Brief regering : Voortgang ventilatie op scholen en langetermijnaanpak onderwijshuisvesting

31 289 Voortgezet Onderwijs

25 295 Infectieziektenbestrijding

Nr. 647 BRIEF VAN DE MINISTER VOOR PRIMAIR EN VOORTGEZET ONDERWIJS

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 30 september 2022

Het belang van adequate ventilatie is al eerder met uw Kamer gedeeld.1 Adequate ventilatie verkleint het risico op coronabesmettingen. De afgelopen maanden
hebben we door het harde werken van vele scholen en gemeenten de ventilatie van schoolgebouwen
verder kunnen verbeteren. Zo hebben honderden scholen gebruik gemaakt van het hulpteam
ventilatie en zijn er in veel klaslokalen CO2-meters geplaatst. Met het oog op een mogelijke opleving van het coronavirus dit najaar,
is het belangrijk om op scholen waar de ventilatie nog onvoldoende op orde is alles
uit de kast trekken om dit te verbeteren. Zowel met huisvestingsplannen voor groter
onderhoud op middellange termijn, als met extra acties om schoolgebouwen winterklaar
te maken op korte termijn. Dit doe ik samen met vele mensen die betrokken zijn bij
scholen, waaronder de gemeenten, de PO-Raad en de VO-raad.

Ik informeer uw Kamer hierbij over de laatste stand van zaken omtrent de ventilatie
op scholen. In deze brief bespreek ik de voortgang van de aanpak ventilatie, waaronder
de Maatwerkregeling Ventilatie in scholen. Ook deel ik met u de uitkomsten van het
peilingsonderzoek naar CO2-meters in de klas en de consequenties die ik aan die uitkomsten verbind, namelijk
het verplicht stellen van een CO2-meter in ieder klaslokaal, gericht op die scholen die nog geen meter geplaatst hebben.
Verder informeer ik u over de inzet van luchtreinigers, de ondersteuning van scholen
daarbij en het pilotonderzoek naar het effect van luchtreinigers in de klas. Tot slot
deel ik met u de richting voor de langetermijnaanpak rondom schoolgebouwen.

Voortgang aanpak ventilatie

Op 18 juli jl. heb ik de Maatwerkregeling Ventilatie in scholen (hierna: Maatwerkregeling)
opengesteld. Middels online communicatie waaronder de websites en digitale nieuwsbrieven
van het Ministerie van OCW, de PO-Raad, de VO-raad, Ruimte-OK en de Vereniging Nederlandse
Gemeenten (VNG) zijn scholen hiervan op de hoogte gesteld. Met deze regeling ondersteun
ik scholen financieel bij de meest urgente ventilatieproblematiek. Dit is belangrijk
omdat we afgelopen half jaar hebben gemerkt dat de kosten die scholen moeten maken
voor onderhoud soms fors hoger zijn dan de beschikbare hulp. Daar wil ik hen graag
bij helpen.

Daarom heb ik € 140 miljoen beschikbaar gesteld. Schoolbesturen kunnen via deze regeling
nu maximaal 60% financiering vanuit het Rijk aanvragen, bovenop eventuele gemeentelijk
dan wel door scholen gefinancierd onderhoud. Nu de zomervakantie ten einde is, verwacht
ik een toename van het aantal aanvragen. Inmiddels zijn er 10 aanvragen binnen voor
de basisregeling (een vergoeding van 30% van de kosten). Aanvragen voor de basissubsidie
lopen tot en met 31 oktober van dit jaar.

Daarnaast lopen er al 42 metingen. De tweewekelijkse metingen zijn noodzakelijk voor
de aanvraag van de zogenaamde vangnetregeling (een vergoeding van 60% van de kosten)
en worden uitgevoerd door Ruimte-OK. Tot slot heeft Ruimte-OK 8 urgentieverklaringen
verstrekt; dit betreft aanvragen voor de vangnetregeling die voorrang kunnen krijgen.
De eerste ronde voor de vangnetsubsidie sluit op 30 september 2022.

Aanvragen voor de Maatwerkregeling kunnen worden ingediend via de website van de Dienst
Uitvoering Subsidies aan Instellingen (DUS-I). De subsidie is aan te vragen via:www.dus-i.nl/subsidies/ventilatie-op-scholen. Hulp bij de aanvraag van de Maatwerkregeling is te vinden via de website www.ventilatiehulp.nl en de helpdesk (0800-0224402). Ook biedt Ruimte-OK scholen hulp en advies bij de
aanvraag voor de regeling tijdens de dagbezoeken.

