Brief regering : Nederlandse inzet Force Commander MINUSMA

Nr. 434
BRIEF VAN DE MINISTER VAN DEFENSIE

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 12 november 2021

Hierbij informeer ik u, mede namens de Minister van Buitenlandse Zaken en de Minister
voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, over de selectie door de VN
op 11 november 2021 van de Nederlander Kees Matthijssen als de nieuwe militair commandant
(Force Commander, FC) van de geïntegreerde multidimensionale stabilisatiemissie van de Verenigde Naties
in Mali (MINUSMA). Kees Matthijssen neemt in de rang van luitenant-generaal het commando
over van de Senegalese interim Force Commander generaal Ndiaye. De Zweedse generaal
Dennis Gyllensporre vervulde de functie daarvoor voor een periode van drie jaar. Matthijssen
zal de troepenmacht van MINUSMA voor een periode van ten minste één jaar gaan leiden.
Hij zal bij de uitvoering van zijn taken door een persoonlijke Nederlandse staf worden
ondersteund.

Het bekleden van de functie van FC MINUSMA past binnen het Nederlandse geïntegreerde
buitenland- en veiligheidsbeleid. De Sahel is voor Nederland een prioritaire regio,
zowel op het vlak van veiligheid, ontwikkeling als migratie. De VN is op al deze terreinen
een belangrijke speler in de Sahel. Op het gebied van veiligheid en stabiliteit in
Mali en de bredere Sahelregio vervult MINUSMA een centrale rol. Zo leveren bijna 18.000
blauwhelmen, politiefunctionarissen en civiele experts in deze missie een bijdrage
aan de veiligheid in Noord- en Centraal-Mali. Daarnaast speelt de VN-missie een ondersteunende
rol in het Malinese vredesproces en de aankomende verkiezingen. Door deelname aan
MINUSMA kan Nederland de VN-inspanningen op het terrein van stabiliteit en veiligheid
ondersteunen en een bijdrage leveren aan effectiever geïntegreerd optreden. Gezien
de enorme uitdagingen waarvoor Mali staat is dit een proces van lange adem.

Tevens geeft Nederland met de aanstelling van generaal Matthijssen invulling aan de
ambitie om binnen de VN in te zetten op strategische functies. De FC MINUSMA stuurt
de troepenmacht van MINUSMA aan en is één van de naaste adviseurs van El-Ghassim Wane,
de Speciaal Vertegenwoordiger van de Secretaris-Generaal van de VN en het hoofd van
de missie. Daarnaast is de FC een aanspreekpunt voor het VN-hoofdkwartier en de VN-Veiligheidsraad.
Hierdoor heeft de FC invloed op de richting en de wijze waarop de missie in Mali functioneert.
Het bekleden van de positie van FC komt daarmee ook het Nederlandse profiel binnen
de VN, in Mali en richting strategische partners, zoals Frankrijk en Duitsland, ten
goede.

Nederland is sinds de start van MINUSMA in 2013 nauw betrokken bij de missie (Kamerstuk,
29 521, nr. 213, d.d. 1 november 2013). Ook na de terugtrekking van de langeafstandsverkenningseenheid
in mei 2019 bleef Nederland binnen MINUSMA actief. Momenteel zijn er nog twee tot
drie militaire stafofficieren op het hoofdkwartier van MINUSMA in Bamako, maximaal
tien Individual Police Officers ten behoeve van United Nations Police en drie militairen in de Duitse Intelligence, Surveillance and Reconnaissance taakgroep in Gao werkzaam. In de tweede helft van november dit jaar zal Nederland
opnieuw met een militaire eenheid, een C-130 transportvliegtuig, deelnemen aan MINUSMA
(Kamerstuk 29 521, nr. 426, d.d. 15 oktober 2021). Naast deze militaire inzet levert Nederland een aanzienlijke
bijdrage aan ontwikkelingssamenwerking in Mali en de Sahel, onder andere via het MINUSMA
Trust Fund en een bilateraal programma. Hiermee draagt Nederland, als onderdeel van
een geïntegreerde benadering, bij aan de aanpak van grondoorzaken van conflict, het
weerbaar maken van de lokale bevolking en het voorkomen van verdere instabiliteit
in Mali en de Sahel.

Ten slotte is Nederland als bepleiter van de modernisering en hervorming van VN-vredesmissies
een belangrijke steunverlener van het Action for Peacekeeping (A4P)-initiatief van de secretaris-generaal van de VN. Met het bekleden van de functie
van FC MINUSMA kan Nederland op een strategische en zichtbare manier deze inzet verder
ondersteunen.

Invulling positie FC MINUSMA

De Nederlandse FC wordt vergezeld door een ondersteunende Nederlandse staf van ongeveer
vijftien personen. De persoonlijke staf bestaat uit een politiek, militair en juridisch
adviseur, een tolk, assistenten en persoonsbeveiligers. De Nederlandse FC en zijn
staf zullen gebruik maken van VN-faciliteiten en VN-transportmiddelen. Hoewel deze
faciliteiten en middelen, in het bijzonder ten aanzien van luchttransport en in de
medische keten, kunnen afwijken van de Nederlandse kwaliteitseisen en standaarden,
acht het kabinet in het kader van deze missie de eventuele risico’s die hieruit voortvloeien
acceptabel.

Financiën

De additionele uitgaven voor zowel de militaire als civiele bijdrage worden gefinancierd
uit het Budget Internationale Veiligheid. De hoogte van deze uitgaven is nog onbekend.
Zodra hierover meer bekend is zal de Kamer worden geïnformeerd.

De Minister van Defensie,
H.G.J. Kamp