Brief regering : Geannoteerde agenda Raad Algemene Zaken van 22 maart 2022

Nr. 2472
BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 11 maart 2022

Hierbij bied ik u de geannoteerde agenda aan voor de Raad Algemene Zaken van 22 maart
2022.

De Minister van Buitenlandse Zaken,
W.B. Hoekstra

GEANNOTEERDE AGENDA RAAD ALGEMENE ZAKEN VAN 22 MAART 2022

Op dinsdag 22 maart 2022 vindt in Brussel een Raad Algemene Zaken (RAZ) plaats. Op
de agenda1 van de Raad staan de volgende onderwerpen: de herziening van het regelement over
het statuut en de financiering van Europese politieke partijen en Europese politieke
stichtingen, de voorbereiding van de Europese Raad van 24 en 25 maart 2022, het Europees
Semester en de Conferentie over de Toekomst van Europa. De Minister van Buitenlandse
Zaken is voornemens deel te nemen aan deze Raad. De inzet ten aanzien van het eerste
agendapunt komt u mede namens de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
toe.

Herziening van de verordening betreffende het statuut en financiering van Europese
politieke partijen en Europese politieke stichtingen

Het voorstel voor herziening van de verordening van het statuut is onderdeel van het
wetgevingspakket «versterking van democratie en integriteit van verkiezingen». Het
Franse voorzitterschap zal tijdens de Raad Algemene Zaken de Raadspositie op dit voorstel
willen vastleggen. Door de ambitieuze planning van het Franse voorzitterschap en de
grote mate van overeenstemming tussen de lidstaten heeft de Raad relatief snel een
positie in kunnen nemen.

De meeste lidstaten, waaronder Nederland, achtten het voorstel onwenselijk om financiële
contributies aan Europese politieke partijen en stichtingen mogelijk te maken vanuit
niet-EU-landen die wel lid zijn van de Raad van Europa2. Dit voorstel is uit de Raadspositie gehaald. Verder konden de meeste lidstaten,
waaronder Nederland, zich vinden in de aanvullende transparantieverplichtingen rondom
de genderverhouding van onder meer de kandidaten voor het Europees Parlement. Dat
gold eveneens voor de verplichting voor nationale politieke partijen om het logo van
de Europese politieke partij waartoe zij behoren duidelijk zichtbaar te plaatsen bovenaan
de website. Punt van discussie was het onderdeel dat financiering van campagnes door
Europese politieke partijen en stichtingen mogelijk maakt bij nationale referenda,
wanneer het onderwerp van een referendum raakt aan de EU-verdragen. Dit voorstel is
uit het Raadsmandaat gehaald, waar Nederland mee akkoord kon gaan. Verder heeft Nederland
verduidelijkende vragen gesteld over de reikwijdte van de bevoegdheden van de Autoriteit,
die moet toezien op de naleving. Naar aanleiding daarvan is in de overwegingen bij
de verordening bevestigd dat de reikwijdte van controle en/of sancties door de Autoriteit
zich beperkt tot Europese politieke partijen en stichtingen.

De Raadspositie zoals die nu voorligt in de Raad Algemene Zaken is in lijn met de
Nederlandse positie zoals vastgelegd in het BNC-fiche.3 Nederland kan hier dus mee instemmen. Alleen de Raadspositie ten opzichte van de
artikelen die verband houden met de verordening over transparantie en gerichte politieke
reclame is nog niet bepaald, omdat de onderhandelingen hierover nog gaande zijn. Om
die reden gaat het hier om een (gedeeltelijke) algemene oriëntatie (General Approach)
van de Raad. Na behandeling in de Raad Algemene Zaken zal de Raadspositie openbaar
gemaakt worden. Het Europees Parlement heeft vooralsnog geen positie ingenomen op
dit voorstel.

Het wetgevingspakket «versterking van democratie en integriteit van verkiezingen»
bestaat verder nog uit twee andere voorstellen. De onderhandelingen over het voorstel
voor een verordening over transparantie en gerichte politieke reclame zijn nog gaande.
De onderhandelingen over het voorstel van de twee richtlijnen die het kiesrecht actualiseren
van «mobiele EU-burgers» bij gemeenteraadsverkiezingen en bij verkiezingen van het
Europees Parlement zijn nog niet gestart. De BNC-fiches voor deze voorstellen zijn
reeds gedeeld met de Kamer.4

Voorbereiding van de Europese Raad van 24 en 25 maart 2022: conceptconclusies

De RAZ zal de conceptconclusies bespreken van de Europese Raad (ER) van 24 en 25 maart
aanstaande. Op de agenda van deze ER staan naar verwachting de onderwerpen COVID-19-coördinatie,
het Europees semester, veiligheid en defensie, energie en actuele ontwikkelingen op
buitenlandpolitiek gebied.

