft te worden voor de aangiften voor het veraccijnsd goederenverkeer (waarvoor nu
ook al een papieren procedure geldt). Dit betekent voor het bedrijfsleven een zeer
beperkte lastenverzwaring.

Wij zullen uw Kamer uiterlijk voor de start van het kerstreces informeren over de
definitieve tijdelijke oplossing.

De Staatssecretaris van Financiën,
A. de Vries

De Staatssecretaris van Financiën,
M.L.A. van Rij