Brief regering : Herbeoordeling veilige landen van herkomst - Bosnië en Herzegovina, Kosovo en Mongolië

Nr. 2778
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN JUSTITIE EN VEILIGHEID

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 4 november 2021

In mijn brief van 6 mei 20211 informeerde ik uw Kamer over een uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van
de Raad van State, die het noodzakelijk maakte om als veilig aangemerkte landen aan
een nieuwe herbeoordeling te onderwerpen. In de genoemde brief ontving u de uitkomst
van de herbeoordelingen van Georgië, Marokko en Tunesië. Op 11 juni 20212 ontving u de uitkomst van de herbeoordelingen van Albanië, Algerije, Montenegro en
Noord-Macedonië en op 8 juli 2021 de uitkomst van de herbeoordelingen van Ghana, Oekraïne
en Senegal3. In deze brief vindt u de uitkomst van de herbeoordelingen van Bosnië en Herzegovina,
Kosovo en Mongolië. De toelichting per land is opgenomen in de bijlage4. Verder informeer ik u met deze brief over mijn beslissing om de lijst met veilige
landen van herkomst in te korten.

Herbeoordelingen Bosnië en Herzegovina, Kosovo en Mongolië

Bij de verzameling van landeninformatie ten behoeve van de herbeoordeling wordt, zoals
in de eerdergenoemde brieven ook werd aangegeven, voor elk land gezocht naar de in
de Procedurerichtlijn genoemde bronnen. In de bijlage is voor elk land aangegeven
welke bronnen ten behoeve van deze herbeoordeling geraadpleegd zijn. Daarbij is ook
vermeld wanneer er geen (actuele) rapportages zijn gevonden die bruikbaar waren voor
de herbeoordeling en om welke bronnen het daarbij gaat. De informatie die beschikbaar
was betreft relevante informatie van meerdere gezaghebbende (internationale) organisaties.
Om die reden ben ik van mening dat deze bronnen de conclusie kunnen dragen.

Uit de herbeoordelingen volgt dat ik de aanwijzing van Bosnië en Herzegovina, Kosovo
en Mongolië als veilig land van herkomst onverkort voortzet. Voor Mongolië geldt daarbij
dat de ontwikkelingen op het gebied van toegang tot een onafhankelijke rechterlijke macht en toegang tot rechtsmiddelen aanleiding geven om verhoogde aandacht te hebben voor personen die te maken krijgen
met (strafrechtelijke) vervolging en voor LHBTI en mensenrechtenactivisten die problemen
hebben ondervonden en daarvoor de bescherming van de autoriteiten moeten inroepen.

Voor de aandachtscategorieën geldt dat de IND in die gevallen extra alert is op de
mogelijkheid dat de aanwijzing van een veilig land van herkomst in het individuele
geval niet kan worden tegengeworpen. Overigens kan altijd op individuele basis geoordeeld
worden dat behandeling in spoor 4 (de algemene asielprocedure) in plaats van in spoor
2 (verkort spoor voor asielzoekers uit veilige landen van herkomst) aangewezen is.

Inkorten lijst veilige landen van herkomst

De herbeoordelingen naar aanleiding van de Afdelingsuitspraak van 7 april 2021 vormden
voor mij aanleiding om kritisch naar de gehele Nederlandse lijst van veilige landen
van herkomst te kijken. Op deze lijst staan momenteel 32 landen, de EU-lidstaten buiten
beschouwing gelaten.

Wanneer de instroom uit landen op de lijst heel laag of afwezig is, is er inhoudelijk
geen relevantie voor handhaving op de lijst.

Uit de cijfers van de afgelopen vijf jaar (2017–2021) blijkt dat het merendeel van
de asielzoekers uit veilige landen van herkomst waarvan de aanvraag inhoudelijk is
behandeld, uit een beperkt aantal landen komt5. Vervolgens is er een categorie landen waarvandaan de instroom van asielzoekers klein
is, maar wel zodanig dat de aanwijzing van veilig land van herkomst toegevoegde waarde
kan hebben voor het proces. Voor 12 landen op de lijst geldt dat er nauwelijks tot
geen asielzoekers vandaan komen. Voor deze landen is er geen inhoudelijk belang of
relevantie om ze op de lijst te houden in verhouding tot de inspanningen die moeten
worden gepleegd om de landen op de lijst periodiek zorgvuldig te herbeoordelen. Het
gaat om de volgende landen: Andorra, Australië, Canada, IJsland, Japan, Liechtenstein,
Monaco, Nieuw-Zeeland, Noorwegen, San Marino, Vaticaanstad en Zwitserland.

Ik heb daarom besloten om deze landen te schrappen van de lijst van veilige landen
van herkomst. Recent toegevoegde landen – Armenië en het Verenigd Koninkrijk – zijn
buiten beschouwing gelaten, omdat zij te kort op de lijst staan om een goed beeld
van de instroom te hebben.

Als er op enig moment ontwikkelingen zijn die aanleiding geven om plaatsing op de
lijst te heroverwegen, dan is die mogelijkheid er uiteraard.

De Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid,
A. Broekers-Knol