COVID-19-coördinatie

Tijdens de bespreking van COVID-19-coördinatie zal de Europese Raad naar verwachting
ingaan op de stand van zaken van de pandemie, coördinatie van maatregelen en internationale
solidariteit. Het kabinet acht het in dit kader van belang om (reis)maatregelen ter
bestrijding van het virus zoveel mogelijk te blijven coördineren in Europees verband
om een lappendeken aan nationale maatregelen te voorkomen.

Veiligheid en defensie

De Europese Raad zal het Strategisch Kompas, dat op 21 maart 2022 tijdens een gezamenlijke
Raad Buitenlandse Zaken (RBZ) met de Ministers van Buitenlandse Zaken en Defensie
zal worden aangenomen, bekrachtigen. Dit vormt het sluitstuk van de onderhandelingen
over de tekst, die sinds november 2021 zijn gevoerd.

Energie

Naar verwachting zal de Europese Raad vanwege de oorlog in Oekraïne spreken over de
energie-afhankelijkheid van Rusland en over de hoge energieprijzen. Voor het kabinet
is het glashelder dat de afhankelijkheid van Russische energieleveranties snel moet
worden afgebouwd door verdere diversificatie van energieleveranciers en de energietransitie
(inclusief energie-efficiëntie). Snelle en ambitieuze afronding van de onderhandelingen
over het Fit-for-55-pakket draagt bij aan verminderde importafhankelijkheid en aan grotere energiezekerheid.
Op 8 maart jl. publiceerde de Europese Commissie de mededeling REPower EU5
over maatregelen om de energieafhankelijkheid van Rusland te verminderen. Hierin
wordt eveneens ingegaan op de hoge energieprijzen. Een appreciatie van de mededeling
zal uw Kamer toekomen.

Actuele ontwikkelingen op buitenlandpolitiek gebied: Oekraïne

In voorbereiding op de Europese Raad zal tijdens deze Raad Algemene Zaken ook worden
stilgestaan bij de oorlog in Oekraïne. De Nederlandse inzet blijft ongewijzigd en
richt zich enerzijds op zo stevig mogelijke maatregelen tegen Rusland en anderzijds
zoveel mogelijk steun aan Oekraïne en de regio.

Europees Semester 2022

In de RAZ wordt gesproken over een verslag van het Voorzitterschap. Dit verslag geeft
een weergave van de bijdragen uit verschillende Raadsformaties aan het Europees Semester
2022. Daarnaast geeft het Franse Voorzitterschap een presentatie over een geactualiseerde
routekaart voor het Europees Semester 20226. Deze routekaart zet de bespreking van het Europees Semester in de relevante vakraden
uiteen. Zoals bekend is gemaakt in de kabinetsreactie op het herfstpakket van het
Europees Semester7, verwelkomt het kabinet de integratie van onderdelen van het Semester en de faciliteit
voor herstel en veerkracht (RRF) om dubbele administratieve lasten te voorkomen. Ook
verwelkomt het kabinet de terugkeer van de landenrapporten en volledige landspecifieke
aanbevelingen in het Semester. Ten slotte zal de RAZ de aanbevelingen over de eurozone
uit de Eurogroep en Ecofinraad doorgeleiden naar de komende Europese Raad ter bekrachtiging.

Conferentie over de Toekomst van Europa

Het Frans voorzitterschap zal de leden van de Raad informeren over de laatste ontwikkelingen
rondom de Conferentie over de Toekomst van Europa. Dit betreft met name de wijze waarop
de aanbevelingen vanuit de nationale en Europese burgerpanels worden verwerkt richting
eindaanbevelingen en conclusies van de plenaire, voorzien voor 9 mei 2022. Verder
wordt ingegaan op de planning van de overige plenaire vergaderingen. Een extra plenaire
vergadering is voorzien voor 29–30 april aanstaande. Deze zal worden gebruikt om de
voorgestelde eindaanbevelingen en conclusies ter instemming voor te leggen aan de
deelnemende burgers. Daarnaast zal in de RAZ mogelijk worden gesproken over de interne
coördinatie in de Raad in de aanloop naar de conclusies van de plenaire vergadering
en daarna, en het moment en de wijze waarop de Raad positie in zal nemen.