Zoals ik in de brief «Uitwerking aanpak verbetering ventilatie in scholen»2 van 3 februari jl. schetste, zorgt Ruimte-OK dat er een hulpteam klaarstaat dat scholen
van deskundig advies kan voorzien. Er zijn inmiddels 784 verzoeken bij Ruimte-OK ingediend
voor een bezoek van een expert van het hulpteam. De hulpteams van Ruimte-OK hebben
inmiddels al 431 scholen bezocht en van advies voorzien na een dagbezoek op locatie.
176 scholen staan ingepland en worden bezocht door één van de hulpteams. De resterende
177 verzoeken worden op korte termijn ingepland. Er zijn sinds de start van het programma
in februari 26.770 bezoekers geweest op de website van Ruimte-OK. Er zijn daarbij
2.971 handreikingen en kennisdocumenten gedownload. De helpdesk is in die periode
509 keer geraadpleegd. De uitkomsten van de bezoeken variëren. Ten eerste zijn er
scholen die van de hulpteams laagdrempelig instructies krijgen die leiden tot een
optimalisatie van de ventilatie. Daarnaast zijn er scholen waaraan wordt geadviseerd
om deelname aan de maatwerkregeling te onderzoeken. Alle scholen die een bezoek hebben
gehad van de hulpteams geven aan dat ze op basis van het advies verder kunnen met
hun ventilatieaanpak. Tot nu toe is ruim de helft van de scholen geholpen met eerstelijnsmaatregelen
en ruim 30% van de bezochte scholen werd geadviseerd deelname aan de Maatwerkregeling
te onderzoeken. Ik ben blij dat het lukt om scholen op deze manier zo snel mogelijk
te ondersteunen in het winterklaar maken van hun schoolgebouw.

Het is ook echt van belang dat scholen de hulpteams inschakelen bij een hulpvraag.
De cijfers laten zien dat scholen die hulp ook opzoeken. De hulpteams zien bijvoorbeeld
bij hun bezoeken dat sommige scholen nog steeds denken dat de ramen de hele dag open
moeten staan om goed te kunnen ventileren. Bij de ondersteuning leggen de experts
van de hulpteams uit dat dit in heel veel gevallen niet hoeft en hoe er wel gericht
geventileerd kan worden. Dit scheelt straks in de winter in het comfort voor leerlingen
en personeel, maar ook in de energiekosten. De ondersteuning geeft scholen daarnaast
meer inzicht in het verschil tussen het ventilatievraagstuk en warmteproblematiek.
Er zijn scholen die weliswaar goede luchtverversing hebben, maar een probleem hebben
met warmtestapeling. Dit betekent dat de warmte die het gebouw in komt niet goed afgevoerd
kan worden. Experts geven tips hoe hier mee om te gaan en bieden een helpende hand.
Als bij de ondersteuning wordt gesignaleerd dat er investeringen nodig zijn, worden
scholen gewezen op de mogelijkheden van de Maatwerkregeling en daar actief bij geholpen.

Daarnaast hebben we online praktijkvoorbeelden beschikbaar omtrent het ventilatievraagstuk
op school en de rol van de Maatwerkregeling.3 De praktijkvoorbeelden zijn te vinden via: www.ventilatiehulp.nl. Tot slot blijven we scholen inhoudelijk advies bieden via de website en de helpdesk
(0800-0224402).

Verplichting CO2-meters in de klas

Het is wenselijk dat leerlingen en personeel in de klas meet en weet of de ventilatie
in orde is. Daarom heb ik € 17,3 miljoen beschikbaar gesteld voor de aanschaf van
CO2-meters.4 Het Ministerie van OCW, de sectorraden PO/VO, Ruimte-OK en de VNG hebben via digitale
nieuwsberichten aan scholen en gemeenten laten weten dat deze middelen beschikbaar
zijn. Eerder heb ik bij uw Kamer aangegeven dat ik omwille van de snelheid ervoor
gekozen heb scholen snel financieel in staat te stellen de meters aan te schaffen.
Dit om een langer durend wettelijk traject voor een verplichtstelling voor te zijn
en scholen op hun aanpak te vertrouwen. Om er zeker van te zijn dat scholen deze stap
in hun ventilatieaanpak dan ook wel echt nemen, heb ik onderzoek naar CO2-meters in de klas5 laten doen. Alle scholen in het land zijn benaderd voor dit onderzoek en dit leverde
een respons van 6.331 scholen op.6 Uit het onderzoek blijkt dat een fors aantal, 60% van de respondenten, in ieder klaslokaal
een werkende CO2-meter heeft hangen; maar dat ook 40% aan geeft dit, vaak deels, nog niet op orde
te hebben. Scholen hebben meestal een reden waarom zij geen CO2-meter in iedere klas hebben. Een voorbeeld hiervan is dat de meters wel zijn besteld,
maar nog niet zijn geleverd, of geïnstalleerd. Dankzij de inzet van een groot aantal
scholen hangen er nu sinds begin dit jaar in veel klaslokalen meters, maar ik constateer
ook dat dit voor teveel klaslokalen nog niet zo is.

