Brief regering : Voorstel informeren proces natuurvergunning

Nr. 420
BRIEF VAN DE MINISTER VAN INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 18 februari 2022

In de brief van 10 december 20211 is uw kamer geïnformeerd over onder meer de ontwikkelingen rondom het anticiperend
handhaven op Schiphol, de vergunningprocedure ten aanzien van de natuurvergunning
en het luchthavenverkeerbesluit Schiphol (lvb) en de aanpak voor geluid. In dezelfde
brief is ook aangegeven dat aan een voorstel wordt gewerkt om uw kamer gedurende de
loop van dit proces goed te informeren en tegelijkertijd recht te blijven doen aan
de vertrouwelijkheidseisen die aan het vergunningverleningsproces zijn verbonden.
In deze brief wordt dit voorstel nader toegelicht. Voorts wordt hiermee ingegaan op
het verzoek van het lid Bouchallikh2 om het toesturen van juridische adviezen. Daarnaast wordt tegemoet gekomen aan het
verzoek om te reageren op het bericht in de media dat in het kabinet grote zorgen
zijn over Schiphol en dat het aantal vluchten mogelijk fors omlaag zou moeten. Ik
stuur uw kamer deze brief mede namens de Minister voor natuur en stikstof, vanuit
haar onafhankelijke verantwoordelijkheid voor vergunningverlening in het kader van
de wet natuurbescherming.

Afweging verschillende belangen

In de besluitvorming over Schiphol moet het kabinet een complexe en evenwichtige afweging
maken tussen verschillende publieke belangen. Daarnaast moet Schiphol beschikken over
een natuurvergunning. Zoals ook omschreven in het coalitieakkoord (Bijlage bij Kamerstuk
35 788, nr. 77) zijn het Nederlandse vestigingsklimaat en onze economie gebaat bij een internationale
luchthaven met een kwalitatief hoogwaardig netwerk van wereldwijde verbindingen. Het
kabinet wil onze sterke hub functie behouden. Evenzeer onderkent dit kabinet ook de
impact die Schiphol – als onderdeel van het centrum van de randstad – heeft op de
directe (leef)omgeving en de wensen om extra woningen te bouwen. Er moet aandacht
zijn voor het verminderen van de negatieve effecten van luchtvaart op mens, milieu
en natuur. Omwonenden maken zich begrijpelijkerwijs zorgen over de geluidsoverlast
en de luchtkwaliteit. Voor alle betrokkenen is het van belang dat duidelijkheid over
deze onderwerpen niet te lang op zich laat wachten. Daarom heeft het kabinet uitgesproken
dat hier in 2022 over wordt besloten.

Praktisch betekent dit dat de rijksoverheid, de regio en de sector zich inzetten om
werk te maken van de leefbaarheid in het gebied rondom Schiphol. Er wordt bijvoorbeeld
ingezet op maatregelen om de gevolgen van geluidbelasting aan te pakken en om de geluidbelasting
van de luchtvaart aan de bron te verminderen. Door de sector wordt hier ook op verschillende
manieren aan gewerkt, zoals bijvoorbeeld met het actieplan (ultra)fijn stof, het akkoord
duurzame luchtvaart, het actieprogramma stikstofreductie en het uitvoeringsplan hinderreductie
(zie voor meer informatie:
www.minderhinderschiphol.nl).

Ook de impact van de luchtvaart op de natura 2000-gebieden speelt een rol voor de
luchthaven. Daarom werkt Schiphol aan het verkrijgen van een natuurvergunning. Dit
is een complex (juridisch) proces, dat ten doel heeft te voldoen aan de wet natuurbescherming
(wnb).

Ik ga hieronder verder in op de verschillende inhoudelijke onderwerpen en op de wijze
hoe ik om wil gaan met het informeren van uw kamer, daarbij rekening houdend met zowel
de nadrukkelijke wens hier open en transparant over te communiceren als de noodzaak
van vertrouwelijkheid waar het gaat om het belang van de staat en derde-belanghebbenden.

