Brief regering : Geannoteerde agenda Eurogroep en Ecofinraad 12 en 13 juli 2021

Nr. 1765
BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIËN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 5 juli 2021

Hierbij zend ik u de geannoteerde agenda van de Eurogroep en Ecofinraad van 12 en
13 juli a.s. in Brussel.

Het is mogelijk dat nog punten worden toegevoegd aan de agenda of dat bepaalde onderwerpen
worden afgevoerd of worden uitgesteld tot de volgende vergadering.

Daarnaast treft u bijgevoegd het kwartaaloverzicht van lopende EU-wetgevingsonderhandelingen
op het terrein van het Ministerie van Financiën, conform de afspraken omtrent EU-informatievoorziening.

De Minister van Financiën,
W.B. Hoekstra

Geannoteerde agenda t.b.v. Eurogroep en Ecofinraad 12 en 13 juli 2021

Eurogroep

Reguliere samenstelling

Begrotingspositie eurozone naar aanleiding van EFB rapport

Document: n.v.t.

Aard bespreking: gedachtewisseling

Besluitvormingsprocedure: n.v.t.

Toelichting:

In de Eurogroep zullen lidstaten spreken over het rapport van de European Fiscal Board
(EFB) over de beoordeling van de begrotingspositie van de eurozone in 2022, dat op
16 juni jl. is gepubliceerd.1

Het rapport stelt dat het jaarlijkse reële bbp in de eurozone naar verwachting begin
volgend jaar het niveau van vóór de crisis zal overschrijden. Het herstel is hierbij
gebaseerd op verbeterende wereldwijde economische vooruitzichten, het verwachte vrijkomen
van uitgestelde consumentenuitgaven, de implementatie van de herstel- en veerkrachtfaciliteit
(Recovery and Resilience Facility, RRF) en een omvangrijke budgettaire- en monetaire steun. Het structurele primaire
tekort van de eurozone, dat wil zeggen het begrotingstekort gecorrigeerd voor conjunctuur
en rente-uitgaven, zal in 2022 naar verwachting dicht bij het niveau van 2020 liggen
en circa 3%-punt van het bbp hoger uitkomen dan in 2019. Het begrotingsbeleid zal
volgens de EFB dus nog steeds een aanzienlijke steun aan de economie bieden. De EFB
wijst erop dat niet alle maatregelen tot uiting komen in de tekortcijfers. Zo worden
in de nationale begrotingen overheidsuitgaven die gedekt worden door subsidies uit
de RRF als tekortneutraal geregistreerd, ongeacht wanneer deze subsidies worden uitbetaald.
Ook omvat de budgettaire respons van lidstaten substantiële garantieregelingen die
niet worden opgenomen in de overheidsbegrotingen, tenzij er een beroep op wordt gedaan.

In het rapport is een aantal aanbevelingen opgenomen. Ten eerste beveelt het EFB een
ondersteunende begrotingskoers aan voor de eurozone in 2022. Het beleid dat tot op
heden door regeringen is aangenomen, leidt volgens de EFB tot een passend niveau van
begrotingssteun. Lidstaten moeten ervoor zorgen dat de steun geleidelijk wordt afgebouwd,
terwijl de uitgaven boven het niveau van vóór de crisis blijven. Ten tweede biedt
de RRF voor landen met een hoge schuldenlast de mogelijkheid om het herstel te ondersteunen
met hervormingen en investeringen en ondertussen nationaal een prudent begrotingsbeleid
te voeren om de houdbaarheid van de overheidsfinanciën op middellange termijn te waarborgen.
Ten derde zullen het monetair en begrotingsbeleid elkaar moeten blijven aanvullen
om het verdere economische herstel van de eurozone te waarborgen. Ten vierde zou een
herziening van de begrotingsregels van het Stabiliteits- en Groeipact (SGP) voordat
de algemene ontsnappingsclausule wordt gedeactiveerd volgens de EFB bijdragen aan
een soepele normalisering van het begrotingsbeleid. Als laatste zal de begrotingssteun
moeten verschuiven naar het uitrollen van meer gerichte initiatieven ter bevordering
van een duurzaam economisch herstel en ter ondersteuning van de digitale en groene
transitie.

Nederland steunt de aanbeveling om de economie te ondersteunen zolang dat nodig is
en pleit ervoor om procyclisch economisch beleid zoveel mogelijk te voorkomen. Als
de economische omstandigheden het toelaten moeten lidstaten weer prudent begrotingsbeleid
voeren, in het bijzonder de lidstaten met hoge schulden. Bovendien dienen lidstaten
met hoge schulden de investeringen van de RRF te gebruiken om de publieke investeringen
op peil te houden, terwijl prudent beleid wordt gevoerd om de houdbaarheid van de
schuld op middellange termijn te waarborgen.

