Brief regering : Ontwikkelingen meldpunt sociale veiligheid

Nr. 126
BRIEF VAN DE MINISTER VOOR PRIMAIR EN VOORTGEZET ONDERWIJS

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 14 juli 2022

Elke leerling moet zich vrij en veilig voelen op school. Ditzelfde geldt ook voor
de ouders van deze leerlingen en voor het onderwijspersoneel dat elke dag het beste
uit deze leerlingen probeert te halen. Helaas gaat het soms toch mis en ervaren leerlingen,
ouders of personeel heftige gevolgen van een onveilige situatie. Daarom gaan we er
voor zorgen dat leerlingen, ouders en onderwijspersoneel beter de weg kunnen vinden
bij bestaande meldpunten en beter geholpen en gehoord worden als zij er onverhoopt
toch niet met elkaar of de school uit komen. Hiervoor wordt een onafhankelijk meldpunt
Sociale Onveiligheid ingericht.

Ik heb uw Kamer in het debat over vrij en veilig onderwijs op 9 maart jl. (Kamerstuk
29 240, nr. 124) toegezegd dat ik u zou bijpraten over de ontwikkelingen rondom dit meldpunt. In
het daarop volgende tweeminutendebat is de motie van het lid Peters ingediend, die
mij vraagt een uitvoeringstoets hierop te doen bij scholen en de Kamer hierover te
informeren, voordat het meldpunt opgericht wordt.1 In deze brief schets ik daarom kort de laatste ontwikkelingen ten aanzien van het
meldpunt alsmede de voorgenomen stappen die ik de komende tijd, samen met de betrokken
partners, wil zetten.

Uitkomsten gesprekken met het veld

De afgelopen maanden heb ik, mede in het kader van de ingediende motie van het lid
Peters, gesprekken gevoerd met leerlingen, onderwijspersoneel, schoolleiders, ouders
en organisaties binnen het klachtenstelsel. Dit om na te gaan welke behoeftes er leven
ten aanzien van het doen en afhandelen van meldingen van onveilige situaties. Daarbij
heb ik ook het onderzoek van Regioplan betrokken, dat ik bij deze brief voeg en waar
ik na de zomer uitgebreider op zal reageren2. Uit deze gesprekken komen enkele belangrijke aanbevelingen naar voren:

• Informatie over klachtenprocedures en organisaties moet beter vindbaar en toegankelijk
zijn voor ouders, leerlingen en personeel;

• Samenwerking tussen alle partijen binnen het klachtenstelsel kan en moet beter;

• Bij het inrichten van een nieuw meldpunt is het belangrijk om te waken voor meer versnippering;

• Afhandeling klachten moet primair op school gebeuren, externen betrekken moet de laatste
optie zijn;

• Belang van draagvlak: het is belangrijk om het hele veld te betrekken en te laten
aansluiten bij oplossingen.

Ik heb met (vertegenwoordigers van) leerlingen, personeel en ouders, scholen en organisaties
uit het klachtenstelsel verkend hoe ik effectief gebruik kan maken van bestaande structuren
binnen het stelsel en hoe de krachten daarbinnen zo effectief mogelijk kunnen worden
gebundeld. Ik heb daarbij zorgvuldig gekeken naar de bestaande meldpunten om vast
te stellen wat een nieuw meldpunt wel en niet zou moeten en kunnen toevoegen. Ook
heb ik samen met de partners verkend hoe we het stelsel overzichtelijker kunnen maken.
Met deze verkenning geef ik invulling aan de motie van het lid Peters.

Op basis van de gesprekken kom ik tot de conclusie dat er binnen het stelsel behoefte
is aan en draagvlak voor het volgende pakket aan maatregelen.

1. Opzetten van een expertisenetwerk met partijen uit het klachtenstelsel om zo:

1. Samenwerking tussen bestaande organisaties te verbeteren en versterken zodat ouders,
leerlingen en personeel sneller en effectiever op de juiste plek terechtkomen met
hun melding of klacht;

2. Bestaande organisaties te helpen hun kennis, netwerk en capaciteit uit te breiden,
zodat klachten en meldingen beter kunnen worden afgehandeld met meer capaciteit;

3. Monitoring van klachten(afhandeling) te verbeteren om zo beter in kaart brengen hoe
klachtenafhandeling en het oppakken van meldingen kan worden verbeterd;

4. Witte vlekken in kaart te brengen en zo nog scherper in beeld te krijgen voor welke
klachten of meldingen nog niks of te weinig is geregeld binnen het stelsel.

2. Wegwijzerwebsite/tool ontwikkelen met bijbehorende helpdesk om zo: leerlingen, ouders en personeel te helpen binnen het klachtenstelsel de juiste weg
vinden en te zorgen voor een betere vindbaarheid en benutting van de meldpunten die
er al bestaan. De helpdesk biedt daarbij de mogelijkheid om «echte mensen» te spreken
die je op weg kunnen helpen, wanneer je er via de website of tool alleen niet uitkomt.

3. Opzetten van communicatiecampagne om zo: scholen, leerlingen, ouders en personeel beter inzicht te geven in hun rechten en
plichten ten aanzien van (klachten en meldingen over) sociale veiligheid en tegelijk
inzicht te geven in de hulp en steun die de huidige partners in het stelsel kunnen
bieden.

4. Inrichten van mogelijkheid tot escalatie: we willen voorkomen dat leerlingen, ouders of leraren vastlopen met hun klachten
en in een situatie terechtkomen waar ze niet meer uit kunnen komen. Voor dit soort
uiterste situaties willen we een opschaal-mogelijkheid creëren. Deze onafhankelijke
opschaalmogelijkheid wordt de komende maanden uitgewerkt mede op basis van het rapport
van Regioplan dat onderzoek deed naar het klachtenstelsel in het primair en voortgezet
onderwijs. Ik informeer uw Kamer na de zomer over hoe we de opschaal-mogelijkheid
zo goed mogelijk willen laten werken.

Met de dit totale pakket aan maatregelen geef ik invulling aan de ambitie van een
onafhankelijk meldpunt sociale veiligheid.

Verdere uitwerking

Over bovengenoemde maatregelen is overeenstemming en draagvlak in het veld. Daar ben
ik blij mee. Ik heb er mede daardoor vertrouwen in dat ik met dit pakket echt een
duurzame verbetering kan realiseren. Deze zomer ga ik aan de slag met het opzetten
van het expertisenetwerk zodat dit in het nieuwe schooljaar operationeel is. Ook begin
ik deze zomer met de voorbereidingen voor de ontwikkeling van de wegwijzerwebsite
of -tool die eind 2022 of begin 2023 gereed zal zijn. Ditzelfde geldt voor de communicatiecampagne
die dit najaar zal starten en twee specifieke doelen zal kennen. Enerzijds het informeren
van leerlingen, ouders en onderwijspersoneel welke rechten zij hebben en anderzijds
het direct bekendheid geven aan de wegwijzerwebsite of -tool zodra deze gereed is.
Ook ga ik zo snel mogelijk aan de slag met het creëren van een mogelijkheid tot escalatie
voor leerlingen, ouders en personeel die binnen het stelsel vastlopen met hun melding
of klacht. Om dat te realiseren zal een wetswijziging nodig zijn waar nu direct de
voorbereidingen voor worden getroffen. Eind 2022 zal ik uw Kamer wederom informeren
over de voortgang op de hierboven beschreven punten.

De Minister voor Primair en Voortgezet Onderwijs, A.D. Wiersma