Brief regering : Nederlandse bijdrage aan NAVO Battle Group in Roemenië

Nr. 404
BRIEF VAN DE MINISTERS VAN DEFENSIE EN VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 20 april 2022

Op 26 februari 2022 informeerde het kabinet uw Kamer over het onderzoek naar een militaire
bijdrage aan een vooruitgeschoven NAVO aanwezigheid in Roemenië (Kamerstuk 28 676, nr. 288). In vervolg hierop informeert het kabinet u met deze brief over het besluit tot
inzet van een Nederlandse militaire eenheid in een multinationale NAVO Battle Group in Roemenië.

Inleiding

De NAVO-bondgenoten hebben op 8 april 2022 ingestemd met het politiek-militair advies
over de versterking van de collectieve afschrikking- en verdedigingsfunctie voor de
oostflank van het NAVO-verdragsgebied op de middellange termijn. De NAVO heeft besloten
tot de ontplooiing van een viertal multinationale NAVO Battle Groups in Zuidoost-Europa: in Bulgarije, Hongarije, Slowakije en Roemenië. Dit in aanvulling
op de bestaande NAVO Battle Groups in de Baltische Staten en Polen.

Frankrijk heeft aangegeven als Framework Nation te zullen fungeren voor de Battle Group in Roemenië en heeft Nederland verzocht om hieraan een militaire bijdrage te leveren.
Het betreft een eenheid van compagniesgrootte van het Commando Landstrijdkrachten.

De ontplooiing van een Battle Group in Roemenië in NAVO-verband betreft inzet voor de bescherming van het bondgenootschappelijk
verdragsgebied. Het gaat om de eerste hoofdtaak van Defensie. De NAVO-inzet vindt
mede plaats op verzoek en met toestemming van de Roemeense regering. Als gastland
(Host Nation) zal Roemenië een aantal ondersteunende taken voor de Battle Group vervullen.

Kabinetsstandpunt

De inzet van een multinationale eenheid in Roemenië draagt bij aan de versterking
van de collectieve afschrikking- en verdediging door de NAVO, en aan de geruststelling
van onze bondgenoten in de regio. De aanwezigheid van militairen van NAVO-bondgenoten
geeft aan dat een schending van het NAVO-verdragsgebied leidt tot de onmiddellijke
betrokkenheid van het hele bondgenootschap. De multinationale inzet vormt daarom een
belangrijk teken van eendracht, daadkracht en onderlinge solidariteit.

Alle bondgenoten dienen bij te dragen aan versterking van de collectieve afschrikking
en verdediging, om de als gevolg van de Russische invasie van Oekraïne verslechterde
veiligheidssituatie in Europa, het hoofd te bieden. Het kabinet acht het van groot
belang hieraan een actieve Nederlandse militaire bijdrage te leveren.

In aanvulling hierop acht het kabinet het van belang om te voldoen aan het verzoek
van onze strategische partner Frankrijk om gezamenlijk op te treden in Roemenië. Met
deze concrete militaire inzet wordt de samenwerkingsrelatie tussen beide landen verder
vorm gegeven.

Nederlandse inzet

De Nederlandse inzet in Roemenië bestaat uit een eenheid van compagniesgrootte (inclusief
ondersteuning ca. 200 militairen per rotatie). Als gesteld, maakt de eenheid deel
uit van een door Frankrijk geleide Battle Group. De inzet vindt plaats op een door Roemenië ter beschikking gestelde militaire basis
in Cincu, in midden-Roemenië. De eenheid draagt door de aanwezigheid bij aan de afschrikking
door de NAVO, en is in staat om snel in actie te komen ter bescherming van het NAVO-verdragsgebied
indien dit nodig mocht zijn. Op locatie volgt de eenheid een oefenprogramma.

De inzet vindt plaats onder aansturing van de Supreme Allied Commander Europe (SACEUR). Het commando over de eenheid wordt, conform enhanced Forward Presence Litouwen1, overgedragen aan SACEUR. Daardoor kan SACEUR besluiten nemen over verplaatsing en
inzet van eenheden zonder nadere toestemming van de betreffende landen, maar binnen
zijn op dat moment geldende mandaat en binnen door de Noord-Atlantische Raad gestelde
kaders. De Commandant der Strijdkrachten blijft uiteindelijk het eindbevel houden
over deze eenheid.