Nederland is van mening dat de herziening van het SGP los staat van het deactiveren
van de algemene ontsnappingsclausule (GEC), omdat binnen het SGP reeds rekening wordt
gehouden met landspecifieke omstandigheden.

De euro als digitale munt

Document: n.v.t.

Aard bespreking: gedachtewisseling

Besluitvormingsprocedure: n.v.t.

Toelichting:

De Eurogroep zal van gedachte wisselen over digitaal centrale-bankgeld («de digitale
euro») waarbij de voortgang in de ontwikkeling van de digitale euro zal worden toegelicht
en lidstaten standpunten kunnen uitwisselen.

Digitaal centrale-bankgeld (verder «digitale euro») is publiek geld uitgegeven door
een centrale bank voor breed publiek gebruik. De digitale euro kan in de toekomst
mogelijk een rol spelen om, naast chartaal geld, publiek geld toegankelijk te houden
in de eurozone. Ook kan de infrastructuur van de digitale euro als back-up dienen
voor de vitale private betaalinfrastructuur en kan de digitale euro een stimulans
zijn voor innovatie en diversiteit in de financiële sector. Verder kan de eurozone
met een digitale euro tegenwicht bieden aan buitenlandse en private initiatieven voor
digitale valuta en daarmee de strategische autonomie van de eurozone versterken.

Het kabinet is voorstander van een verdere ontwikkeling van de digitale euro. Met
name de doelstelling om publiek geld toegankelijk te houden middels de digitale euro
is in Nederland relevant vanwege het teruglopende gebruik van chartaal geld. Ik heb
me eerder in de Tweede Kamer uitgesproken voor verdere ontwikkeling en zich gecommitteerd
om dit onderwerp ook in Europa onder de aandacht te brengen. Mede door Nederlandse
inzet is dit onderwerp op de agenda van de Eurogroep gekomen.

Het is belangrijk dat er ook een politieke discussie wordt gevoerd over de doelen
die de eurozone met een digitale euro wil bereiken om daarmee richting te geven aan
de ECB voor de verdere technische ontwikkeling van de digitale euro. Tijdens deze
Eurogroep zal Nederland de Europese Commissie en de Eurogroep oproepen een formeel
proces voor de politieke discussie over de digitale euro vorm te geven en hier bijvoorbeeld
een high level working group voor op te richten, waar de discussie over de politieke vragen omtrent de digitale
euro kunnen worden voorbereid. Daarbij is Nederland bereid om mee te denken over hoe
dit proces kan worden ingericht en over welke vraagstukken de politiek zich moet buigen.

Het lijkt erop dat de meeste lidstaten positief staan ten opzichte van het verder
verkennen van de ontwikkeling van de digitale euro. Er lijkt echter nog geen eenduidige
beeld bij de lidstaten welke doelstellingen er met een digitale euro moeten worden
bereikt. De verwachting is dat als de discussie meer gericht wordt op een meer concreet
ontwerp van de digitale euro, ook de discussie over de beoogde doelstellingen aan
duidelijkheid wint, aangezien de ontwerpkeuzes erg afhankelijk zijn van de beoogde
doelen. Nederland verwelkomt een politieke discussie over de doelstellingen om te
zorgen dat de Nederlandse belangen goed gewaarborgd blijven bij de ontwikkeling van
de digitale euro.

Inclusieve samenstelling

Werkplan Bankenunie

Document: n.v.t.

Aard bespreking: terugkoppeling Eurotop en vervolgstappen werkplan

Besluitvormingsprocedure: n.v.t.

Toelichting:

In de Eurogroep zal naar verwachting een terugkoppeling worden gegeven van de Eurotop.
Hier werd kort stil gestaan bij de ontwikkelingen rondom het vervolmaken van de Bankenunie
en de voortgang van het werkplan. Op basis van een mandaat van de Eurotop uit december
2020 is door de High Level Working Group (HLWG) de afgelopen maanden gewerkt aan een werkplan om richting te geven aan de
vervolgstappen op de vier werkstromen binnen het bankenuniedossier: het Europees Depositogarantiestelsel
(EDIS), de herziening van het crisisraamwerk voor falende banken, omgang met grensoverschrijdende
banken en de weging van staatsobligaties (RTSE). Hoewel er voortgang is gemaakt, is
er meer tijd nodig om tot overeenstemming te komen over het werkplan. De voorzitter
van de Eurogroep heeft een brief gestuurd aan de voorzitter van de Europese Raad als
input voor de discussie op de Eurotop van 25 juni 2021.2 Tijdens de Eurogroep zal mogelijk worden gesproken over vervolgstappen om het werkplan
verder te brengen. Nederland wil graag doorgaan met de besprekingen en is van mening
dat stappen op een Europees Depositogarantiestelsel (EDIS) gepaard dienen te gaan
met stappen op risicoreductie, zeker wat betreft risico’s door afhankelijkheden tussen
banken en overheden.