Die resultaten sluiten niet aan bij de urgentie die ik voel en die wat mij betreft
ook noodzakelijk bij alle scholen gevoeld moet worden. Daarom heb ik onder andere
overwogen de financiële middelen voor CO2-meters uit de bekostiging te halen. Het is namelijk de bedoeling dat de financiële
middelen daadwerkelijk voor de CO2-meters gebruikt worden. Er zijn echter ook scholen die de CO2-meters wél hebben aangeschaft. Ik wil deze scholen niet ontmoedigen in hun ventilatieaanpak,
maar juist aanmoedigen. Voor scholen die extra aanmoediging kunnen gebruiken, zal
ik die ook bieden.

Met een brief zal ik zowel schoolbesturen als schoolleiders op korte termijn nogmaals
oproepen om hun gebouw winterklaar te maken en gebruik te maken van de beschikbare
middelen voor de aanschaf van de CO2-meters. Er is voor CO2-meters extra geld beschikbaar gesteld aan de sector, dan moet ik erop kunnen vertrouwen
dat alle scholen het geld uitgeven voor dit doel.

Omdat de urgentie mogelijk niet op alle plekken vanzelf gevoeld is zal ik nu ook met
een verplichting komen voor alle scholen in het primair en voorgezet onderwijs om
in iedere klas een werkende CO2-meter te hebben hangen.

In het Bouwbesluit is nu al geregeld dat alleen basisscholen, waarvoor de aanvraag
van een bouwvergunning is gedaan in of na 2015, verplicht zijn in elk lokaal een CO2-meter te plaatsen. Ook als bestaande basisscholen gaan renoveren, moeten zij nu al
aan het bedoelde Bouwbesluit voldoen en dus ook CO2-meters plaatsen. Gezien het feit dat de verplichting voor nieuwbouw en gerenoveerde
basisschoolgebouwen opgenomen is in het Bouwbesluit, ligt het voor de hand de verplichting
voor alle bestaande schoolgebouwen in het primair en voortgezet onderwijs ook op te
nemen in het Bouwbesluit. Ik ben hierover in gesprek met mijn collega van Volkshuisvesting
en Ruimtelijke Ordening. Indien de verplichtstelling niet via het Bouwbesluit bewerkstelligd
kan worden, regel ik het in de sectorwetten. Ik informeer uw Kamer in de volgende
voortgangsbrief over de uitwerking. Ik teken daarbij aan dat ik graag samen met uw
kamer scholen ervan blijf doordringen niet te wachten op een wet en bijbehorende lengte
van een dergelijk traject, maar gebruik te maken van alle al bestaande mogelijkheden
en gelden.

Naast het verplichten van CO2-meters in de klas vind ik het met name belangrijk dat leerlingen het recht hebben
onderwijs te volgen in een gezond binnenklimaat. Frisse lucht is gezond en in frisse
lucht kunnen leerlingen en onderwijspersoneel beter leren en werken. Het schoolbestuur
moet volgens de CAO en Arbowet zorgen voor de veiligheid en de gezondheid van werknemers.
Ik wil ervoor zorgen dat schoolbesturen, vaak in samenspraak met gemeenten, ook verplicht
zijn zorg te dragen voor een schoon binnenklimaat voor leerlingen. Dit zal ik vastleggen
in de sectorwetten. Het streven is het wetsvoorstel huisvesting, waarin dit opgenomen
wordt in het najaar van 2023 bij uw kamer in te dienen.

