Brief regering : Rapport Commissie rol Koninklijk Huis in de zaak J.A. Poch

Nr. 153
BRIEF VAN DE MINISTER VAN JUSTITIE EN VEILIGHEID

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 20 juni 2022

Bij brief van 16 november 20211 heeft mijn ambtsvoorganger uw Kamer geïnformeerd over de instelling van de Commissie
rol Koninklijk Huis in de zaak J.A. Poch (hierna: Commissie). Aanleiding hiervoor
was een daartoe strekkende motie die op 16 september 2021 (Handelingen II 2020/21,
nr. 107, item 12) door uw Kamer is aangenomen2. In genoemde brief is uw Kamer tevens geïnformeerd dat de Commissie wordt geleid
door de heer prof. dr. A.H.G. Rinnooy Kan.

Op 20 juni 2022 heeft de Commissie haar rapport aan mij aangeboden. Het rapport treft
u aan als bijlage bij deze brief. Hieronder ga ik kort in op het gerapporteerde onderzoek
en de bevindingen.

Gevraagd was te onderzoeken of er beïnvloeding heeft plaatsgevonden vanwege het Koninklijk
Huis of vanuit kringen rondom het Koninklijk Huis in de zaak tegen de heer J.A. Poch.
Daarbij was ook verzocht de volgende aspecten in het onderzoek te betrekken:

– de vraag hoe het onderzoek naar de heer J.A. Poch in de voorzomer van 2007 buiten
het Openbaar Ministerie en de Nationale Recherche bekend kon zijn, aangezien slechts
een gering aantal personen op dat moment op de hoogte was;

– de betekenis van de door de toenmalige vicepresident van Eurojust gedane uitlatingen
in zijn gesprek met de Commissie Dossier J.A. Poch.

De Commissie was hierbij bevoegd gedurende het onderzoek aanvullende vragen te formuleren
en deze te onderzoeken en beantwoorden, indien zij dat dienstig achtte aan haar opdracht.

Blijkens het rapport heeft de Commissie haar onderzoek langs drie sporen uitgevoerd.

Ten eerste heeft de Commissie gezocht naar zoveel mogelijk feitelijke informatie rondom
het telefoongesprek waarover de toenmalige vicepresident van Eurojust in zijn gesprek
met de Commissie Dossier J.A. Poch heeft verklaard, om de identiteit van de beller
alsnog vast te stellen.

Ten tweede heeft de Commissie onderzocht wanneer de Koning, de Koningin, Prinses Beatrix
alsmede de kringen rondom het Koninklijk Huis op de hoogte zijn geraakt van de zaak
Poch.

Tot slot heeft de Commissie onderzocht hoe informatie over het onderzoek naar de heer
Poch in een zo vroeg stadium bekend heeft kunnen raken buiten de kringen van het Openbaar
Ministerie en de Nationale Recherche, en of deze informatie bij het Koninklijk Huis
of kringen daaromheen zou kunnen zijn beland.

De Commissie concludeert dat niets erop wijst dat het telefoongesprek met de toenmalige
vicepresident van Eurojust is gevoerd vanuit de directe omgeving van het Koninklijk
Huis. Daarnaast concludeert de Commissie dat alles erop wijst dat de Koning, de Koningin,
Prinses Beatrix en de kringen rondom het Koninklijk Huis pas in een zodanig laat stadium
op de hoogte zijn geraakt van de zaak Poch, dat zij het onderzoek naar de heer Poch
niet hebben kunnen beïnvloeden. Tot slot geeft de Commissie aan dat in de periode
voorafgaand aan het telefoongesprek met de toenmalig vicepresident van Eurojust reeds
enige tientallen personen op de hoogte waren van het onderzoek naar de heer Poch.
Het betreft personen werkzaam bij de Nationale Recherche en het Openbaar Ministerie,
maar er is ook informatie gedeeld met personen zowel binnen intergouvernementele organisaties
zoals Eurojust en Europol als daarbuiten. De Commissie acht het daarbij niet ondenkbaar
dat via een van de vele personen die op de hoogte waren van het onderzoek informatie
daarover naar buiten is gelekt. De Commissie geeft daarbij aan dat van een mogelijke
lijn vanuit de groep geïnformeerden naar het Koninklijk Huis of zijn omgeving niet
is gebleken.

In de eerdergenoemde Kamermotie van 16 september 2021 werd de regering verzocht «een
onafhankelijk onderzoek in te stellen naar de vermeende beïnvloeding van het Koninklijk
Huis in de strafzaak Poch», vanuit de gedachte dat «de commissie Machielse niet heeft
kunnen uitsluiten dat het Koninklijk Huis heeft geprobeerd de strafzaak Poch te beïnvloeden
of daartoe instructies heeft gegeven» en dat «het voor het aanzien van zowel de Nederlandse
rechtsstaat als het Koninklijk Huis ongewenst en schadelijk is als de impressie van
vermeende beïnvloeding van het Koninklijk Huis in de strafzaak Poch blijft voortbestaan».
De Commissie merkt hierover op dat het «notoir lastig is om aan te tonen dat iets
niet heeft plaatsgevonden, in casu bemoeienis met het onderzoek Poch vanuit het Koninklijk
Huis: afwezigheid van bewijs is nu eenmaal niet hetzelfde als bewijs van afwezigheid».
Daaraan voegt de Commissie toe dat zij zich naar beste vermogen van deze taak heeft
gekweten en zich heeft ingespannen om zoveel mogelijk relevante feiten te weten te
komen3. Het resultaat is een zorgvuldig en gedetailleerd uitgevoerd onderzoek. Ik ben de
Commissie en haar ondersteuning hiervoor zeer dankbaar.

De Minister van Justitie en Veiligheid,
D. Yeşilgöz-Zegerius