Gedachtewisseling over internationale monetaire en financiële relaties

Document: n.v.t.

Aard bespreking: gedachtewisseling

Besluitvormingsprocedure: n.v.t.

Toelichting:

De voorzitter van de Eurogroup heeft een vooruitblik op internationale samenwerking
op monetair en financieel gebied op de agenda gezet. Waarschijnlijk wil de voorzitter
van de Eurogroep van gedachten wisselen over internationale samenwerking op monetair
en financieel gebied de komende jaren. De US Treasury (Yanet Yellen) zal als externe
spreker aanwezig zijn. Nederland hecht aan een goede trans-Atlantische relatie.

Ecofinraad

Wetgevingsvoorstellen op het gebied van anti-witwassen

Document: nog niet beschikbaar. De wetgevingsvoorstellen op het gebied van anti-witwassen worden
naar verwachting in juli door de Europese Commissie gepubliceerd.

Aard bespreking: beleidsdebat

Besluitvormingsprocedure: n.v.t.

Toelichting:

De Ecofinraad spreekt mogelijk over wetgevingsvoorstellen op het gebied van anti-witwassen
(AML) en antiterrorismefinanciering (CFT). De Europese Commissie heeft aangegeven
deze voorstellen in juli 2021 te publiceren. De Kamer wordt voorafgaand aan het Commissiedebat
op 9 september middels BNC-fiches geïnformeerd over deze voorstellen.

Dit onderwerp is een van de speerpunten is van de Europese Commissie. In het joint position paper dat Nederland, samen met Frankrijk, Duitsland, Italië, Letland en Spanje in het najaar
van 2019 heeft opgesteld is reeds gepleit voor de oprichting van een nieuwe, onafhankelijke
Europese AML/CFT-toezichthouder en verdere harmonisering van AML/CFT-regels door middel
van een verordening.3 In mei 2020 heeft de Europese Commissie een mededeling4 uitgebracht waarin zij haar doelstellingen op het gebied van AML/CFT uiteenzet. Daaronder
vallen onder meer het opstellen van een AML/CFT single rulebook, waarmee regels op het gebied van AML/CFT verder geharmoniseerd worden. Ook beoogt
de Commissie Europees AML/CFT-toezicht tot stand te brengen en een coördinatie- en
ondersteuningsmechanisme voor EU Financial Intelligence Units (FIUs).

Het Europees Parlement heeft in een resolutie van 10 juli 2020 de Commissie opgeroepen
om zo snel mogelijk voortgang te boeken op de zes de pijlers uit het actieplan. In
de resolutie heeft het Europees Parlement ten aanzien van de zes pijlers aangegeven
welke invulling het Europees Parlement daarbij voor ogen ziet.

De Raad heeft de Commissie in zijn Raadsconclusies van 5 november 20205 gevraagd prioriteit te geven aan deze voorstellen en heeft op een verschillende punten
ten aanzien van de harmonisatie en de inrichting van de Europese AML/CFT-toezichthouder
input gegeven aan de Commissie.

Het kabinet ondersteunt de plannen van de Commissie voor de totstandbrenging van een
Europese AML/CFT-toezichthouder, verdere harmonisatie in de vorm van de introductie
van een verordening en een coördinatie- en ondersteuningsmechanisme voor EU FIU’s.
Nederland hecht hierbij aan een onafhankelijke Europese AML/CFT-toezichthouder met
directe en indirecte bevoegdheden en een selectie van de financiële instellingen die
onder zijn toezicht vallen op basis van een risicoanalyse. Daarin dient in ieder geval
aandacht te worden besteed aan grensoverschrijdende aspecten, en een gefaseerde benadering
voor het onderbrengen van financiële instellingen onder zijn toezicht.6 Voor het ondersteunings- en samenwerkingsmechanisme voor EU FIUs geldt dat van belang
is dat de operationele onafhankelijkheid en zelfstandigheid van de FIU’s gewaarborgd
blijft. Het beoogde mechanisme dient de werkzaamheden van de FIU’s te ondersteunen,
niet te vervangen.