Daarnaast ondersteun ik scholen op de volgende manier. Bij de aanschaf van de CO2-meters is het van belang dat scholen zeker weten dat zij deze bij een gedegen partij
inkopen. Middels de handreiking «Optimaal Ventileren op scholen», de website www.ventilatiehulp.nl en de helpdesk (0800-0224402) krijgen scholen informatie over welke CO2-meters kwalitatief op orde zijn. Ook worden scholen voorzien van tips over het juiste
gebruik van CO2-meters. Daarnaast werkt Binnenklimaat NL, de branchevereniging voor onder andere
ventilatie, aan een gevalideerd keurmerk voor CO2-meters. Wanneer daar meer informatie over is, zal dit via www.ventilatiehulp.nl bekend worden gemaakt.

Actie Winterklaar

Om te zorgen dat de ventilatieaanpak op alle scholen gerealiseerd is, vraag ik er
de komende weken (nogmaals) nadrukkelijk aandacht voor. Daarbij zal ik samen met vele
mensen in het onderwijs geen kans onbenut laten het belang van goede ventilatie richting
scholen te onderstrepen en mijn partners hebben toegezegd om dat ook te doen.

Hier de acties die ik daarvoor in gang zet nog een keer op een rij. Ik stuur komende
week een brief aan scholen waar de ventilatie nog niet op orde is of die niet gereageerd
hebben bij het onderzoek, om hen met klem te verzoeken CO2-meters aan te schaffen. Het via de bekostiging beschikbaar gestelde geld is daar
specifiek voor bedoeld.

Daarnaast worden in de nieuwsbrieven van het Ministerie van OCW scholen opgeroepen
hun ventilatieaanpak winterklaar te hebben. De nieuwsbrieven en websites van de sectorraden
PO/VO en van Ruimte-OK besteden hier ook aandacht aan. Ook andere partners, zoals
de VNG en het LAKS, hebben een rol in de communicatie richting gemeenten en leerlingen
over ventilatie op scholen. Tot slot gebruik ik alle communicatiekanalen die het ministerie
voor handen heeft bij het verspreiden van mijn boodschap om het belang van CO2-meters te onderstrepen. Ook bekijk ik hoe we nog beter een check kunnen organiseren
op het daadwerkelijk plaatsen van CO2-meters in de scholen. Met een samenspel van verschillende acties wil ik zorgen dat
elke school, elke docent en elke leerling of ouder zich bewust is van de ventilatie
bij hen op school. En dat zij weten welke acties mogelijk en nodig zijn voor de verbetering
ervan.

Ik heb de inspectie voor het onderwijs gevraagd of zij hier een actieve rol in kunnen
vervullen. Binnen het huidige wettelijke kader ligt dat voor hen ingewikkeld. Wel
hebben de verschillende inspecties tezamen een toezichthoudende rol voor een veilig
werkklimaat. Ik zal dit met hen verder verkennen.

Luchtreinigers

Ik vind dat we alle opties die bijdragen aan een gezond binnenklimaat moeten aanmoedigen
en verkennen. Ik wil geen kansen laten liggen om coronabesmettingen op scholen te
voorkomen of terug te dringen. Daarom wil ik ook de inzet van luchtreiniging optimaal
benutten en scholen die dat willen verder ondersteunen in het gebruik hiervan. Dit
kan bijdragen aan oplossingen voor de korte termijn en daarnaast ook aan de opbouw
van wetenschappelijke kennis over de effectiviteit en veiligheid van luchtreiniging
in de klas. Een voorbeeld van een initiatief rondom het gebruik van luchtreiniging
is de gemeente Eindhoven die middelen beschikbaar heeft gesteld voor scholen in de
gemeente om luchtreinigers te plaatsen in klaslokalen.

Om het gebruik van luchtreinigingstechnieken verantwoord en effectief te doen en zo
mogelijk uit te breiden, verzamelen we meer ervaringen met luchtreinigingstechnieken
en hoe deze effectief bij kunnen dragen aan het reduceren van het risico op coronabesmettingen
in de klas. Daarom steun ik namens het kabinet de pilot in o.a. de gemeente Staphorst.
Deze pilot onderzoekt de effectiviteit van luchtreinigers om besmettingen te voorkomen.
Voor de uitvoering van de pilot stel ik geld beschikbaar. Het Ministerie van OCW is
betrokken bij de voortgang van dit onderzoek. In de gemeente Staphorst hebben 6 scholen
samen 75 luchtreinigers geplaatst. De pilot ziet toe op het meten van de effecten
van deze luchtreinigers. De onderzoeksresultaten worden in het voorjaar van 2023 verwacht.

