Brief regering : Verslag informele OJCS-Raad (cultuur/AV) van 7 en 8 maart 2022

30 645 Voorstel van wet van de leden Dezentjé Hamming-Bluemink en Groot houdende wijziging
van de Algemene wet inzake rijksbelastingen en enige andere wetten ten behoeve van
de rechtsbescherming met betrekking tot de administratieplicht en controlehandelingen
van de fiscus

Nr. 381 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAP

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 23 maart 2022

Hierbij stuur ik u het verslag van het cultuur/AV-deel van de informele Onderwijs,
Jeugd, Cultuur en Sport Raad (OJCS-Raad) die op 7 en 8 maart jl. plaatsvond.

De Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap,
G. Uslu

MEDIA – 7 MAART 2022

Situatie in Oekraïne en gezamenlijke verklaring met steunbetuiging door de ministers
voor cultuur en media

In de informele OJCS-Raad voor Cultuur en Media gehouden op 7 en 8 maart 2022 in Angers
werd een gezamenlijke verklaring met steunbetuiging aangenomen over de situatie in
Oekraïne door de ministers voor cultuur en media1.

Het voorzitterschap veroordeelde de acties van Rusland en sprak solidariteit uit voor
Oekraïne, alsmede de noodzaak tot ondersteuning. Ook werd de voorliggende verklaring
van cultuur- en mediaministers toegelicht. Vervolgens kreeg de Oekraïense Minister
voor cultuur en media het woord en heeft hij de situatie in Oekraïne toegelicht.

De discussie werd vanuit de Europese Commissie ingeleid door Commissaris Vera Jourova
en Commissaris Thierry Breton die uitspraken zich grote zorgen te maken om de veiligheid
van journalisten die in Oekraïne in oorlogsgebied werken. Ook werd het belang van
de Media Freedom Act onderstreept, die de Europese Commissie van plan is eind juni
of begin juli te presenteren.

Veel lidstaten veroordeelden de acties van Rusland en spraken solidariteit uit voor
Oekraïne en de noodzaak tot ondersteuning, o.a. door de oprichting van speciale nationale
cultuur- en mediafondsen en de inzet van middelen via Creative Europe. Nederland heeft
steun uitgesproken aan de mensen in Oekraïne en de culturele en humanitaire wreedheden
die nu in Oekraïne worden begaan veroordeeld. Daarnaast heeft Nederland – net als
de andere aanwezige lidstaten – aangegeven achter de voorliggende verklaring te staan,
opgesteld door het Franse voorzitterschap. Ook het belang van mediavrijheid en mediapluralisme
in deze tijd van Russische desinformatiecampagnes is benadrukt.

Het voorzitterschap heeft de lidstaten bedankt voor het commentaar en de genomen maatregelen.
Er werd geconcludeerd dat er brede steun voor de verklaring is en deze is unaniem
aangenomen.

Beleidsdebat over de toekomst van de media in Europa en beleidsdebat over de vindbaarheid
van Europese content in de digitale wereld

Vanwege het ingelaste agendapunt over de situatie in Oekraïne zijn de twee beleidsdebatten
over media samengevoegd en ingekort.

Het beleidsdebat audiovisueel/media ging over de toekomst van de media in Europa en
welke rol lidstaten kunnen spelen bij het consolideren van het media businessmodel
en hoe pluralisme en onafhankelijkheid van de media kan worden gewaarborgd. Tevens
ging het over de belemmeringen voor de vindbaarheid van Europese werken online en
hoe deze overwonnen kunnen worden om de vindbaarheid van Europese werken te bevorderen,
onder andere door middel van een Europese strategie. Vervolgens lichtte het voorzitterschap
het onderwerp kort toe en opende het debat.

Vanuit de Europese Commissie spraken Eurocommissarissen Thierry Breton en Vera Jourova
uit blij te zijn met de steun voor het tegengaan van Russische propaganda. Commissaris
Breton benadrukte dat transparantie en onafhankelijkheid van media in de EU moet worden
vergroot en dat investeren in deze sector aantrekkelijker zou moeten worden. Commissaris
Jourova gaf aan dat de Europese Commissie nadenkt over regulering van media platforms
en benadrukte het belang van gedragscodes voor desinformatie.

