Brief regering : Toelichting op de nota van wijziging inzake wetsvoorstel Wet hersteloperatie toeslagen

Nr. 9
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN FINANCIËN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 5 september 2022

U vindt bijgaand een nota van wijziging (Kamerstuk 36 151, nr. 8) bij het wetsvoorstel Wet hersteloperatie toeslagen. In de nota van wijziging worden
naast een aantal inhoudelijke wijzigingen ook foutieve verwijzingen en tekstuele zaken
hersteld. Deze worden in de onderdeelsgewijze toelichting nader toegelicht. De inhoudelijke
wijzingen betreffen de volgende wijzigingen.

1. Er wordt in het kader van de brede ondersteuning van ouders in het buitenland verduidelijkt
dat de voorwaarde om op 7 juli 2020 woonachtig te zijn in het buitenland (om voor
die ondersteuning in aanmerking te komen) alleen gaat gelden voor de gedupeerde aanvrager
en niet voor de partner en kind(eren);

2. Er wordt voorgesteld om alle kinderen die in aanmerking komen voor de kindregeling
aanspraak te laten maken op brede ondersteuning. Dit betekent dat onder andere meerderjarige
kinderen en uitwonende minderjarige kinderen nu ook in aanmerking komen voor brede
ondersteuning;

3. Informele schulden worden in het kader van de regeling voor het overnemen of betalen
van privaatrechtelijke schulden overgenomen indien ze zijn vastgelegd in een notariële
akte of rechterlijke uitspraak. Voorgesteld wordt hieraan toe te voegen dat de notariële
akte moet zijn verleden in de periode tussen 1 januari 2006 en 1 juni 2021, en dat,
wanneer de schuld blijkt uit een rechterlijke uitspraak, de daaraan voorafgaande ingebrekestelling
of dagvaarding of het daaraan voorafgaande verzoekschrift een dagtekening moet hebben
van vóór 1 juni 2021;

4. Er wordt voorgesteld dat de compensatie voor afgeloste privaatrechtelijke schulden
in beginsel slechts kan worden aangevraagd door de gedupeerde aanvrager;

5. Er wordt voorgesteld om de termijn voor het aanvragen van een tegemoetkoming op grond
van de kindregeling in bepaalde gevallen te verlengen zodat kinderen van erkend gedupeerde
ouders die niet ambtshalve de toekenning ontvangen (bijvoorbeeld omdat UHT deze kinderen
niet in beeld heeft) minimaal zes maanden hebben om de tegemoetkoming aan te vragen;

6. Er wordt voorgesteld om, conform de werkwijze bij UHT en toeslagen regulier, de dagtekening
van de primaire beschikking en de beslissing op bezwaar als uitgangspunt voor de aanvang
van de bezwaartermijn, respectievelijk de beroepstermijn te nemen.

Reactie op brief van de Vereniging Nederlandse Gemeenten en de uitvoering motie van
de leden Inge van Dijk en Van Raan1

Op dit moment komen kinderen van een gedupeerde aanvrager die deel uitmaken van het
gezin en jonger zijn dan 18 jaar in aanmerking voor brede ondersteuning door de gemeente.
Het kabinet wil brede ondersteuning bieden aan zoveel mogelijk kinderen en (jong)volwassenen
die de toeslagenproblematiek als kind aan den lijve hebben ondervonden en behoefte
hebben aan die ondersteuning. Met deze nota van wijziging wordt daarom brede ondersteuning
mogelijk gemaakt voor alle kinderen die onder de reikwijdte van de kindregeling vallen
en wordt invulling gegeven aan de wens van de VNG en de motie van de leden Inge van
Dijk en Van Raan.

Op 15 augustus jl.2 heeft de VNG per brief gereageerd op het verzoek te reflecteren op de uitvoerbaarheid
van het ook breed ondersteunen van gedupeerde kinderen in de leeftijd 18 van tot 39 jaar
door gemeenten. Bij nota van wijziging wordt ervoor gezorgd dat alle kinderen die
in aanmerking komen voor de kindregeling toegang krijgen tot brede ondersteuning (dit
omvat onder andere meerderjarige kinderen en minderjarige uitwonende kinderen). De
VNG heeft een aantal randvoorwaarden geformuleerd om deze ook door hen bepleite brede
ondersteuning succesvol te kunnen uitvoeren. Het kabinet is de VNG erkentelijk voor
deze reflectie. Onderstaand wordt toegelicht hoe de genoemde punten worden ondervangen.

De VNG stelt als randvoorwaarde voor succesvolle en haalbare uitvoering dat Het leefdomein
gezin ook valt binnen brede ondersteuning. Het kabinet sluit zich hierbij aan. In
de nota van wijziging is het leefdomein gezin opgenomen als onderdeel van de brede
ondersteuning. Daarnaast stelt de VNG dat er sprake moet zijn van zorgvuldige gegevensuitwisseling
met oog voor proportionaliteit en transparantie. Dat onderschrijft het kabinet van
harte. Om tegemoet te komen aan de wens van gedupeerden om zoveel mogelijk zelf de
regie te voeren, hebben UHT en VNG afspraken gemaakt hoe op een laagdrempelige manier
aanspraak op brede ondersteuning gemaakt kan worden. Voor financiële dekking zijn
in de voorjaarsnota middelen gereserveerd voor de uitvoering van de brede hulp door
gemeenten voor kinderen. Om een niet-gedoseerde toeleiding richting gemeenten te voorkomen
zijn er afspraken gemaakt tussen UHT en VNG.

Tot slot ziet de VNG als risico dat de forfaitaire tegemoetkoming niet voldoende is
voor de zwaarst gedupeerde kinderen, onder andere vanwege schuldenproblematiek. In
samenspraak met kinderen, jongeren en uw Kamer, is bepaald dat de financiële tegemoetkoming
van de kindregeling nadrukkelijk bedoeld is als steun in de rug. Het beoogt geen schade
te compenseren of schulden op te lossen. In een participatief traject met jongeren
geeft het kabinet momenteel nader invulling aan het programma «leven op de rit», waarbij
financieel advies en hulp bij talentontwikkeling twee belangrijke thema’s zijn. Daarnaast
is het reguliere instrumentarium in het sociaal domein beschikbaar. In de communicatie
richting gedupeerden wordt zoveel mogelijk duidelijk gemaakt welke ondersteuning er
is en waar kinderen terecht kunnen.

Om in november te kunnen starten met de uitvoering van de kindregeling verzoek ik
uw Kamer om het wetsvoorstel en de nota van wijziging spoedig, in september, te behandelen.

De Staatssecretaris van Financiën,
A. de Vries