Brief regering : Ontbinding leverings- en onderhoudscontract project Voertuig 12kN Air Assault (AASLT)

Nr. 117 BRIEF VAN DE MINISTER VAN DEFENSIE

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 18 november 2021

Inleiding

Met deze brief informeer ik u over de ontbinding van het leverings- en onderhoudscontract
van het project Voertuig 12kN Air Assault dat onderdeel is van het programma Defensiebrede Vervanging Operationele Wielvoertuigen
(DVOW). Dit programma betreft de vervanging van de operationele wielvoertuigen van
Defensie die de basismobiliteit vormen van bijna alle eenheden. Het programma bestaat
uit acht deelprojecten, waaronder het project Voertuig 12kN Air Assault.

Het project Voertuig 12kN Air Assault behelst de levering van en het onderhoud aan 515 lichte operationele voertuigen die
als tactisch transportmiddel worden ingezet voor het operationeel optreden van de
11e Luchtmobiele Brigade. Over het gunnen van het contract aan Mercedes-Benz Nederland
B.V. (hierna: MBNL), bent u op 23 oktober 2018 geïnformeerd met een D-brief (Kamerstuk
26 396, nr. 114). Naast het reguliere Defensie Materieel Proces, bent u over dit project geïnformeerd
via de reguliere rapportages, waaronder het Defensie Projectenoverzicht (DPO).

Achtergrond

Het aanbestedingsproces voor de aanschaf van 515 lichte operationele luchtmobiele
voertuigen is begin 2017 gestart en heeft op 15 november 2018 geleid tot de ondertekening
van een leverings- en onderhoudscontract met de leverancier. Het contract bevat opties
voor additionele voertuigen.

Eén van de technische aspecten die een cruciale rol vervult in dit project is de eis
dat het voertuig in en onder een helikopter moet kunnen worden vervoerd en in combinatie
met de juiste bescherming voor alle hoofdtaken moet kunnen worden ingezet. Een voertuig
dat voldoet aan deze combinatie van eisen bestond niet op de markt en was dus niet
«van de plank» verkrijgbaar. Tijdens het aanbestedingsproces zijn de geselecteerde
leveranciers in de gelegenheid gesteld inzicht te verkrijgen in het complexe samenspel
van eisen op het gebied van voertuiggewicht, laadvermogen, bescherming, voertuigafmetingen
en luchtwaardigheidseisen. Op basis daarvan hebben drie bedrijven een definitieve
inschrijving ingediend, waarna op grond van vooraf vastgestelde kwalitatieve en kwantitatieve
gunningscriteria MBNL als leverancier is geselecteerd.

Stand van zaken Voertuig 12kN Air Assault

Op 15 september 2020 is aan uw Kamer gemeld dat het project te kampen heeft met een
vertraging van tenminste een jaar vanwege de complexe ontwikkeling van het voertuig
door de leverancier (Kamerstuk 27 830, nr. 313). Medio oktober 2020 heeft de leverancier aan Defensie gemeld dat met het door de
leverancier gekozen platform (chassis) niet kan worden voldaan aan de beschermingseisen
ten aanzien van artilleriedreiging in combinatie met het geëiste laadvermogen. Om
de veiligheid van militairen zo veel mogelijk te borgen, hecht Defensie veel waarde
aan de bescherming van de voertuigen voor de 11e Luchtmobiele Brigade. In nauw overleg met de leverancier heeft Defensie bekeken of
en op welke wijze in oplossingen kon worden voorzien. Vanwege het commercieel vertrouwelijke
karakter van deze gesprekken, kon Defensie niet eerder inhoudelijk op de stand van
zaken ingaan.

Defensie en de leverancier hebben gezamenlijk en uitputtend gezocht naar een oplossing.
De leverancier heeft voorgesteld om tegen een meerprijs voor Defensie een nieuw platform
(chassis) te ontwikkelen, waarmee het voertuig mogelijk wel zou voldoen aan de eisen.
Deze optie bleek financieel en aanbestedingsrechtelijk niet haalbaar, omdat dit zou
leiden tot een wezenlijke wijziging van het contract en daardoor een nieuwe aanbesteding
zou vereisen. In deze periode heeft het Duitse Ministerie van Defensie aan het Nederlandse
Ministerie van Defensie gemeld ook behoefte te hebben aan luchtmobiele voertuigen.
Daarom is onderzocht of er mogelijkheden waren voor samenwerking met Duitsland binnen
het bestaande Nederlandse contract met de leverancier. Ook deze optie bleek aanbestedingsrechtelijk
gezien niet haalbaar, omdat dit eveneens zou leiden tot een wezenlijke wijziging van
het contract.

Medio oktober jl. heeft Defensie de leverancier een laatste mogelijkheid geboden om
te bevestigen dat zij alsnog de voertuigen zal leveren overeenkomstig de gestelde
eisen en de overeengekomen prijs. De gevraagde bevestiging bleef echter achterwege.
Zodoende is Defensie tot de conclusie gekomen dat alle opties zijn uitgeput om te
komen tot een oplossing binnen het huidige contract. Daarom heeft Defensie besloten
om het contract met de leverancier te ontbinden. De leverancier is hierover door Defensie
geïnformeerd. Parallel daaraan informeer ik ook uw Kamer, zoals toegezegd in het Defensie
Projectenoverzicht 2021 (Kamerstuk 27 830, nr. 344 van 21 september jl.).

Vooruitblik

Voorop staat nog steeds dat de Luchtmobiele Brigade nieuwe voertuigen moet krijgen
die aansluiten bij de operationele behoefte. Daarbij hecht Defensie grote waarde aan
de (materieel)samenwerking met Duitsland als (Europese) strategische partner. Defensie
onderzoekt daarom samen met Duitsland op welke wijze en onder welke voorwaarden gezamenlijk
voertuigen voor de Luchtmobiele Brigade kunnen worden aangeschaft. Hiermee kan de
interoperabiliteit tussen de Nederlandse en Duitse eenheden worden versterkt en kunnen
mogelijk schaalvoordelen worden behaald.

Defensie ziet dit als een nieuwe start, maar is zich er ook van bewust dat deze weg
hoe dan ook leidt tot vertraging, zeker ten opzichte van de oorspronkelijke planning.
De planning is sterk afhankelijk van de doorlooptijd van het onderzoek met Duitsland,
de uitkomst van het onderzoek en de uiteindelijke uitwerking van het project, inclusief
het aanbestedingstraject. Naar verwachting worden de eerste voertuigen niet voor 2027
aan Defensie geleverd. Met een nieuwe D-brief informeer ik u hoe de behoefte aan luchtmobiele
voertuigen wordt ingevuld.

In de tussenliggende periode zal de Luchtmobiele Brigade over voertuigen moeten blijven
beschikken. Uw Kamer ontvangt voor het kerstreces een brief over een interim-oplossing.

Over de voortgang van beide trajecten informeer ik u periodiek via het Defensie Projectenoverzicht.

De Minister van Defensie,
H.G.J. Kamp