Duurzame financieringen-pakket

Document: nog niet beschikbaar.

Aard bespreking: beleidsdebat

Besluitvormingsprocedure: n.v.t.

Toelichting:

De Europese Commissie zal op 6 juli a.s. een nieuw pakket aan maatregelen presenteren
om de financiering van de duurzame transitie verder te stimuleren. Het pakket zal
waarschijnlijk bestaan uit een hernieuwde duurzame financieringsstrategie en een voorstel
voor een groene obligatiestandaard. De Commissie bouwt hierin voort op haar actieplan
«Financieren van duurzame groei» uit 2018, maar bijvoorbeeld ook op het recent gepresenteerde
voorstel voor de richtlijn Corporate Sustainability Reporting.

De duurzame financieringsstrategie zal naar verwachting een groot aantal maatregelen
bevatten welke in brede zin door de Raad zullen worden besproken en waarvoor de Commissie
pas op een later moment uitgewerkte voorstellen zal presenteren. Op het moment van
schrijven is deze nieuwe strategie nog niet beschikbaar. De verwachting is dat het
pakket een voorstel voor een groene obligatiestandaard zal bevatten. Met dit voorstel
beoogt de Commissie investeringen in duurzame activiteiten te stimuleren. Duurzame
obligaties spelen namelijk een steeds belangrijkere rol bij de financiering van de
duurzame transitie, maar er is nog geen uniforme standaard voor groene obligaties
binnen de EU. De verwachting is dat de Commissie een ambitieuze groene obligatiestandaard
zal voorstellen, welke op vrijwillige basis toepasbaar is voor zowel bedrijven als
overheden. Ook wordt de standaard waarschijnlijk gebaseerd op de Europese taxonomie.
Deze punten zijn in lijn met de Nederlandse inzet bij een eerdere consultatie voor
de Europese groene obligatiestandaard.7

De verwachting is dat de strategie zich in ieder geval ook zal richten op het stimuleren
van transitionele investeringen. Dit zijn financieringen die onder de EU-taxonomie
niet als groen worden gekwalificeerd, maar wel aan de duurzame transitie kunnen bijdragen.
Ook zal de Commissie waarschijnlijk naar duurzaamheid in brede zin kijken, dus bijvoorbeeld
ook de bescherming van biodiversiteit en de stimulering van de circulaire economie.

De Commissie heeft vorig jaar een consultatie uitgezet om inbreng voor deze strategie
op te halen. Het kabinet heeft in een reactie het verbeteren van de risico-rendementsverhouding
van duurzame investeringen, het bevorderen van transparantie en het opbouwen van capaciteit
en expertise als prioriteiten genoemd.8 Deze reactie zal, in combinatie met de Kamerbrief verkenning markt groene financiering
en de kabinetsreactie op de initiatiefnota Verduurzaming van de Financiële Sector
van de leden Snels, Sneller, Bruins en Slootweg, de basis vormen voor de Nederlandse
inzet voor deze hernieuwde strategie.

AOB – Stand van zaken financiële diensten dossiers

Document: op dit moment nog niet beschikbaar. Het document wordt voorafgaand aan de vergadering
op het Delegates Portal geplaatst onder de titel «Progress on financial services legislative files».

Aard bespreking: gedachtewisseling

Besluitvormingsprocedure: n.v.t.

Toelichting:

Het voorzitterschap van de Raad voorziet de Ecofinraad op reguliere basis van informatie
over de lopende wetgevingsvoorstellen op het terrein van financiële diensten. Nederland
zal de updates van het voorzitterschap ten aanzien van financiële diensten dossiers
aanhoren.

Werkprogramma van het Sloveense voorzitterschap

Document:
https://slovenian-presidency.consilium.europa.eu/media/i4qnfeqt/program…

Aard bespreking: gedachtewisseling

Besluitvormingsprocedure: n.v.t.

Toelichting:

De tweede helft van 2021 is Slovenië de voorzitter van de Raad van de Europese Unie.
In deze Ecofinraad zal Slovenië het werkprogramma presenteren en aangeven wat de prioriteiten
zijn voor het komende halfjaar. Het motto van het Sloveense voorzitterschap is: «Together. Resilient. Europe.»

