Brief regering : Stand van zaken rotavirus-, griep- en HPV-vaccinatie

Nr. 607
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 23 mei 2022

In aanvulling op de Kamerbrief van 22 februari jl.1 informeer ik u hierbij over de start van de HPV-inhaalcampagne voor jongvolwassen
van 18 tot en met 26 jaar, de voortgang van de uitbreiding van de doelgroep van het
Nationaal programma grieppreventie en het besluit om vaccinatie tegen het rotavirus
voorlopig niet aan te bieden binnen het Rijksvaccinatieprogramma. Hieronder ga ik
inhoudelijk in op de genoemde vaccinaties en licht ik het vervolg toe.

Aanvullende HPV-vaccinatiecampagne 18 tot en met 26 jaar

Zoals medegedeeld in mijn Kamerbrief van 22 februari jl., is per 31 januari de uitbreiding
van de HPV-vaccinatie onder 18 jaar gestart.2 Deze uitbreiding betekent dat vanaf dit voorjaar naast meisjes ook jongens worden
gevaccineerd en de vaccinatieleeftijd wordt verlaagd naar het jaar dat het kind 10
wordt. Daarnaast vindt er – verspreid over twee jaar – een grootschalige inhaalcampagne
voor meisjes en jongens tot 18 jaar plaats. Dit is conform het eerdere advies van
de Gezondheidsraad hierover.3

De Gezondheidsraad heeft in datzelfde advies meegegeven dat ook jongvolwassenen van
18 tot en met 26 jaar de gelegenheid moeten krijgen om de HPV-vaccinatie in te halen.
Het gaat hierbij om vrouwen die eerder niet zijn ingegaan op uitnodigingen om zich
(volledig) te laten vaccineren en om mannen die eerder niet in aanmerking kwamen voor
de HPV-vaccinatie. Volgens de Gezondheidsraad valt bij deze groep nog gezondheidswinst
te behalen. In de beleidsreactie van september 2019 is te kennen gegeven dat dit advies
wordt overgenomen. Daarbij was aangegeven dat het streven was om in 2021 te starten
met deze aanvullende campagne.

Het RIVM heeft in de afgelopen periode samen met verschillende betrokkenen gewerkt
aan een scenarioverkenning en de eerste voorbereidingen getroffen voor een implementatieplan
voor het vaccineren van jongvolwassenen tegen HPV. Hieruit bleek dat vanwege de potentiële
grootte van deze campagne, de aanvullende HPV-campagne voor 18 tot en met 26 jaar
een lastige opgave zou worden in de uitvoering. Om die reden, en vanwege de hoge werkdruk
bij betrokkenen door de COVID-19 pandemie, is het helaas niet gelukt de aanvullende
campagne in 2021 te laten starten.

Ik heb de GGD’en bereid gevonden om deze aanvullende campagne voor jongvolwassenen
uit te voeren. Hiervoor zijn financiële middelen beschikbaar gesteld. Dit extra budget
was nodig omdat het RIVM op basis van nieuwe peilingen een hogere deelname verwacht
dan waar eerder rekening mee is gehouden. Het RIVM is inmiddels samen met GGD GHOR
NL en de GGD’en gestart met het treffen van de voorbereidingen voor deze campagne.
Naar verwachting zal de aanvullende HPV-vaccinatiecampagne voor 18- tot en met 26-jarigen eind van dit jaar starten en door de GGD’en
worden afgerond in 2023.

Nationaal programma Grieppreventie (RIVM/beroepsgroepen)

In de eerdergenoemde brief van 22 februari jl. heb ik uw Kamer ook geïnformeerd over
mijn voornemen om het advies van de Gezondheidsraad, over de herindicatiestelling
van de griepvaccinatie, over te nemen4. Dat betekent dat het mogelijk wordt gemaakt, dat een aantal nieuwe risicogroepen
die door de Gezondheidsraad zijn benoemd (zoals mensen die COVID-19 hebben doorgemaakt
en longschade hebben opgelopen, mensen met morbide obesitas, met dementie en alle
gezonde zwangere vrouwen vanaf 22 weken zwangerschap) in het Nationaal Programma Grieppreventie
(NPG) jaarlijks een griepvaccinatie wordt aangeboden.