Proces verschillende procedures

In de brieven van 3 november3 en 10 december 2021 is reeds ingegaan op de samenloop tussen de lopende procedures
ten aanzien van het lvb en de natuurvergunning.

Luchthavenverkeerbesluit

Het kabinet heeft begin 2021 het lvb in procedure gebracht en deze ter zienswijze
voorgelegd. Met dit lvb worden de regels van het zogenaamde nieuwe normen- en handhavingsstelsel
(nnhs) vastgelegd. Dit nieuwe geluidsstelsel levert per saldo het minste geluidsoverlast
op voor omwonenden («strikt preferentieel baangebruik»). Met de vaststelling van het
lvb komt er een einde aan het anticiperend handhaven van het nnhs door de ilt.

Natuurvergunning

Voor de exploitatie van Schiphol is een natuurvergunning een vereiste. De luchthaven
is zelf primair verantwoordelijk voor de aanvraag daarvan. De Minister voor natuur
en stikstof is bevoegd gezag voor deze vergunning. In de periode februari-maart 2021
heeft een ontwerpvergunning op grond van de wnb ter inzage gelegen. Lnv heeft de op
de ontwerpvergunning ingediende zienswijzen beoordeeld.

Het doorlopen van deze vergunningsprocedure is complex en kost tijd. Hier wordt nog
volop aan gewerkt door Schiphol en het bevoegd gezag. Het bepalen van de referentiesituatie
voor de aan te vragen vergunning is ingewikkeld en vraagt zorgvuldigheid. Schiphol
zal op termijn worden gevraagd om haar vergunningaanvraag aan te vullen. Naar verwachting
zal Schiphol enkele maanden bezig zijn om deze informatie te verstrekken.

Om goed voorbereid invulling te geven aan elk scenario voorkomend uit de verdere behandeling
van de vergunningaanvraag op grond van de wnb heb ik, vanuit mijn verantwoordelijkheid
voor de inwerkingtreding van het lvb, parallel aan het traject van de natuurvergunning
een onderzoek in gang gezet. Dit onderzoek heeft betrekking op welke maatregelen eventueel
door Schiphol kunnen worden ingezet om de effecten op natura 2000-gebieden die mogelijk
door Schiphol worden geraakt te mitigeren of compenseren. Hierbij wordt gekeken welke
mitigatie- en/of compensatieopgave er in dat scenario voorligt en hoe het vervolgproces
eruit kan zien. Daarbij wordt ingegaan op welke maatregelen op de luchthaven zelf
kunnen worden genomen om stikstofdepositie aan de bron te beperken, maar ook welke
bronnen in de omgeving oplossend vermogen kunnen hebben voor de eventuele stikstofopgave
van Schiphol. Uiteraard zullen maatregelen binnen de bestaande juridische kaders moeten
passen. Een definitief rapport naar aanleiding van dit onderzoek wordt opgesteld door
Royal HaskoningDHV. Zodra het onderzoek gereed is zal ik dit aan uw kamer sturen.

Berichten in de media

Tijdens de procedurevergadering van de vaste commissie voor infrastructuur en waterstaat
van 15 december 2021 heeft uw kamer een brief gevraagd over de berichtgeving in de
media over Schiphol. In deze berichten wordt gemeld dat het kabinet grote zorgen zou
hebben over Schiphol en dat het aantal vluchten mogelijk fors omlaag zou moeten. Ik
heb deze berichten gezien. Ondanks dat hierover in december berichten in de media
zijn verschenen, wordt zoals ook hierboven omschreven, nog hard gewerkt om alle informatie
op orde te krijgen. Ik hecht sterk aan transparantie in dit proces. Het delen van
voorlopige uitkomsten uit lopende onderzoeken, zoals bijvoorbeeld uit het hierboven
genoemde onderzoek van Royal HaskoningDHV, acht ik echter niet opportuun.

