Brief regering : Reactie op verzoeken commissie over de recente bedreigingen aan het adres van de heren Royce de Vries en John van den Heuvel

Nr. 127
BRIEF VAN DE MINISTER VAN JUSTITIE EN VEILIGHEID

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 14 januari 2022

Op 7 januari 2022 heeft de vaste commissie voor Justitie en Veiligheid mij verzocht
uw Kamer te informeren over de recente bedreigingen aan het adres van de heren Royce
de Vries en John van den Heuvel. Uw Kamer heeft mij gevraagd in te gaan op de volgende
punten:

• Opheldering omtrent de dreiging aan het adres van de heer De Vries en ook een reactie
op zijn vermoedens dat er fouten zouden zijn gemaakt door Justitie;

• Opheldering omtrent de dreigende situatie rondom de heer Van Den Heuvel en de afsluiting
van de A2 op 7 januari jl.;

• De rol van de georganiseerde criminaliteit bij deze bedreigingen en hoe het kabinet
deze bedreigingen een halt toe denkt te gaan roepen.

In navolging van de brief die mijn ambtsvoorganger uw Kamer vrijdag 7 januari jl.1 reeds stuurde, stuur ik uw Kamer hierbij mijn reactie op dit verzoek.

Vooropgesteld wil ik benadrukken dat iedereen in Nederland de vrijheid zou moeten
hebben om te zeggen wat hij wil en veilig zijn werk te kunnen doen. Het kabinet staat
daarom voor de vrijheid en veiligheid van journalisten, advocaten en andere beschermers
van de rechtsstaat. Bedreigingen aan deze beschermers van de rechtsstaat zijn zeer
ingrijpend, zowel voor de betrokkenen als hun naasten.

Over de beveiligingsmaatregelen en concrete dreiging-casuïstiek (en de communicatie
daaromtrent met betrokkenen) kan ik geen mededelingen doen, omdat dat inzicht kan
verschaffen in de informatiepositie en handelwijze van politie en OM, waardoor afbreuk
wordt gedaan aan de effectiviteit van optreden tegen (mogelijke) dreigingen en dus
ten koste kan gaan van de veiligheid van personen.

In het algemeen verwijs ik uw Kamer naar het onderzoek van de Onderzoeksraad voor
Veiligheid (OVV). Zoals aan uw Kamer gemeld is de OVV in augustus 2021 verzocht na
te gaan welke lessen getrokken kunnen worden uit de beveiligingssituaties van de broer,
de toenmalig advocaat en de vertrouwenspersoon van de kroongetuige in het Marengo-proces.2 De uitkomsten van dat onderzoek wacht ik af.

Ten aanzien van het voorval op de A2 van afgelopen week kan ik mededelen dat op basis
van een aantal omstandigheden aanleiding bestond om te constateren dat er sprake was
van een (potentieel) dreigende situatie. Op basis daarvan is door politie en veiligheidsdiensten
actie ondernomen ter afwending van de (mogelijke) dreiging. Zoals mijn ambtsvoorganger
ook aangaf in eerdergenoemde brief van 7 januari jl., wordt daarnaar nog nader onderzoek
gedaan. Het snelle en scherpe handelen van politie en veiligheidsdiensten valt te
prijzen en waardeer ik zeer. Het Landelijk Parket heeft bekendgemaakt op 8 januari
jl. is de aangehouden verdachte in vrijheid gesteld, aangezien er op dat moment onvoldoende
gronden waren om de verdachte langer vast te houden.

In algemene zin is de afgelopen periode gebleken dat excessieve vormen van dreiging
en geweld tegen de dragers van onze democratische instituties vanuit criminele netwerken
geen taboe meer zijn. Het substantieel terugdringen van de georganiseerde criminaliteit
is dan ook van essentieel belang en één van mijn speerpunten voor de komende jaren.
Op 4 oktober jl. schreef mijn ambtsvoorganger hoe het in 2019 ingezette breed offensief tegen georganiseerde ondermijnende criminaliteit structureel wordt versterkt. Hiervoor is in 2022 524 miljoen euro beschikbaar, waarvan
434 miljoen euro structureel.3 Dit bovenop de 150 miljoen structureel die reeds bij Voorjaarsnota 2020 is vrijgemaakt.4

Met deze gelden zetten we zowel in op het weer beheersbaar maken van de georganiseerde
criminaliteit (o.a. aanpak criminele geldstromen, voorkomen van jonge aanwas, aanpak
drugssmokkel op logistieke knooppunten en versterking van handhaving, opsporing, vervolging
en berechting), als op de bescherming en veiligheid van beroepsgroepen die zich dagelijks
inzetten voor onze democratische rechtsstaat, zoals advocaten en journalisten.

Om daarnaast blijvend het hoofd te kunnen bieden aan huidige en toekomstige dreigingen,
heeft mijn voorganger op 12 november 20215 uw Kamer laten weten welke aanbevelingen de Commissie Bos over het stelsel bewaken
en beveiligen heeft gedaan. Deze worden met voorrang opgepakt.

Dit kabinet hecht aan een harde, realistische en effectieve aanpak van georganiseerde
criminaliteit en heeft daarom in het coalitieakkoord extra investeringen aangekondigd
om de politie, het OM en de rechtspraak te versterken. Ook zullen bij de verdere aanpak
van ondermijning goede voorbeelden uit andere landen, in het bijzonder uit Italië,
worden betrokken.

De Minister van Justitie en Veiligheid,
D. Yeşilgöz-Zegerius