Het onderzoeksteam bestaat uit wetenschappers van de Universiteit Utrecht en de Technische
Universiteit Eindhoven. Ik wil meer scholen in de gelegenheid stellen hier ook aan
mee te doen en waardevolle ervaringen op te doen, die ook bruikbaar zijn voor andere
scholen. Een producent van luchtreinigers heeft aangegeven 250 luchtreinigers op voorraad
te hebben die binnen twee weken kunnen worden ingezet. Hierdoor kunnen extra scholen
en dus een 200-tal extra klaslokalen meedoen met de pilot. Daarmee kunnen we de pilot
dus nadrukkelijk verbreden en het onderzoek ook in andere gemeenten laten plaatsvinden.
De scholen die geïnteresseerd zijn in deelname aan de pilot kunnen zich aanmelden
via de website: www.ventilatiehulp.nl. Hier worden ook de voorwaarden vermeld waaraan deelnemende scholen moeten voldoen.
Ik nodig scholen en/of schoolbesturen uit na te denken over een eventuele deelname
en zich bij interesse te melden.

Het pilotonderzoek naar het effect van luchtreinigers in de klas is een aanvullend
onderzoek op reeds lopende projecten over luchtreiniging van het onderzoeksteam. Het
Ministerie van OCW volgt deze lopende onderzoeken actief en zijn vanuit die hoedanigheid
betrokken bij de 50 scholen die in Nederland al betrokken zijn in het onderzoek naar
luchtreiniging, via het project van o.a. Bert Blocken en de Technische Universiteit
Eindhoven. Ruimte-OK en scholen worden komende tijd zo snel mogelijk op de hoogte
gesteld van de bevindingen zodat mogelijke tussentijdse inzichten direct toegepast
kunnen worden. De eindresultaten van deze onderzoeken worden over 3 á 4 jaar verwacht.

Ik heb de hulpteams ventilatie opdracht gegeven om alle opgebouwde kennis rond luchtreinigers
zo snel mogelijk naar de scholen over te brengen. Er is een handreiking te vinden
op www.ventilatiehulp.nl over hoe scholen op een adequate en veilige manier luchtreinigers kunnen gebruiken.
Het verschil tussen luchtreinigers is groot en het gebruik van de handreiking vereist
enige specialistische kennis. De handreiking luchtreinigers wordt steeds geactualiseerd
aan de hand van de meest recente wetenschappelijke inzichten. Deze handreiking wordt
via verschillende kanalen gedeeld: via de website en nieuwsbrief van Ruimte-OK en
via de nieuwsbrieven van het Ministerie van OCW. De nieuwsbrieven inclusief de handreiking
worden na verzending van deze brief verstuurd.

Verder staan de ventilatiehulpteams van Ruimte-OK klaar om advies te geven rondom
luchtreinigers. Zij denken mee met scholen over welke aanvullende rol luchtreinigers
kunnen spelen in aanvulling op ventilatie. Tevens wijzen de hulpteams tijdens hun
bezoek scholen op de handreiking luchtreinigers.

Tot slot wil ik benadrukken dat luchtreiniging geen vervanging is van de ventilatie-eisen
zoals opgesteld in het Bouwbesluit en de aanvullende richtlijnen voor een gezond binnenklimaat.
Luchtreinigingstechnieken zijn aanvullend op de ventilatieaanpak op scholen. Het onderzoek
naar het effect van luchtreinigers in de klas draagt bij aan het verbreden van onze
kennis over een gezond binnenklimaat in de klas. Met het licht op een mogelijke stijging
van coronabesmettingen is het van belang dat we voor het voortzetten van ons onderwijs
alle mogelijkheden verkennen die het risico op besmetting reduceren.

Langetermijnaanpak onderwijshuisvesting

Er is nog steeds werk aan de winkel. Hoewel we op korte termijn veel stappen hebben
kunnen zetten om schoolgebouwen winterklaar te maken, vraagt ook de middellange termijn
extra aandacht. Er staan in Nederland ruim 9000 schoolgebouwen, waar bijna 2,5 miljoen
leerlingen les krijgen en 285 duizend mensen werken. In de afgelopen jaren hebben
sommige schoolgebouwen niet altijd de aandacht gekregen die nodig was. Inadequate
ventilatie in het gebouw is dan meestal niet het enige probleem waar scholen tegenaanlopen.
De algemene kwaliteit van het binnenklimaat is dan meestal niet op orde. Er wordt
te weinig gerenoveerd of nieuw gebouwd. En dat terwijl er daarnaast nog aanvullende
ambities zijn om schoolgebouwen duurzaam en energieneutraal te maken. Deze combinatie
van uitdagingen vereist een integrale aanpak. Samen met de Minister van Volkshuisvesting
en Ruimtelijke Ordening, de Minister van Klimaat en Energie, de PO-Raad, de VO-raad
en de VNG werk ik daarom aan een programmatische aanpak van verouderde schoolgebouwen.
Later dit jaar zal ik u daarover informeren.

