Brief regering : Wijzigingsbesluit Gaswinning Groningen 2021-2022

Nr. 996 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN KLIMAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 1 april 2022

Ik stel het winningsniveau in het lopende gasjaar vast op 4,5 miljard Nm3.

Op 14 maart jl. heb ik uw Kamer geïnformeerd over de ontwikkelingen en maatregelen
die ervoor hebben gezorgd dat de gaswinning uit het Groningenveld in het lopende gasjaar
veel lager zal uitvallen dan bij mijn aantreden in januari was voorzien, namelijk
circa 3 miljard Nm3 lager dan de door mijn voorganger genoemde niveau van 7,6 miljard Nm3 (Kamerstuk 33 529, nr. 992). Met het niveau van 4,5 miljard Nm3 wordt, uitgaande van voldoende aanbod van hoogcalorisch gas, de leveringszekerheid
in het huidige gasjaar geborgd en worden de gasopslagen Grijpskerk en Norg gevuld
met laagcalorisch gas. De oorlog in Oekraïne zorgt voor onzekerheden, maar mijn uitgangspunt
is nog steeds om het Groningenveld zo snel als mogelijk te sluiten. Met het winningsniveau
van 4,5 miljard Nm3 blijft sluiting van het Groningenveld in oktober 2023 binnen bereik.

Met deze brief informeer ik uw Kamer over mijn definitieve besluit waarmee de benodigde
inzet van het Groningenveld in het huidige gasjaar 2021–2022 wordt gewijzigd. Het
besluit en de bijbehorende adviezen zijn te vinden op de website van RVO.1

Winningsniveau gasjaar 2021–2022 en vullen gasopslagen

In september 2021 is de operationele strategie voor het Groningenveld voor het huidige
gasjaar vastgesteld. Daarbij gold als uitgangspunt dat de nieuwe stikstofinstallatie
in Zuidbroek per 1 april 2022 in gebruik kon worden genomen en dat zowel UGS Norg
als UGS Grijpskerk gevuld konden worden met pseudo-Groningengas. Er zijn twee tegenvallers
geweest die aanleiding geven om het vaststellingsbesluit van september te wijzigen.
De belangrijkste is de vertraging van de ingebruikname van de installatie in Zuidbroek.
Uw Kamer is op 6 januari en 14 maart 2022 geïnformeerd over de consequenties hiervan
(Kamerstuk 33 529, nrs. 944 en 992). In de brief van 14 maart 2022 heb ik daarbij ook toegelicht dat de milde winter,
een lagere energiewaarde van hoogcalorisch gas en de optimale inzet van bestaande
stikstofinstallaties hebben bijgedragen aan het beperken van de gevolgen voor het
winningsniveau uit het Groningenveld. Hiermee is invulling gegeven aan de gewijzigde
motie om alternatieven te zoeken voor de extra gaswinning (Kamerstuk 33 539, nr. 982).

Ik kies voor het uitgangspunt dat UGS Grijpskerk met laagcalorisch gas gevuld kan
worden. Met die keuze blijft sluiting van het Groningenveld in 2023 binnen bereik
met bovendien de laagst mogelijke totale winning tot het moment van sluiting.

Ten aanzien van het vullen van UGS Norg adviseert GTS om UGS Norg dit gasjaar verder
te vullen, naar maximaal 6,0 miljard Nm3.2 Ik kies ervoor om UGS Norg inderdaad verder dan 4,0 miljard Nm3 te vullen, maar ik wil niet dat dit tot significant extra Groningenproductie leidt.
De Europese Commissie heeft op 23 maart 2022 een conceptvoorstel bekendgemaakt voor
een verplichte vulgraad van de opslagen van gemiddeld 80% voor de winter van 2022.
Dat betekent voor UGS Norg een vulgraad van minstens 4,8 miljard Nm3. Ik neem het voorstel van de Europese Commissie als uitgangspunt en beschouw een
minimale vulgraad van 4,8 miljard Nm3 als uitgangspunt voor het niveau waarmee UGS Norg minimaal gevuld moet worden om
de leveringszekerheid in het volgende gasjaar te borgen, ook om beter voorbereid te
zijn op onderbrekingen in de aanvoer van hoogcalorisch gas. De verwachting is dat
dit niveau grotendeels of volledig met pseudo-Groningengas bereikt kan worden en waarschijnlijk
zelfs nog verder gevuld kan worden. Dit acht ik van groot belang voor de leveringszekerheid
in het gasjaar 2022–2023, zeker in het licht van de oorlog in Oekraïne.

