Brief regering : Adviezen van de Gezondheidsraad over voeding van zwangere vrouwen

Nr. 215
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 8 juli 2021

Met deze brief reageer ik op twee adviezen van de Gezondheidsraad; één over de voedingsaanbevelingen
voor zwangere vrouwen en één over de voedingsnormen voor vitamines en mineralen voor
zwangere vrouwen. Ik heb beide adviezen op 22 juni 2021 ontvangen. De adviezen zijn
te vinden op de website van de Gezondheidsraad1
2. De twee adviezen vullen elkaar aan. Het Voedingscentrum verwerkt beide adviezen
in de voedingsvoorlichting.

Inleiding

Het advies van de Gezondheidsraad over voedingsaanbevelingen voor zwangere vrouwen
is een deeladvies van de voedingsaanbevelingen voor de eerste duizend dagen na conceptie
en betreft een aanvulling en deels vervanging van de Richtlijnen goede voeding 2015
die primair is opgesteld voor de algemene bevolking. Het advies over de voedingsnormen
voor zwangere vrouwen is een vervolgadvies op de evaluatie van de Nederlandse voedingsnormen
voor volwassenen gepubliceerd in september 2018.

Voor de algemene bevolking beschrijven de Richtlijnen goede voeding 2015 wat een gezond
voedingspatroon inhoudt en beschrijven de Voedingsnormen voor vitaminen en mineralen
2018 de behoefte aan deze voedingsstoffen voor de algemene bevolking.

Omdat er aanwijzingen waren dat gezonde voeding in de eerste duizend dagen vanaf de
conceptie (tot 2 jaar) ook van belang is voor de gezondheid van het kind op (laat-)volwassen
leeftijd is de Gezondheidsraad gevraagd te adviseren in hoeverre nieuwe wetenschappelijke
ontwikkelingen aanleiding geven de voedingsaanbevelingen en voedingsnormen voor de
groep zwangere vrouwen aan te passen.

Het Voedingscentrum en professionals in de geboortezorg en jeugdgezondheidszorg gebruiken
de adviezen van de Gezondheidsraad als basis voor hun voedingsvoorlichting aan zwangere
vrouwen.

Inhoud van de adviezen

De Gezondheidsraad geeft aan dat ook voor zwangere vrouwen geldt dat een gezond, gevarieerd
en veilig voedingspatroon belangrijk is. Net als bij de algehele bevolking geldt voor
zwangere vrouwen dat variatie in de voeding helpt om veel verschillende voedingsstoffen
binnen te krijgen en de kans verkleint op te hoge inname van specifieke schadelijke
stoffen. Daarbij geeft de Gezondheidsraad aan dat de kwaliteit van de voeding tijdens
de zwangerschap extra aandacht vraagt. Er gelden voor zwangere vrouwen enkele afwijkende
aanbevelingen. Aan veel voedingsstoffen hebben zwangere vrouwen een verhoogde behoefte.
Erg belangrijk is het om aanvullend foliumzuur en vitamine D te slikken via voedingssupplementen.
Dit is geen nieuw advies, maar het blijkt dat veel zwangere vrouwen dit niet doen
of bijvoorbeeld te laat starten met foliumzuur.

Verder wordt hen aangeraden tweemaal per week vis te eten en te zorgen voor voeding
met voldoende calcium, jodium en ijzer.

Met bepaalde stoffen moeten zwangere vrouwen juist opletten. Zo is het advies om niet
te veel cafeïne in te nemen, geen alcohol te gebruiken, geen lever te eten en niet
te veel leverproducten, soja en zoethout te consumeren en te letten op de inname van
schadelijke stoffen (in bepaalde soorten vis en kruidenthee, lood in kraanwater, door
donkerbruine of zwarte verkleuring van producten bij bakken). Ook zijn hygiënemaatregelen
extra belangrijk om infecties met listeria en toxoplasma te voorkomen. Om deze reden
is bijvoorbeeld het advies (producten van) rauwe melk, rauw vlees(waar) en rauwe of
gerookte vis alleen te eten als deze goed verhit zijn.

Reactie op het advies

Ik vind het belangrijk dat de voedingsaanbevelingen en voedingsnormen nu ook voor
de groep zwangere vrouwen grondig zijn uitgewerkt en gebaseerd worden op de huidige
stand van de wetenschap. De twee adviezen van de Gezondheidsraad voorzien hierin.
Ik neem de adviezen van de Gezondheidsraad dan ook over. Het Voedingscentrum past
de voedingsvoorlichting hierop aan. Er worden door het Voedingscentrum diverse praktische
handvatten geboden om zwangere vrouwen te helpen bij een gezonde voeding. Diverse
tools, zoals de ZwangerHap3 (app: productchecker wat zwangere vrouwen veilig kunnen eten) en de Eetmeter4 (online eetdagboek), en de website van het Voedingscentrum zijn aangepast. Ook andere
materialen, zoals brochures, worden door het Voedingscentrum aangepast aan de twee
adviezen van de Gezondheidsraad.

Ik dank de Gezondheidsraad voor de adviezen over voedingsaanbevelingen en voedingsnormen
voor zwangere vrouwen in Nederland.

De Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
P. Blokhuis