Met het oog op het waarborgen van het eigen voortzettingsvermogen duurt de inzet in
beginsel twaalf maanden. Frankrijk is met andere NAVO-bondgenoten in gesprek of één
van hen de Nederlandse rotatie kan opvolgen. Naar verwachting vertrekt de eerste Nederlandse
rotatie in de zomer naar Roemenië. De volgende twee rotaties volgen telkens vier maanden
later. De planning is mede afhankelijk van het inzetplan van Framework Nation Frankrijk en overleg met gastland Roemenië.

Als onderdeel van het besluitvormingsproces hebben Nederlandse militairen een verkenningsmissie
uitgevoerd. Hierbij is onder meer gekeken naar de lokale omstandigheden en de benodigde
afspraken en taakverdeling met Frankrijk en Roemenië. Medio mei volgt een tweede verkenning
om de laatste details af te stemmen met Frankrijk en Roemenië.

Mogelijk vertrekt een separaat genietaakteam (ca. 85 militairen per rotatie) in mei
voor ongeveer een half jaar naar Roemenië om te assisteren bij het gereedmaken van
de locatie. De inzet en inzetduur van deze capaciteit is afhankelijk van de Franse
nadere planning en de daaruit voortkomende behoefte aan Nederlandse geniecapaciteit.

Inkadering inzet binnen NAVO

Als gevolg van de Russisch inval in Oekraïne is de veiligheidssituatie in Europa ernstig
verslechterd. De verwachting is dat deze verslechtering van de veiligheidssituatie
lang zal aanhouden. Daarom herziet de NAVO de collectieve verdedigingsfunctie en versterkt
de oostflank waar nodig. De NAVO-bondgenoten verzochten SACEUR op de bijeenkomst van
de Ministers van Defensie van de NAVO van 16-17 februari 2022 om te onderzoeken hoe
de verdere versterking van de oostflank van het verdragsgebied op de middellange termijn
vorm kan krijgen.2 Dit betreft ook de uitbreiding van de vooruitgeschoven aanwezigheid van de NAVO naar
Zuidoost-Europa.

De NAVO-bondgenoten hebben, zoals reeds gesteld, 8 april 2022 ingestemd met het ontplooien
van NAVO-Battle Groups in een viertal landen in Zuidoost-Europa. De ontplooiing van de door Frankrijk geleide
Battle Group in Roemenië en de Nederlandse militaire bijdrage hieraan passen in dit kader.

De Battle Groups in Bulgarije, Hongarije en Slowakije worden naar verwachting opgebouwd op soortgelijke
wijze als die in Roemenië. Het is nog niet bekend welke landen de rol van Framework Nation vervullen in Bulgarije en Hongarije. In Slowakije neemt Tsjechië deze rol op zich.

De NAVO-presentie in Zuidoost-Europa is defensief van aard en draagt bij aan geloofwaardige
afschrikking door de NAVO. Daarmee hebben de Battle Groups tot doel om de Russische strategische afwegingen zodanig te beïnvloeden dat er geen
schending van het NAVO-verdragsgebied plaatsvindt. De versterkte posture blijft door de NAVO gehandhaafd zolang als nodig om de toegenomen Russische dreiging
het hoofd te bieden.

Financiën

De additionele uitgaven die gemoeid zijn met de Nederlandse inzet van deze eenheid
voor de periode van 12 maanden worden met de huidige stand van de planning voor inzet
geraamd op € 34 miljoen. De kosten voor de inzet in Roemenië worden gefinancierd uit
het Budget Internationale Veiligheid (BIV).

Tot slot

Het kabinet acht het noodzakelijk om de vooruitgeschoven aanwezigheid van de NAVO
aan de oostflank te versterken, zolang Rusland volhardt in zijn huidige agressieve
opstelling. Het kabinet is van mening dat Nederland hieraan als NAVO-bondgenoot actief
militair dient bij te dragen.

De Minister van Defensie,
K.H. Ollongren

De Minister van Buitenlandse Zaken
W.B. Hoekstra