Brief regering : Reactie op verzoek commissie op het nieuwsbericht over het luiden van de noodklok door een grote jeugdzorgaanbieder
31 839 Jeugdzorg
Nr. 878
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 14 september 2022
De vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft mij op 22 juni 2022
verzocht om te reageren op berichtgeving in het AD van 21 juni 2022: «Grote jeugdzorgaanbieder
luidt noodklok: kan niet meer op tijd hulp leveren». In het artikel is aandacht voor
de stichting Partners voor Jeugd. Deze stichting is een overkoepelend samenwerkingsverband
van organisaties die actief zijn in de (preventieve) jeugdbescherming en jeugdreclassering.
In deze brief zet ik, mede namens de Minister voor Rechtsbescherming, op hoofdlijnen
de korte- en lange termijnacties uiteen die wij nemen om het jeugdzorgstelsel in het
algemeen en de jeugdbescherming en jeugdreclassering in het bijzonder te verbeteren.
Voor een nadere uitwerking van alle maatregelen verwijzen wij u naar de brief m.b.t.
jeugdbescherming die wij voor Prinsjesdag toegezegd hebben en gelijktijdig met deze
brief aan uw Kamer is verstuurd.
Inleiding
De berichtgeving in het AD is zeer zorgelijk. Van ouders, kinderen, jeugdbeschermers,
onderzoekers, inspecties en stakeholders krijgen wij consequent dezelfde boodschap:
ouders en kinderen krijgen niet de zorg en aandacht die ze nodig en waar zij recht
op hebben. Ook wij maken ons grote zorgen. De continuïteit van de jeugdzorgketen staat
onder druk. Kinderen met complexe problematiek, die bescherming nodig hebben, moeten
te lang wachtten op de inzet van jeugdbescherming en specialistische jeugdhulp. Dit
is het gevolg van onder meer krapte op de arbeidsmarkt, hoge werkdruk bij gecertificeerde
instellingen (GI’s) en de uitstroom van gekwalificeerd personeel. Dat is een zeer
zorgelijke ontwikkeling. Oplossingen voor deze problematiek is nadrukkelijk een gedeelde
verantwoordelijkheid en vraagt extra inspanningen van het Rijk, gemeenten en GI’s.
Om die reden zijn forse verbeteringen in de jeugdzorg en het stelsel nodig, inclusief
de jeugdbescherming. Alle betrokken partijen – gemeenten, aanbieders, professionals,
cliënten en het Rijk – zijn het daarover eens. De op 7 september 2022 gepubliceerde
eindevaluatie van de herziening van de kinderbeschermingsmaatregelen en de signaalbrief
van 9 september 2022 van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd en de Inspectie Justitie
en Veiligheid onderstrepen die noodzaak.
Korte termijn acties
Ondanks alle inspanningen in de afgelopen periode, is er op korte termijn meer nodig
om ervoor te zorgen dat alle kinderen de hulp en bescherming krijgen die ze verdienen.
Zoals uiteengezet in onze brief «Hervormingen jeugdzorg» van mei 2022, sturen we aan
op een set maatregelen om de negatieve spiraal te doorbreken die noodzakelijk is om
de continuïteit en kwaliteit van de jeugdbescherming te borgen.1 Hiertoe hebben we het volgende ingezet:
In de zomer hebben wij gesprekken in de regio’s gevoerd met de verantwoordelijke gemeenten
en GI’s om tot een regionale en landelijke verbeteraanpak te komen. Aan deze gesprekken
heeft ook Partners voor Jeugd deelgenomen. Op basis van de uitkomsten van de gesprekken
hebben we, samen met de GI’s en gemeenten, extra maatregelen uitgewerkt die op korte
termijn kunnen bijdragen aan een oplossing voor het verminderen van de werkdruk bij
jeugdbeschermers. De maatregelen moeten GI’s in staat stellen om binnen afzienbare
tijd een verlaging in werkdruk te realiseren. Dit doen we onder andere door het verlagen
van de caseload, het vergemakkelijken van de inzet van passende jeugdhulp en het beperken
van de instroom naar de GI’s. Daarnaast zetten we een stimuleringsregeling op om zij-instroom
in de jeugdbescherming te bevorderen, is samen met de stakeholders een kwaliteitskaders
en prestatiebeschrijving voor jeugdbescherming ontwikkeld en worden succesfactoren
uit de regio’s opgehaald die bijdragen aan het verlagen van de werkdruk en het behoud
van medewerkers bij de GI.
