Brief regering : Evaluatie afschaffing schorsende werking bij fiscaal verzet

Nr. 896
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN FINANCIËN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 29 september 2021

Met mijn brief van 10 mei 2021 heb ik uw Kamer geïnformeerd over het uitblijven van
de evaluatie van de wijziging van artikel 17, tweede lid, van de Invorderingswet 1990
(IW 1990).1 De evaluatie is nu gereed. Met deze brief wil ik u daarom deze evaluatie over het
afschaffen van de schorsende werking bij een fiscaal verzet tegen de tenuitvoerlegging
van een dwangbevel aanbieden2. Hiermee is tevens voldaan aan het verzoek Commissie Financiën van 27 september 2021.

Ik ben de Nederlandse Orde van Advocaten, de Nederlandse Orde van Belastingadviseurs
en de Nederlandse Vereniging van Advocaten-Belastingkundigen dankbaar voor hun bijdrage
aan deze evaluatie. Hun bijdrage evenals de bijdrage van de Belastingdienst heeft
een goed inzicht gegeven in de praktische werking van het fiscale verzet na de afschaffing
van de automatische schorsende werking.

Uit deze evaluatie is gebleken dat de gevolgen van de afschaffing van de schorsende
werking bij verzet in lijn zijn met het beoogde beleidsdoel. Het aantal ingediende
verzetsdagvaardingen is aanzienlijk gedaald en bij de verzetten die nog worden ingediend
speelt nu vaker een inhoudelijke discussie. De conclusie lijkt derhalve te zijn dat
na de wetswijziging verzet tegen de tenuitvoerlegging van een dwangbevel minder vaak
wordt gebruikt om de invordering te vertragen. Wel wijzen de advocaten en belastingadviseurs
op de onzekere uitkomst nu de Belastingdienst zelf beoordeelt of de tenuitvoerlegging
van een dwangbevel moet worden aangehouden.

Advocaten en belastingadviseurs signaleren dat er verbeteringen mogelijk zijn. Het
gaat daarbij met name om verbeteringen op het gebied van de rechtsbescherming. Deze
punten staan hoog op mijn agenda. Bij deze evaluatie is een aantal punten naar voren
gekomen die de rechtsbescherming van burgers kunnen verbeteren. Hieronder licht ik
toe hoe ik deze punten wil gaan oppakken.

Uitstel van betaling

Naast het afschaffen van de schorsende werking bij verzet tegen de tenuitvoerlegging
van een dwangbevel is bij de evaluatie ook gewezen op het huidige beleid zoals opgenomen
in de Leidraad Invordering 2008 (LI 2008). Het beleid dat geldt bij uitstel van betaling
wordt te knellend geacht voor belastingschuldigen die in zwaar weer verkeren. Een
struikelblok is de verplichting om zekerheid te verstrekken.

De hoogte van deze zekerheid moet gelijk zijn aan de schuld waarvoor uitstel wordt
verzocht. Zonder zekerheid wordt veelal geen uitstel van betaling verleend. Voor belastingschuldigen
die in zwaar weer verkeren is het verstrekken van zekerheid vaak geen optie meer,
omdat deze zekerheden verstrekt zijn aan andere financiers. Daarnaast wordt aangegeven
dat er vaak kosten zijn verbonden aan het verstrekken van zekerheid. Belastingschuldigen
die in financiële problemen verkeren, kunnen het geld hiervoor vaak niet opbrengen.

In de kabinetsreactie op het rapport Ongekend onrecht is de toezegging gedaan dat
de invorderingsstrategie herijkt wordt, waarbij wordt geïnventariseerd in welke gevallen
de invorderingsmaatregelen van de Belastingdienst onredelijk streng kunnen uitpakken
en welke verbeteringen in de uitvoering kunnen worden doorgevoerd. Ook wordt gekeken
naar de voorwaarden om in aanmerking te komen voor een betalingsregeling en welke
verbeteringen in de uitvoering kunnen worden doorgevoerd om voldoende rekening te
houden met de omstandigheden van mensen. Het doel is om zo veel mogelijk mensen die
in de knel dreigen te komen beter te helpen en problematische schulden zoveel mogelijk
te voorkomen.3 In de brief van 29 juni 2021 is uw Kamer geïnformeerd over de laatste stand van zaken.4 In de herfst volgt hierover een Kamerbrief.

Voorts is tijdens de evaluatie aandacht gevraagd voor de rechtsbescherming bij uitstel
van betaling. De rechtsbescherming bestaat momenteel uitsluitend uit administratief
beroep bij de directeur van de Belastingdienst. In de Fiscale vereenvoudigingswet
2017 is reeds een wetswijziging opgenomen waarmee voor beschikkingen aangaande uitstel
van betaling de fiscale rechtsgang wordt opengesteld. Dit betekent dat na bezwaar
bij de ontvanger beroep bij de fiscale rechter mogelijk wordt.5 De wetswijziging waarmee deze verbetering van rechtsbescherming wordt verwezenlijkt
is nog niet in werking getreden. Deze wijziging van de rechtsbescherming is een onderdeel
van het stroomlijnen van de invorderingsregelgeving voor belastingen en toeslagen
(Stroomlijnen Rood Blauw (SRB)).

Eerder is uw Kamer geïnformeerd dat alle onderdelen van SRB worden heroverwogen. Onderzocht
wordt of de onderdelen, al dan niet in aangepaste vorm, nog steeds wenselijk en voor
de burger daadwerkelijk gunstig zijn. Dit najaar zal uw Kamer over de stand van zaken
worden geïnformeerd.6

Wijziging van de Leidraad Invordering 2008

Uit de evaluatie is voorts gebleken dat de tekst in de LI 2008 over het aanhouden
van de tenuitvoerlegging bij verzet7 niet in overeenstemming is met de gedane toezegging aan de Eerste Kamer.8 Bij de eerstvolgende wijziging van de LI 2008 zal de tekst, overeenkomstig de toezegging
aan de Eerste Kamer, worden aangepast. Ik merk op dat de ontvanger van de Belastingdienst
zich reeds terughoudend opstelt bij een verzet tegen de tenuitvoerlegging van een
dwangbevel.

Conclusie

Uit de evaluatie van de afschaffing van de schorsende werking bij een fiscaal verzet
tegen de tenuitvoerlegging van een dwangbevel is gebleken dat het beoogde beleidsdoel
is gerealiseerd. Desalniettemin is er op een aantal onderdelen van de invordering
verbeteringen mogelijk. De trajecten om deze verbeteringen te realiseren zijn reeds
in gang gezet en ik zal uw Kamer over de voortgang blijven informeren.

De Staatssecretaris van Financiën,
J.A. Vijlbrief