In de aanloop naar de voorjaarsbesluitvorming heeft het RIVM een verkenning uitgevoerd
naar de mogelijkheden voor de uitvoering van de griepvaccinatie voor deze nieuwe risicogroepen
en een implementatieplan opgemaakt (zie bijlagen). Ik constateer dat de huisartsen
bereid zijn om de meeste nieuwe risicogroepen te vaccineren in het kader van het NPG.
Een deel van hen wordt in 2022 uitgenodigd via de huisarts. Voor de selectie van andere
groepen is nog aanvullende registratie nodig of verwijzing van uit de tweede en derde
lijn, zoals bijvoorbeeld bij mensen die COVID-19 hebben doorgemaakt en longschade
hebben. De implementatie hiervan heeft iets meer tijd nodig en duurt voort in 2023.
Tot die tijd kunnen deze mensen zichzelf melden bij de huisarts voor een vaccinatie
als zij nog geen uitnodiging ontvangen.

Uit de verkenning is gebleken dat voor de vaccinatie van gezonde zwangere vrouwen,
de huisarts geen logische route is omdat zwangere vrouwen vaak niet in beeld zijn
bij de huisarts. De huisarts kan hen dus niet uitnodigen. Het RIVM heeft daarom verkend
wat de optimale uitvoeringsroute is voor de maternale griepvaccinatie. In samenspraak
met de betrokken beroepsgroepen heeft het RIVM geadviseerd (zie bijlage) om voor de
uitvoering van de maternale griepvaccinatie van gezonde zwangere vrouwen de voorlichting
te beleggen bij de verloskundige zorgverleners en de toediening van de vaccinatie
te beleggen bij de JGZ. Hiermee wordt aangesloten bij de structuur voor de maternale
kinkhoestvaccinatie, waardoor zwangere vrouwen voor maternale vaccinaties naar dezelfde
uitvoerder kunnen gaan. Ik neem het advies van het RIVM over. De verloskundige zorgverleners
en de JGZ zijn bereid maternale griepvaccinatie op zich te nemen. Voor de maternale
griepvaccinatie is het helaas niet mogelijk gebleken om de implementatie gereed te
hebben voorafgaand aan de griepvaccinatiecampagne in het najaar van 2022. Daarom wordt
in 2022 een tijdelijke constructie opgezet waarbij gezonde zwangere vrouwen die in
de doelgroep vallen zich in het najaar zelf bij de huisarts kunnen melden voor de
vaccinatie, zoals ook het geval is geweest in 2021. Daarbij geldt dat zij dit jaar
op de maternale griepvaccinatie gewezen kunnen worden door de verloskundige zorgverleners
die daarvoor goed worden toegerust door middel van deskundigheidsbevordering.

Het is een goede ontwikkeling dat in samenwerking met de betrokken beroepsgroepen
het mogelijk wordt gemaakt dat ook de nieuwe risicogroepen zich dit jaar kunnen beschermen
tegen de (gevolgen van) griep.

Rota

Op 20 september 2021 informeerde mijn voorganger uw Kamer over het advies van de Gezondheidsraad
om rotavirusvaccinatie op te nemen in het Rijksvaccinatieprogramma. Mijn voorganger
gaf aan positief tegenover het advies te staan, maar een besluit hierover aan een
volgend kabinet te laten. Hij merkte daarbij verder op dat de kosteneffectiviteit
van algemene vaccinatie volgens de Gezondheidsraad nog ongunstig is en dat er nog
geen dekking is voor deze extra investering.5

Nu de voorjaarsnota6 naar uw Kamer is verzonden, kan ik mededelen dat er geen financiële dekking beschikbaar
is. Dit betekent dat deze vaccinatie niet op korte termijn (kosteloos) aangeboden
kan worden aan alle zuigelingen in Nederland.

Wel blijft het mogelijk voor ouders, die dat willen, om hun kind(eren) tegen rotavirus
te laten vaccineren. Het vaccin is op recept verkrijgbaar bij de huisarts en sommige
GGD’en en vaccinatiecentra. Ouders moeten dit dan wel zelf betalen. Ik vind het belangrijk
dat goede informatie over rotavirusvaccinatie makkelijk te vinden is.

Informatie voor publiek en professionals over rotavirusvaccinatie is beschikbaar op
de website van het RIVM7. Deze website wordt steeds aangepast aan nieuwe ontwikkelingen en inzichten.

De Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
M. van Ooijen