Brief regering : Advies Zorginstituut Nederland opname K&J-psycholoog in Wet BIG

Nr. 464
BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 24 mei 2022

Op 25 juni 2015 heeft het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP) verzocht om opname
van de kinder- en jeugdpsycholoog NIP (K&J-psycholoog NIP) in artikel 3 van de Wet
op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG). De K&J-psycholoog NIP
verleent psychologische zorg in ieder werkveld en iedere omgeving die met kinderen
en jongeren te maken heeft, met als doel om de ontwikkeling van kinderen te optimaliseren.
De K&J-psycholoog NIP kan hiertoe uiteenlopende rollen en functies vervullen.

In de periode tussen juni 2015 en december 2019 is meermaals met het NIP gesproken
over de criteria en noodzakelijkheid om in de Wet BIG te worden opgenomen. Op 4 december
2019 heeft de toenmalig Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport het Zorginstituut
Nederland (Zorginstituut) gevraagd advies uit te brengen met betrekking tot het al
dan niet opnemen van de K&J-psycholoog NIP in artikel 3 Wet BIG. Met deze brief informeer
ik uw Kamer over het advies van het Zorginstituut van 14 maart 2022 (bijlage) en vervolgens
mijn besluit ten aanzien van het verzoek van het NIP.

Doel en uitgangspunt Wet BIG

De Wet BIG is een kwaliteitswet ter bescherming van patiënten. De Wet BIG heeft een
tweeledige doelstelling: het bewaken en het bevorderen van de kwaliteit van de beroepsuitoefening
én het beschermen van de patiënt tegen ondeskundig en onzorgvuldig handelen door beroepsbeoefenaren.
De Wet BIG laat de uitoefening van de individuele gezondheidszorg in principe vrij
voor iedereen. De gedachte hierachter is dat hiermee flexibiliteit van zorginzet wordt
behouden. Deze flexibiliteit moet de zorg duurzaam houden. Een uitzondering hierop
vormen de beroepen waarbij beroepsbeoefenaren zelfstandig dusdanige handelingen verrichten
dat wettelijk reguleren nodig is om patiënten adequaat te beschermen tegen ondeskundig
en onzorgvuldig handelen. Hierbij gaat het doorgaans om het zelfstandig verrichten
van voorbehouden handelingen of de noodzaak voor het tuchtrecht vanwege de zeer kwetsbare
relatie tussen patiënt en-zorgverlener.

De criteria die bepalend zijn voor de vraag of een beroep wettelijk moet worden gereguleerd
in de Wet BIG zijn neergelegd in de «Beleidslijn voor het reguleren van beroepen in
de Wet BIG»1. De criteria zijn als volgt:

1. Is het beroep gericht op de individuele gezondheidszorg?

2. Is het beroep een basisberoep en is het voldoende onderscheidend?

3. Is wettelijke regulering van het beroep noodzakelijk om patiënten adequaat te beschermen?

Bij de beroepenregulering wordt de «nee, tenzij systematiek» gehanteerd: alleen reguleren
als dit vanuit patiëntveiligheid strikt noodzakelijk is.

Advies Zorginstituut

Het Zorginstituut adviseert de K&J-psycholoog NIP niet op te nemen in artikel 3 van
de Wet BIG omdat aan de hand van de criteria uit de eerder genoemde beleidslijn voor
het reguleren van beroepen in de Wet BIG, geconcludeerd wordt dat wettelijke regulering
van dit beroep niet noodzakelijk is om patiënten adequaat te beschermen tegen onzorgvuldig
handelen. Dit neemt niet weg dat de K&J-psycholoog NIP een belangrijke bijdrage levert
aan psychologische zorg aan jeugdigen en jongvolwassenen in Nederland.

De K&J-psycholoog NIP voldoet aan het eerste criterium: de werkzaamheden zijn merendeels
gericht op individuele gezondheidszorg, er wordt reguliere zorg verleend en er is
sprake van regelmatig direct patiëntcontact.

Er wordt echter niet voldaan aan het tweede criterium. Hoewel de beroepsgroep van
voldoende omvang is, concludeert het Zorginstituut dat er geen sprake is van een breed
basisberoep zoals bedoeld in de Wet BIG. De werkzaamheden zoals de K&J-psycholoog
NIP die uitvoert kunnen bijvoorbeeld ook worden uitgevoerd door iemand met een professionele
achtergrond als gz-psycholoog met de differentiatie kinderen en jeugd. Het deskundigheidsgebied
van de K&J-psycholoog NIP is onvoldoende uitontwikkeld en onderscheidend van andere
professionele groepen die werkzaam zijn in de psychologische gezondheidszorg. Hiernaast
is er geen sprake van een eenduidige opleiding, waarvan de kwaliteit afdoende en onafhankelijk
geborgd is. Er zijn drie verschillende opleidingen, met verschillende eindtermen,
die kunnen leiden tot professie of registratie als K&J-psycholoog NIP.

Ten slotte voldoet de K&J-psycholoog NIP niet aan het derde criterium. De K&J-psycholoog
NIP is weliswaar vrij toegankelijk voor patiënten en de werkzaamheden bevatten substantiële
risico’s voor de patiëntveiligheid, maar de kwaliteit van de beroepsuitoefening wordt
op andere wijzen voldoende geborgd. Het Zorginstituut acht dat de risico’s voldoende
zijn afgedekt door registratie van de K&J-psycholoog NIP in het Kwaliteitsregister
Jeugd en door het tuchtrecht in de jeugdzorg. Hierdoor is wettelijke regulering in
de Wet BIG niet strikt noodzakelijk.

Voor het volledige overzicht van de overwegingen van het Zorginstituut verwijs ik
naar het bijgevoegde advies.

Regulering K&J-psycholoog NIP

Het advies van het Zorginstituut volgend heb ik besloten de K&J-psycholoog NIP niet
als zelfstandig beroep op te nemen in artikel 3 van de Wet BIG.

De voormalig Staatssecretaris van VWS heeft van de samenwerkende beroepsverenigingen
in de ggz een advies mogen ontvangen om tot een meer overzichtelijke beroepenstructuur
voor de psychologische zorg te komen. Op 27 oktober 2020 is uw Kamer over dit advies
geïnformeerd2, waarbij de toenmalig Staatssecretaris aangaf dit initiatief van harte te ondersteunen.
Een onderdeel van dit advies betreft het doen opgaan van het beroep K&J-psycholoog
NIP en het beroep gezondheidszorgpsycholoog in één basisberoep voor psychologen in
de ggz: «gz-psycholoog generalist». Zoals in december 2021 is toegezegd3, ben ik voornemens om uw Kamer in de zomer van 2022 nader te informeren over het
in te zetten traject naar aanleiding van dit advies.

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
E.J. Kuipers