Moties en toezeggingen

Met de maatregelen in deze brief geef ik invulling aan de volgende moties en toezeggingen:

– De motie van het lid Pouw-Verweij betreffende de pilot naar luchtreinigers in Staphorst7. Ik geef invulling aan deze motie door de genoemde pilot namens het kabinet te ondersteunen.

– De motie van het lid Van Haga betreffende het verzamelen van best-practices rondom doeltreffend ventileren op scholen.8 Er wordt al uitvoering gegeven aan het verzamelen van goede voorbeelden; en daarmee
aan deze motie. De hulpteams ventilatie komen dagelijks op scholen en delen de goede
voorbeelden die ze tegenkomen op www.ventilatiehulp.nl.

– De motie van het lid Hijink betreffende het verzoek tot het hebben van CO2-meters in iedere klas.9 Er zijn door mij al middelen beschikbaar gesteld voor de aanschaf van CO2-meters in ieder klaslokaal (€ 17,3 mln). Daarnaast ga ik CO2-meters voor scholen nu verplichten. Veder stuur ik vestigingen zoals eerder benoemd,
een gerichte brief waarin ik hen oproep de CO2-meters zo spoedig mogelijk aan te schaffen.

– De toezegging van de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport aan het lid Westerveld
in het Tweede Kamerdebat van 16 juni jl., over de aanpak van de ventilatieproblematiek
bij de verouderde voorraad schoolgebouwen.

– In het Eerste Kamerdebat van 5 juli jl. over infectiebestrijding10 heeft de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport toegezegd bij mij na te vragen
of het op orde brengen van de ventilatie kan worden gehaald met de 60%-rijksbijdrage
die de maatwerkregeling ventilatie biedt. Het vangnet is bedoeld voor wanneer cofinanciering
een te hoge drempel is en het gebouw tot de meest urgente gevallen behoort. Het Rijk
financiert dan 60%. Dit is het gemiddelde percentage rijksbijdrage dat de groep scholen
nodig heeft die de ventilatie interventie niet (deels) zelf kan betalen. Ondanks het
vangnet zal er een groep scholen blijven bestaan die de overige 40% niet uit het eigen
vermogen kan financieren. Echter is de ventilatie een gezamenlijke verantwoordelijkheid
van het Rijk, de gemeenten en schoolbesturen. Het gesprek over het financieren van
de overige 40% zal in deze gevallen dus plaats moeten vinden tussen gemeenten en schoolbesturen.
Het gesprek over de financiering van de ventilatie-interventies kan onderdeel zijn
van het gesprek rond het IHP (integraal huisvestingsplan).

– Tevens wordt middels deze brief de toezegging uit het debat van 5 juli jl. van de
Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport aan het lid Van Hattum afgedaan. De
Eerste Kamer wordt aan de hand van deze Kamerbrief geïnformeerd over de onderzoeksresultaten
van de CO2-meter peiling11.

Tot slot: de scholen zijn alweer een aantal weken van start en gelukkig is fysiek
onderwijs weer gewoon de norm. Maar ik constateer ook dat we de winter naderen. Hoewel
we hopen dat de coronabesmettingen niet meer op gaan lopen, moeten we wel voorbereid
zijn. De scholen dienen hun coronaprotocollen klaar te hebben. De ventilatieaanpak
is een uiterst belangrijk onderdeel van dit protocol en ook van mijn afspraken met
de sector over de middellange termijn aanpak van corona. De Maatwerkregeling biedt
financieel de mogelijkheid om de problematiek aan te pakken op schoollocaties met
de meest urgente ventilatiesituatie. Met alle bovenstaande acties wil ik dat het onderwijs
zo optimaal mogelijk is voorbereid. We moeten er gezamenlijk werk van blijven maken.

De Minister voor Primair en Voortgezet Onderwijs, A.D. Wiersma