Met mijn besluit tot wijziging van de operationele strategie wordt het winningsniveau
uit het Groningenveld binnen het lopende gasjaar 2021–2022 vastgesteld op 4,5 miljard Nm3 bij een gemiddeld verloop van de temperatuur in de rest van het gasjaar. Het mooie
weer van afgelopen weken leidt tot het niveau van 4,5 miljard Nm3. Dit volume is nodig om UGS Norg verder te vullen dan de 4,0 miljard Nm3 die tot dusver werd aangenomen. Er is maar een klein beetje extra Groningengas nodig
om UGS Norg te vullen tot minstens 4,8 miljard Nm3, omdat de gasopslagen grotendeels met pseudo-Groningengas gevuld worden.

De oorlog in Oekraïne brengt onzekerheden met zich mee. Omdat UGS Grijpskerk nu wordt
gevuld met laagcalorisch gas, is de opslag niet langer optimaal in te zetten bij een
onderbreking in de aanvoer van hoogcalorisch gas. Als hierdoor een gas tekort ontstaat
zullen, indien nodig, de maatregelen uit het Bescherm- en Herstelplan Gas inwerking
treden. Extra gas winnen uit het Groningenveld is een ultimum remedium. Een sluiting
van het Groningenveld in 2023 binnen bereik houden vind ik gezien de negatieve gevolgen
die de gaswinning heeft voor de inwoners van Groningen opwegen tegen dit risico.

In het volgende gasjaar, vanaf oktober 2022, gaat het Groningenveld naar verwachting
op de waakvlam. Zoals eerder is aangegeven, is extra inzet van het Groningenveld nog
steeds mogelijk bij langdurige kou of uitval van installaties.

Veiligheid

Om te kunnen beoordelen in hoeverre bij een aangepast winningsniveau sprake is van
hogere veiligheidsrisico’s heb ik de NAM gevraagd een nieuwe drukberekening uit te
voeren. Op basis van deze berekening heeft TNO in mijn opdracht een seismische dreigings-
en risicoanalyse uitgevoerd. Daarna heeft SodM advies uitgebracht over de veiligheidsrisico’s.
Volgens TNO en SodM is het risico bij het destijds uitgevraagde winningsniveau van
4,6 miljard Nm3 in absolute zin vergelijkbaar met het initiële risico voor het gasjaar 2021–2022.
Ook het verwachte aantal aardbevingen is vergelijkbaar. De seismische dreiging neemt
licht toe boven het zuiden van het Groningenveld. Daarbij merkt SodM op dat er geen
groter aantal te versterken gebouwen wordt verwacht ten gevolge van deze ophoging.
SodM geeft aan dat ook bij het aangepaste winningsniveau de vereffening van drukverschillen
in het veld, die zijn ontstaan door gaswinning in het verleden, de dominante factor
is voor het voorkomen van aardbevingen in de toekomst.

SodM benadrukt het belang van het geven van duidelijkheid over de sluiting van het
Groningenveld. Onzekerheid van inwoners in Groningen hierover werkt door in hun welbevinden
en gezondheid. Het kabinet heeft de afgelopen jaren telkens aangegeven de zo snel
mogelijke definitieve beëindiging van de gaswinning in Groningen na te streven. Met
dit besluit blijf ik deze lijn volgen.

Concluderend

Door dit gasjaar iets meer gas te winnen, blijft de mogelijkheid om het Groningenveld
zo spoedig mogelijk te sluiten voluit open. De besluitvorming over de winning in het
komende gasjaar 2022–2023 volgt, zoals in mijn brief van 14 maart jl. aangegeven (Kamerstuk
33 529, nr. 992), op hoofdlijnen hetzelfde proces als in de afgelopen jaren. Dit voorjaar zal ik
uw Kamer nader informeren.

De Staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat, J.A. Vijlbrief