Brief regering : Reactie op verzoek commissie over het bericht van RTL Nieuws ‘Honderden dubieuze zorgbedrijven ontdekt: vermoedens van fraude en zelfverrijking’ van 29 oktober 2021

Nr. 129
BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 7 december 2021

In de procedurevergadering van 4 november 2021 heeft de vaste commissie voor Volksgezondheid,
Welzijn en Sport verzocht om een reactie op het bericht van RTL Nieuws «Honderden
dubieuze zorgbedrijven ontdekt: vermoedens van fraude en zelfverrijking» van 29 oktober
2021. Hierbij geef ik u mijn reactie.

Inleiding

De onderzoeksredactie van RTL Nieuws heeft onderzoek gedaan naar indicatoren voor
fraude en criminaliteit in de zorg. Aanleiding was het eerdere rapport van het Informatie
Knooppunt Zorgfraude (IKZ) «Verwevenheid zorg & criminaliteit» waarover ik uw Kamer
eerder informeerde.1 RTL Nieuws heeft acht risico-indicatoren samengesteld (o.a. hoge winsten, loonratio
en eerdere faillissementen). Een combinatie van minstens drie indicatoren wordt door
RTL Nieuws als «dubieus» beschouwd. Om bedrijven te toetsen op deze indicatoren heeft
RTL Nieuws via Graydon, die informatie verzamelt over bedrijven uit openbare bronnen,
gegevens gekregen van zo’n 70.000 bedrijven in het sociale domein. RTL Nieuws concludeert
dat er 567 dubieuze zorgbedrijven in Nederland zijn, die op minimaal drie indicatoren
hoog scoren. Het gaat om bedrijven die onder andere actief zijn in de thuiszorg, of
die onderdak verlenen aan mensen met een verstandelijke beperking.

Reactie

Het is absoluut ongewenst dat zorgaanbieders misbruik maken van zorggelden.Dat sommigen
hiervoor kwetsbare cliënten inzetten is verwerpelijk.

Het Ministerie van VWS is niet betrokken bij het onderzoek van RTL Nieuws en heeft
geen inzage in het uitgebreide onderzoeksrapport. Het past mij derhalve niet om de
specifieke bevindingen van een nadere duiding te voorzien, wel moedig ik dergelijk
onderzoek aan opdat er meer bewustwording en inzicht komt in de aard van de problematiek.

Zoals RTL Nieuws zelf ook aangeeft is voorzichtigheid geboden bij de interpretatie
van de uitkomsten van het onderzoek. Er is geen sprake van bewezen fraude. RTL Nieuws
heeft dan ook besloten de lijst met zorgaanbieders niet openbaar te maken.

Het onderzoek van RTL Nieuws was voor mij aanleiding om navraag te doen bij de Vereniging
van Nederlandse Gemeenten (VNG), Zorgverzekeraars Nederland (ZN), de Inspectie Gezondheidszorg
en Jeugd (IGJ) en de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). Dit levert het volgende beeld
op:

• Er is geen sprake van bewezen fraude. Elke casus vergt zorgvuldig onderzoek. In het
geval van bewezen fraude nemen partijen passende maatregelen zoals het terugvorderen
van het onterecht gedeclareerde bedrag en eventuele onderzoekskosten of het doen van
aangifte.

• De lijst met aanbieders van RTL Nieuws is niet openbaar dus partijen kunnen niet exact
aangeven of deze zorgaanbieders in beeld zijn. Wel of zij met dezelfde risico-indicatoren
werken.

• Zorgverzekeraars en zorgkantoren gebruiken de indicatoren die RTL Nieuws heeft samengesteld
en verwachten een groot deel van deze organisaties in beeld te hebben.

• De NZa en de IGJ geven aan nagenoeg alle indicatoren te gebruiken voor het risicogestuurde
toezicht.

• De VNG geeft aan geen integraal beeld te hebben over wat bij afzonderlijke gemeenten
gebeurt, maar herkent de risico-indicatoren. Er zijn regio's en gemeenten die met
deze indicatoren werken. Waar gemeenten vooral tegenaan lopen is de complexiteit en
het gebruik aan mogelijkheden als het gaat om gegevensgebruik. Er wordt op dit moment
gekeken hoe gemeenten betere stuurinformatie kunnen krijgen over mogelijke ondermijnende
criminaliteit.

• De VNG zal het bericht en de genoemde indicatoren onder de aandacht brengen van alle
gemeenten.

Tot slot

De zorg mag geen plek zijn voor malafide zorgaanbieders. Ik blijf mij stevig inzetten
op maatregelen om de problematiek omtrent de verwevenheid tussen de zorg en criminaliteit
aan te pakken. Hierbij denk ik vooral aan het optimaliseren van een werkbare aanpak
in de regio’s, naast alle wetgeving die ik in voorbereiding heb, zoals het Wetsvoorstel
bevorderen samenwerking en rechtmatige zorg. Dit wetsvoorstel, dat uw Kamer controversieel
heeft verklaard, vereenvoudigt, verbetert en verbreedt de mogelijkheden voor het zorgvuldig
uitwisselen van gegevens tussen instanties bij signalen van fraude in de zorg.

Ik vind het belangrijk dat het onderzoek van RTL Nieuws breed onder de gemeenten verspreid
wordt. Ook zie ik hierin een bevestiging van nut en noodzaak dat alle gemeenten zich
aansluiten bij het IKZ zodat gemeenten sneller en beter kunnen samenwerken bij vermoedens
van fraude. In mijn gesprekken met de VNG zal ik hierop ingaan.

Tot slot verwijs ik u naar de eerdergenoemde brief van 9 april 20212 voor een uitgebreide toelichting op de maatregelen.

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
H.M. de Jonge