Brief regering : NAVO-inzet Patriot luchtverdedigingseenheid Slowakije
28 676 NAVO
36 045
Situatie in de Oekraïne
Nr. 403
BRIEF VAN DE MINISTERS VAN DEFENSIE EN VAN BUITENLANDSE ZAKEN
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 18 maart 2022
Met deze brief informeren wij u over de inzet van een Nederlandse Patriot luchtverdedigingseenheid
in Slowakije. Over het voornemen van het kabinet deze eenheid te ontplooien is uw
Kamer op 9 maart 2022 per brief geïnformeerd (Kamerstukken 28 676 en 36 045, nr. 392).
Inleiding
De NAVO heeft aan de bondgenoten verzocht om aanvullende activiteiten aan de oostflank
te ontplooien, gericht op het versterken van de afschrikkings- en verdedigingsfunctie.
In dit kader heeft Duitsland, als Framework Nation van de zogenaamde Binational Air Missile Defence Task Force (BAMDTF), aan Nederland verzocht om gezamenlijk grondgebonden luchtverdedigingscapaciteit
te ontplooien in Slowakije. Specifiek betreft dit de inbreng van één Nederlandse Patriot
luchtverdedigingseenheid.
De ontplooiing van patrioteenheden in Slowakije in NAVO-verband betreft inzet voor
de bescherming van het bondgenootschappelijk verdragsgebied. Het gaat om de eerste
hoofdtaak van Defensie. Hiervoor is geen specifieke rechtsgrond benodigd. Het Slowaaks
parlement heeft op 15 maart 2022 een positief besluit genomen over de inzet van NAVO-eenheden
op Slowaaks grondgebied. Als gastland (Host Nation) vervult Slowakije een aantal ondersteunende taken.
Kabinetsstandpunt
De inzet van multinationale luchtverdedigingscapaciteit in Slowakije draagt bij aan
de versterking van de collectieve afschrikking- en verdedigingsfunctie van de NAVO
en de geruststelling van onze bondgenoten in de regio. De aanwezigheid van militairen
van NAVO-bondgenoten geeft aan dat een schending van het NAVO-verdragsgebied leidt
tot de onmiddellijke betrokkenheid van het gehele bondgenootschap. De multinationale
inzet vormt daarom een belangrijk teken van eendracht, daadkracht en onderlinge solidariteit.
Het kabinet acht het van groot belang hieraan een actieve Nederlandse militaire bijdrage
te leveren. De verslechterde veiligheidssituatie in Europa als gevolg van de Russische
invasie van Oekraïne maakt deze bijdrage noodzakelijk.
In aanvulling hierop acht het kabinet het ook van belang om te voldoen aan het verzoek
van onze strategische partner Duitsland om gezamenlijk op te treden in Slowakije.
Met deze concrete militaire inzet wordt de nauwe samenwerkingsrelatie tussen beide
landen verder vorm gegeven.
Nederlandse inzet
De Nederlandse inzet in Slowakije bestaat uit één Patriot luchtverdedigingseenheid.
Deze eenheid maakt deel uit van het Defensie Grondgebonden Luchtverdedigingscommando
(DGLC) van het Commando Landstrijdkrachten. De Patriot luchtverdedigingseenheid zal
worden ingezet om het NAVO-verdragsgebied en de bevolking te beschermen tegen inkomende
raketten.
Ontplooiing van de Nederlandse Patriot-eenheden vergt de inzet van ongeveer 150 Nederlandse
militairen. Met het oog op het waarborgen van het eigen voortzettingsvermogen duurt
de inzet in principe zes maanden. De inzet vindt plaats in de omgeving van de luchtmachtbasis
in Sliac, in centraal Slowakije, onder aansturing van de NAVO. Vanwege de samenwerking
met Duitsland heeft deze inzet geen grootschalige gevolgen voor de inzetbaarheid van
overige onderdelen van de krijgsmacht.
Om dergelijke militaire inzet mogelijk te maken is het gebruikelijk dat er, als onderdeel
van het besluitvormingsproces, een verkenningsmissie wordt uitgevoerd. Hierbij wordt
gekeken naar de lokale omstandigheden en de benodigde afspraken en taakverdeling met
Framework Nation Duitsland en het gastland Slowakije. De hoofdmacht van de Nederlandse inzet staat
vanaf de eerste week van april gereed voor verplaatsing. Het exacte moment van aanvang
van de inzet is mede afhankelijk van de ontplooiingsactiviteiten van Framework Nation Duitsland en gastland Slowakije.
Patriots zijn bij uitstek wapens gericht op defensieve inzet. Ontplooiing draagt bij
aan geloofwaardige afschrikking door de NAVO en heeft daarmee tot doel om de Russische
strategische afwegingen zodanig te beïnvloeden dat niet wordt overgegaan tot schending
van het NAVO-verdragsgebied.
Inkadering inzet binnen NAVO
Voorafgaand en na de Russische invasie van Oekraïne hebben de NAVO bondgenoten maatregelen
genomen om de waakzaamheid en gereedheid binnen het gehele NAVO-inzetgebied te verhogen
(Kamerstuk 36 045, nr. 2 en Kamerstukken 28 676 en 36 045, nr. 391). Als gevolg van Russisch handelen is de verwachting dat sprake zal zijn van een
langdurige verslechtering van de veiligheidssituatie in Europa. Daarom herziet de
NAVO haar collectieve verdedigingsfunctie en wordt de oostflank versterkt waar nodig.
In het verslag van de NAVO ministeriële van 16 maart 2022 wordt u hierover nader geïnformeerd.
Vooruitlopend op besluitvorming door NAVO bondgenoten over versterking van de NAVO
posture heeft SG NAVO bondgenoten opgeroepen om bilaterale en/of multilaterale initiatieven
in de regio te ontplooien gericht op de versterking van de collectieve afschrikking
en verdediging. De inzet van de Patriot luchtverdedigingseenheden door Nederland en
Duitsland in Slowakije past in dit kader.
Financiën
De additionele uitgaven die gemoeid zijn met de Nederlandse inzet van Patriots voor
een periode van zes maanden worden geraamd op € 10–15 miljoen. Deze kosten worden
gefinancierd uit het Budget Internationale Veiligheid (BIV).
Tot slot
Het kabinet acht het noodzakelijk om de vooruitgeschoven aanwezigheid aan de oostflank
te versterken, zolang Rusland volhardt in zijn huidige agressieve opstelling. Het
kabinet is van mening dat Nederland hier als NAVO-bondgenoot actief militair aan dient
bij te dragen.
De Minister van Defensie,
K.H. Ollongren
De Minister van Buitenlandse Zaken,
W.B. Hoekstra
Ondertekenaars
-
Eerste ondertekenaar
K.H. Ollongren, minister van Defensie -
Mede ondertekenaar
W.B. Hoekstra, minister van Buitenlandse Zaken