Het kabinet blijft van mening dat het eindverslag een weergave moet zijn van wat burgers
hebben ingebracht. De totstandkoming van de eindaanbevelingen van de Conferentie dient
op een objectieve, zorgvuldige en transparante wijze te gebeuren, onder meer om er
voor te zorgen dat burgers kunnen nagaan wat er met hun inbreng is gebeurd. Vanuit
het oogpunt van het centraal stellen van burgers kan het kabinet zich vinden in het
voorstel dat de conclusies ter instemming worden voorgelegd aan de deelnemende burgers
in een extra plenaire vergadering. In lijn met de gemeenschappelijke verklaring van
de Conferentie8 is het daarna aan de EU-instellingen, waaronder ook de Raad, om te bekijken hoe hier
effectief opvolging aan te geven binnen de eigen bevoegdheid en in lijn met de Verdragen.

Mogelijk zal het Franse voorzitterschap de leden van de RAZ vragen te reflecteren
op de inhoudelijke aanbevelingen die volgen uit de Europese en nationale burgerpanels.
Het is op moment van schrijven nog onbekend of en hoe het Voorzitterschap voornemens
is de discussie in de Raad vorm te geven. Inmiddels heeft het vierde en daarmee laatste
EU-burgerpanel9 op 25–27 februari 2022 in Dublin, Ierland plaatsgevonden, en zijn de aanbevelingen
daarvan bekend. Deze liggen voor ter bespreking in de plenaire vergadering van 11–12 maart.
Daarnaast zijn er ook aanbevelingen vanuit het Duitse nationale burgerpanel10 gepubliceerd, die daarmee naast de Nederlandse, Belgisch, Franse en Litouwse nationale
burgerpanels direct ter bespreking worden ingebracht in de plenaire vergadering. Inhoudelijk
zal Nederland in de Raad de uitkomsten van de eigen nationale burgerdialogen Kijk op Europa en de notitie van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) over wat Nederlanders
verwachten van de EU11 blijven overbrengen.

In lijn met de informatie-afspraken12 informeert het kabinet uw Kamer over de inzet in de komende plenaire vergaderingen.
Allereerst vindt op 11–12 maart de tweede en laatste thematische plenaire vergadering
plaats in Straatsburg, gericht op de bespreking van de volgende vijf thema’s: EU in de Wereld; migratie;
sterkere economie, sociale rechtvaardigheid en werkgelegenheid; onderwijs, jeugd,
cultuur en sport; en, digitale transformatie. Uw Kamer is middels de geannoteerde agenda van de informele Raad Algemene Zaken
van 3–4 maart jongstleden13 hierover geïnformeerd. Vervolgens vinden op 25–26 maart en 8–9 april aanstaande twee
plenaire vergaderingen plaats, waarin de plenaire toewerkt naar eindaanbevelingen
op basis van de aanbevelingen vanuit de Europese en nationale burgerpanels. In de
plenaire van 29–30 april aanstaande zullen de deelnemers worden gevraagd in te stemmen
met de eindaanbevelingen. Vervolgens zal de Raad van Bestuur op basis daarvan het
eindverslag van de Conferentie opstellen. Zoals aangegeven is de inzet van het kabinet
dat de conclusies van de plenaire de inbreng van burgers reflecteren, en dat dit proces
objectief, zorgvuldig en transparant gebeurt. Daarbij gaat de aandacht van het kabinet
er naar uit dat de uitkomsten van de Nederlandse burgerdialogen Kijk op Europa hierin worden meegenomen.

Follow-up evenement over EU-transparantie

Zoals aangekondigd in de Geannoteerde Agenda voor de RAZ van 22 februari14 heeft Nederland, samen met Duitsland en Denemarken, een follow-up evenement over EU-transparantie georganiseerd met burgers en stakeholders die betrokken
zijn bij de Conferentie. Dit online evenement vond plaats op 9 maart.15 Middels het verslag van de Raad Algemene Zaken van 22 maart ontvangt uw Kamer een
terugkoppeling van deze bijeenkomst.