Verschillende lidstaten gingen in op de rol die zij – maar ook de EU – kunnen spelen
in het herstel van het vertrouwen van het publiek in de media en hoe transparantie
kan worden verbeterd. Lidstaten onderstreepten unaniem de noodzaak tot het zetten
van stappen door zowel lidstaten als de EU, echter werd benoemd dat het subsidiariteits-
en proportionaliteitsbeginsel in acht dient te worden genomen. Verder benadrukten
verschillende lidstaten de speciale rol voor educatie en bewustwording van jongeren
om het belang van pluralisme en onafhankelijkheid van de media te garanderen.

Nederland heeft aangegeven dat kwaliteitsjournalistiek nu meer dan ooit van belang
is en gaf aan de financiering voor onderzoeksjournalistiek te hebben opgehoogd. Daarnaast
verwelkomde Nederland de EU monitor over mediapluralisme en transparantie en benadrukte
het belang van redactionele onafhankelijkheid voor mediavrijheid.

CULTUUR – 8 MAART 2022

Beleidsdebat «Naar een actieplan tegen de illegale handel in cultuurgoederen»

Het beleidsdebat Cultuur ging over het belang van een actieplan tegen de illegale
handel in cultuurgoederen. Het debat werd geopend door de voormalig Franse Minister
voor Cultuur Catherine Trautmann en Eurocommissaris Mariya Gabriel. Hierbij werd het
belang van additionele maatregelen tegen de illegale handel in cultuurgoederen en
cultureel erfgoed benadrukt. Het actieplan van de Europese Commissie zal in 2022 verschijnen
en zal voorgegaan worden door een consultatie.

De lidstaten verwelkomden het door de Europese Commissie aangekondigde actieplan tegen
de illegale handel in cultuurgoederen. Goede samenwerking tussen alle relevante stakeholders
werd gezien als essentieel, zowel op nationaal vlak als op EU-niveau. Databases dienen
beter op elkaar aangesloten te worden.

Tijdens dit beleidsdebat gaf Nederland aan dat de bescherming van cultureel erfgoed
voor zowel de huidige als toekomstige generaties van groot belang is. Nederland sprak
uit het door de Europese Commissie aangekondigde actieplan en de voorafgaande consultatie
te verwelkomen. Daarnaast werd het belang van nauwere samenwerking onderstreept, alsmede
de noodzaak om meer onderzoek te doen naar de omvang van illegale handel om deze beter
in kaart te brengen. Nederland heeft aangeraden een open dialoog aan te gaan met belangrijke
stakeholders zoals musea en de kunstmarkt om elkaar te informeren over nieuwe ontwikkelingen.

Beleidsdebat over hoe het Europese erfgoed versterkt en gepromoot kan worden (met
speciale aandacht voor het Europees Erfgoedlabel en de Commissieaanbeveling over een
gemeenschappelijke Europese dataruimte voor cultureel erfgoed)

In het tweede beleidsdebat Cultuur werd gesproken over hoe het Europese erfgoed versterkt
en gepromoot kan worden, met speciale aandacht voor het Europees Erfgoedlabel en de
Commissieaanbeveling over een gemeenschappelijke Europese dataruimte voor cultureel
erfgoed.

Uit de discussie is gebleken dat het Europees Erfgoedlabel door lidstaten wordt gewaardeerd,
maar het label dient zichtbaarder en inclusiever gemaakt te worden door onder andere
meer (categorieën) sites toe te voegen en uit te breiden naar Europese landen buiten
de EU. Er was veel steun voor de gemeenschappelijke Europese dataruimte, echter werd
er aangegeven dat hierbij wel rekening dient te worden gehouden met nationale digitaliseringsstrategieën.

Nederland heeft het belang van gedeeld Europees erfgoed onderstreept. Daarnaast werd
er gesproken over het belang van het hierbij betrekken van de jeugd. In dit kader
deelde Nederland een podcast te hebben gemaakt over de Nederlandse erfgoedsites, specifiek
met de jeugd als doelgroep. Nederland heeft interesse geuit voor de gemeenschappelijke
Europese dataruimte voor cultureel erfgoed, maar tegelijkertijd aangegeven dat het
vragen oproept over de rol van Europeana en de mogelijke toename van administratieve
lasten.