Op de wijze waarop ik van plan ben u de komende periode verder te informeren en hoe
ik daarbij met juridische procesadviezen zal omgaan, ga ik hieronder verder in.

Overige maatregelen

In de brief van 10 december 2021 is ook aangegeven dat er binnen de kaders van de
luchtvaartnota (Kamerstuk 31 936, nr. 820) versneld wordt gewerkt aan een programmatische aanpak geluid Schiphol. Hierbij wordt
onderzocht of maatregelen ingezet kunnen worden om de geluidbelasting van de luchtvaart
aan de bron te verminderen, maar ook maatregelen voor omwonenden, zoals aanvullende
gevelisolatie en flankerende maatregelen zoals innovatie worden onderzocht. Dit gebeurt
vanuit het belang van de gezondheid van omwonenden en om bij te dragen aan het versterken
van de brede leefomgevingskwaliteit in de omgeving van Schiphol. Zodra deze aanpak
gereed is zal ik dit aan uw kamer toezenden.

Voorstel informeren kamer

Vanwege de hierboven omschreven complexe afweging tussen verschillende publieke belangen
en het complexe proces rondom de natuurvergunning, waarbij vanzelfsprekend veel vragen
leven in de kamer en in de maatschappij, vind ik het belangrijk om structureel inzicht
te bieden in de voortgang van de oordeels- en besluitvorming over en de totstandkoming
van het hiervoor relevante beleid. Hierbij wordt ook de stand van zaken van moties
en toezeggingen betrokken. Waar relevant zullen deze stukken mede namens de Minister
voor natuur en stikstof worden opgesteld. Uitgangspunt is uw kamer in het openbaar
over het schipholdossier inlichtingen te verschaffen. Er blijft echter ook sprake
van informatie die niet openbaar kan worden gemaakt. Mocht dit aan de orde zijn, dan
zal uw kamer vertrouwelijk worden geïnformeerd.

De eerste voortgangsbrief ontvangt u dit voorjaar. Indien gewenst kan de kamer aanvullend
in een technische briefing over de voortgang van het dossier worden bijgepraat.

Juridische adviezen

In reactie op het verzoek van het lid Bouchallikh waarin wordt gevraagd om uw kamer
juridische adviezen toe te zenden betrekking hebbend op de berichtgeving om het aantal
vluchten flink omlaag te brengen, bericht ik u dat de verschillende opties rond het
anticiperend handhaven van het nnhs en de vergunningprocedure in het kader van de
wnb zijn verkend. De informatie die over deze aangelegenheden in de opgestelde juridische
adviezen is opgenomen, kan niet losgemaakt worden van het belang van de staat als
mogelijke procespartij in een juridisch geding. Gelet hierop zijn deze adviezen aan
te merken als juridische procesadviezen.

Vaste kabinetslijn is dat juridische procesadviezen niet aan het parlement worden
verstrekt. Dit in tegenstelling tot algemeen juridische beleidsadviezen, waarvan de
beleidslijn is dat deze wel actief aan uw kamer worden verstrekt als daarmee inzicht
wordt geboden in de besluitvorming en die informatie niet (ook) in de openbaar gemaakte
beslisnota over de betreffende aangelegenheid staat. Dit overeenkomstig de beleidslijn
actieve openbaarmaking nota’s.

De reden dat juridische procesadviezen niet aan het parlement kunnen worden verstrekt,
is omdat openbaarmaking van de juridische procesadviezen de procespositie van de staat
jegens derde-belanghebbenden in het onderhavige dossier, maar ook in mogelijk toekomstige
civielrechtelijke rechtszaken en bestuursrechtelijke procedures onevenredig nadeel
kan berokkenen.

In de komende periode moeten de stappen worden gezet zoals eerder omschreven in de
brief van 10 december 2021. Over de voortgang en het definitieve tijdspad om te komen
tot een natuurvergunning en een lvb zal ik uw kamer via de eerstvolgende voortgangsbrief
nader informeren.

De Minister van Infrastructuur en Waterstaat,
M.G.J. Harbers