Lange(re) termijn acties
De korte termijnaanpak zoals hierboven beschreven is noodzakelijk voor de problemen
van vandaag en morgen en is mede om de periode te overbruggen tot het Toekomstscenario
kind- en gezinsbescherming (hierna: Toekomstscenario) en de Hervormingsagenda Jeugd
effect zullen hebben. Voor de lange termijn moeten deze trajecten voor het jeugdbeschermingsstelsel
zorgdragen dat gezinnen en kinderen beter en sneller geholpen worden
Op dit moment ben ik in gesprek met de partners van de zogenoemde vijfhoek gemeenten
(naast het Rijk en VNG, professionals, cliënten en jeugdhulpaanbieders) om te komen
tot een Hervormingsagenda Jeugd. In de Hervormingsagenda Jeugd maken we afspraken
over het afbakenen van de reikwijdte van de jeugdhulpplicht, waardoor er netto meer
hulp beschikbaar komt voor kinderen die deze het hardste nodig hebben, waaronder de
groep jeugdigen met een beschermingsmaatregel. Met het wetsvoorstel Wet verbetering
beschikbaarheid zorg voor jeugdigen wordt de beschikbaarheid van zorg voor jeugdigen
verbeterd. Dit wetsvoorstel verplicht gemeenten tot regionale samenwerking bij de
inkoop en organisatie van bepaalde vormen van (specialistische) jeugdhulp (waaronder
de specialistische jeugd-ggz), specialistische jeugdhulp in het strafrechtelijk kader,
kinderbeschermingsmaatregelen en jeugdreclassering. Gemeenten werken aan een noodzakelijk
doorontwikkeling van het Landelijk Transitie Arrangement, zodat de beschikbaarheid
van de meest specialistische zorg wordt verbetert. Voorts werken we samen met de VNG
aan een structurele aanpak van de wachttijden in de regio. Daarnaast maken we afspraken
over het versterken van lokale teams, gericht op ontwikkeling van kennis en expertise,
door het bieden van lichte jeugdhulp en tenslotte een goede verbinding met de specialistische
zorg. Het streven is dat deze agenda eind dit jaar gereed is.
Het Toekomstscenario moet leiden tot een meer gezinsgericht, eenvoudiger, lerend en
transparanter jeugdbeschermingsstelsel. We willen dat gezinnen en kinderen waar onveiligheid
speelt of een ontwikkelingsbedreiging van een kind aan de orde is, beter en sneller
geholpen worden. Tevens is het van belang de rechtsbescherming van ouders en kinderen
te waarborgen. Wij verwijzen naar onze brief «Hervormingen jeugdzorg» voor een nadere
toelichting op het toekomstscenario.2 In de Jeugdbeschermingsbrief die gelijktijdig met deze brief aan uw Kamer is verstuurd,
informeren wij u nader over de wijze waarop wij de invoering van het toekomstscenario
gaan versnellen.
Tot slot
Ik hoop dat ik uw Kamer mede met verwijzing naar de maatregelen in de brief over jeugdbescherming
voldoende heb geïnformeerd over onze inzet om het jeugdzorgstelsel te verbeteren.
We zijn ons ervan bewust dat de bescherming en hulp voor kwetsbare kinderen en gezinnen
beter moet. Daar werken wij hard aan en hier zijn de korte- en lange termijn aanpakken
op gericht.
De Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
M. van Ooijen
Ondertekenaars
-
Eerste ondertekenaar
M. van Ooijen, staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport