Brief regering : Stand van zaken m.b.t. vaccindonatie

Nr. 1461
BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 30 september 2021

In Nederland en de Europese Unie zijn we steeds beter instaat om de Covid-pandemie
te beheersen. De beschikbaarheid van vaccins is daartoe een belangrijke voorwaarde.
In Nederland zijn inmiddels meer dan 23,5 miljoen vaccins gezet en is meer dan 80%
van alle Nederlanders boven de 12 jaar volledig gevaccineerd. Tegelijk zien we dat
wereldwijd veel landen maar in beperkte mate toegang hebben tot vaccins. Dat is ook
de reden dat het kabinet al eerder heeft aangegeven de vaccins die niet in Nederland
worden gebruikt, te zullen doneren.

Ik ga daarbij in 2021 uit van het motto: «Get one-Give one». We willen tenminste net
zoveel vaccins doneren, als dat we zelf gebruiken. Zoals aan uw Kamer gemeld, zijn
we daartoe al eerder gestart met bilaterale donaties uit voorraad.

Tot nu toe hebben we zo al ruim anderhalf miljoen doses geschonken aan landen als
Suriname, Indonesië en Namibië. We naderen nu het punt dat we ook rechtstreeks vanuit
de fabriek kunnen gaan doneren aan Covax, de wereldwijde faciliteit voor toegang tot
vaccins. Doneren via Covax is een eerlijke, efficiënte en snelle manier om bij te
dragen aan het verhogen van de vaccinatiegraad in alle landen van de wereld. Dit was
eerder nog niet mogelijk, omdat Covax alleen vaccins accepteert die niet al aan een
land zijn uitgeleverd. Bovendien moeten contracten worden opgesteld tussen GAVI (namens
Covax), de leverancier in kwestie en het donerende land. Dit lijkt wellicht slechts
een administratieve handeling, maar dat is het in praktijk helaas niet. Medicijndonatie
is altijd complex en gebonden aan strikte regels. Juridisch bezien moeten we zorgen
dat bijvoorbeeld afspraken rondom aansprakelijkheid goed worden geborgd, ook in een
situatie waarin Nederlands en Belgisch recht soms naast elkaar lopen.

De leveringen van de door ons gekochte vaccins vinden immers plaats onder Belgisch
recht. Bovendien werkt GAVI het liefst met één set voorwaarden voor alle aangesloten
landen. Ook andere EU-lidstaten lopen aan tegen dit dilemma.

Tegelijk is helder dat de vaccins nu nodig zijn in veel landen op de wereld.

Naar mijn mening hebben we met onze EU-partners en GAVI hier nu een goede middenweg
in gevonden. We werken hierbij zo efficiënt mogelijk samen via zogenaamde faciliterende
EU-lidstaten. Daarom kan nu ook snel gestart gaan worden met directe donaties aan
Covax. Ik heb goede hoop dat de eerste Nederlandse vaccins in de loop van oktober
door GAVI ontvangen kunnen worden.

Hieronder bied ik u graag inzicht in alle donaties die Nederland reeds heeft gedaan,
welke bilaterale donaties dit jaar nog zullen volgen en hoeveel doses vaccin we voornemens
zijn via Covax te doneren.

Ik hecht eraan hier te benadrukken dat Nederland er op dit moment voor kiest om al
ons surplus om niet te doneren. Reden dat we hiervoor kiezen is dat Nederland het als verantwoordelijkheid
voelt bij te dragen aan het bestrijden van de crisis in de rest van de wereld. Dat
doen we omdat we ons betrokken voelen bij de rest van de wereld, maar ook omdat het
vanuit volksgezondheidsoverwegingen van belang is om de pandemie ook elders in de
wereld te bestrijden. Bovendien is het ook een Nederlands belang dat de mondiale economie
zo snel als mogelijk kan herstellen en markten weer opengaan.

Uit onderstaande tabel blijkt dat Nederland voornemens is om in 2021 ruim 27 miljoen
vaccins te doneren. Dat is een aantal dat verhoudingsgewijs gelijk is aan toezeggingen
van landen als Duitsland en de VS.

Het door Nederland te doneren volume wordt voor een belangrijk deel bepaald door het
aantal vaccins dat we inkopen en geleverd krijgen. Daarbij is van belang te wijzen
op het feit dat we uiteindelijk niet aan alle contracten waar ooit sprake van was,
invulling hebben gegeven. Zo hebben we ervoor gekozen om niet mee te doen met de contracten
met Sanofi en Valneva en veel minder af te nemen van het vaccin van Novavax. De vaccins
van Novavax en Curevac worden, als ze al markttoelating verkrijgen, ook pas in 2022
op zijn vroegst geleverd. Van Janssen hebben we nog zeer grote volumes tegoed en ook
hiervan is niet duidelijk of deze nog wel in 2021 geleverd zullen worden. Dit maakt
dat het in 2021 te doneren volume, substantieel is, maar wellicht minder omvangrijk
dan gedacht.

Overigens hebben we ook vaccins ingekocht voor de periode 2022/2023 (met name BionTech/
Pfizer en Moderna). Van deze volumes staat nog niet vast of en in welke mate deze
in de komende jaren in Nederland ingezet zullen gaan worden, bijvoorbeeld als eventuele
booster voor een deel, of de gehele bevolking vanaf 12 jaar. Het RIVM houdt die eventuele
noodzaak nauwlettend en continue in de gaten. Over de mogelijke donaties in deze jaren
zal ik uw Kamer later nog separaat informeren.

Vaccindonatie 2021: x 1 miljoen doses (op basis van door fabrikant aangegeven aantal
doses per vial)

Voorraad

Totaal

Gecontracteerd voor 2021

72,3

Ontvangen tot week 39

34,2

Gebruikt in Nederland

24,6

Huidige voorraad

7,5

Reservering nationale campagne

3

Nu beschikbaar voor bilaterale donatie

4,5

Reeds bilateraal gedoneerd

1,65

Reeds via Zweden aan Covax geleverd

Dit jaar nog te verwachten leveringen

0,5

22

Te doneren via Covax 2021

21

Totaal te doneren bilateraal 2021

6,15

Totaal te doneren in 2021

27,15

Uit het bovenstaande blijkt dat Nederland inmiddels 1,65 miljoen vaccin bilateraal
heeft gedoneerd (aan Suriname, Kaapverdië, Namibië en Indonesië). Hiernaast hebben
we via een zogenaamde lening-donatie aan Zweden, al 500.000 vaccins geleverd aan Covax.
Voor die weg is gekozen omdat Zweden al eerder dan Nederland een overeenkomst had
met GAVI. Nederland krijgt deze later van Zweden terug en deze doses worden dan ook
weer aan GAVI gedoneerd.

De komende weken zullen we nog circa 4,5 miljoen doses bilateraal doneren, waarmee
we ons commitment aan Indonesië nakomen. Op deze wijze werken we de voorraad die in
Nederland nog voorhanden is weg. Wel houden we nog circa 3 miljoen doses aan in Nederland
om de huidige vaccinatiecampagne af te kunnen ronden, immuungecompromiteerden te kunnen
voorzien van een derde prik en voor een noodzakelijke reservevoorraad. Die laatste
component dient steeds op peil te blijven. Hiervoor gebruiken we indien nodig een
klein deel van de nog binnenkomende vaccins in 2021.

Niet alle doses waar Nederland nog recht op heeft, zullen als gezegd in 2021 nog geleverd
worden. Naar verwachting zullen we dit jaar nog circa 22 miljoen doses tegemoet kunnen
zien. Deze moeten zoveel mogelijk direct vanuit de fabriek aan Covax geleverd gaan
worden. Ik hecht er wel aan om te benadrukken dat we er hierbij van afhankelijk zijn
of de te verwachten leveringen ook daadwerkelijk plaatsvinden. Indien die aantallen
achterblijven, dan werkt dat direct door op het aantal te doneren vaccins.

In totaal komt daarmee het aantal te doneren vaccins in 2021 op ruim 27 miljoen doses,
waarmee Nederland ruim invulling geeft aan het uitgangspunt dat Nederland in 2021
minimaal net zoveel vaccins weggeeft, als zelf gebruikt.

In 2022 kunnen dus nog meer donaties volgen. Ik zal u daarover als gezegd te zijner
tijd nader informeren.

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
H.M. de Jonge