Op financieel en economisch gebied heeft de implementatie van het Europese herstelinstrument
Next Generation EU en de faciliteit voor herstel en veerkracht (Recovery and Resilience Facility, RRF) prioriteit. Verder zal het Sloveense voorzitterschap onder andere voortbouwen
op relevante discussies die de afgelopen periode in de Ecofinraad hebben plaatsgevonden
waaronder het verder ontwikkelen van de bankenunie en de kapitaalmarktunie, wetgeving
op het gebied van anti-witwassen en antiterrorismefinanciering, digitalisering in
de financiële sector en effectieve belastingen. De algemene prioriteiten van het Sloveense
voorzitterschap – naast de financieel en economische onderwerpen – zijn te vinden
op de website van het Sloveense voorzitterschap.9

Economisch herstel in Europa

Document: de voorstellen voor Council Implementing Decisions voor de plannen van individuele lidstaten zijn hier te vinden: https://ec.europa.eu/info/business-economy-euro/recovery-coronavirus/re…

Aard bespreking: gedachtewisseling en goedkeuring

Besluitvormingsprocedure: gekwalificeerde meerderheid

Toelichting:

In de Ecofinraad zal de Europese Commissie een toelichting geven op de stand van zaken
met betrekking tot de faciliteit voor veerkracht en herstel (Recovery and Resilience Facility; RRF).10

Sinds de inwerkingtreding van deze verordening hebben 24 lidstaten hun herstelplan
in het kader van de RRF ingediend. Uw Kamer is in een brief van 3 mei jl. geïnformeerd
over het proces rondom deze plannen.11 Op grond van de RRF-verordening moet de Europese Commissie de plannen beoordelen
en, indien zij tot een positieve beoordeling komt, een voorstel doen voor een uitvoeringsbesluit
van de Raad. De Raad besluit met gekwalificeerde meerderheid over deze uitvoeringsbesluiten
en heeft hier op grond van de RRF-verordening in de regel een maand de tijd voor vanaf
het moment waarop de Europese Commissie een voorstel heeft gedaan. Het kabinet streeft
er telkens naar binnen twee weken nadat de Europese Commissie een concept uitvoeringsbesluit
heeft gedeeld met de Raad een appreciatie hiervan aan de Tweede Kamer te sturen. Hierin
zal het kabinet een appreciatie geven van de beoordeling van de Europese Commissie.
Op de Ecofinraad zullen de eerste twaalf voorstellen voor uitvoeringsbesluiten van
de Raad voor besluitvorming voorliggen.12 De Tweede Kamer zal de appreciatie van de complete set aan voorstellen voorafgaand
aan het Commissiedebat over de Ecofinraad ontvangen.

Europees Semester 2021: conclusies van de diepteonderzoeken 2021

Document: ST 10339/21

Aard bespreking: aanname Raadsconclusies

Besluitvormingsprocedure: gekwalificeerde meerderheid

Toelichting:

De Europese Commissie publiceert in het kader van de het Europees Semester ieder jaar
het Alert Mechanism Report (AMR). In het AMR, gepubliceerd in november 2020, werd geconcludeerd dat de Commissie
een diepteonderzoek zou gaan uitvoeren naar mogelijke onevenwichtigheden in de Nederlandse
economie die verband houden met het overschot op de lopende rekening van de betalingsbalans
en de hoge private schulden. Uw Kamer is van de publicatie van dit rapport op de hoogte
gebracht middels de brief over het herfstpakket.13

Er zijn in totaal twaalf diepteonderzoeken uitgevoerd. Hierbij zijn macro-economische
onevenwichtigheden vastgesteld in Duitsland, Frankrijk, Ierland, Spanje, Kroatië,
Nederland, Portugal, Roemenië en Zweden. In Griekenland, Italië en Cyprus zijn buitensporige
onevenwichtigheden geconstateerd. In de Raadsconclusies wordt bevestigd dat dat de
macro-economische onevenwichtigheidsprocedure een belangrijk onderdeel is van het
Europees Semester om eventuele nieuwe economische risico’s te signaleren. Het kabinet
kan zich vinden in de conclusies en is voornemens in te stemmen met de Raadsconclusies.

Terugkoppeling G20 vergadering van Ministers van Financiën en Presidenten van Centrale
Banken

Document: n.v.t.; Na afloop van de bijeenkomst wordt een communiqué geplaatst op https://www.g20.org/news.html.

Aard bespreking: terugkoppeling

Besluitvormingsprocedure: n.v.t.

Toelichting:

Tijdens de Ecofinraad zullen de Europese Commissie en het EU voorzitterschap terugkoppelen
van de derde G20-vergadering van Ministers van Financiën en Presidenten van Centrale
Banken onder het Italiaanse voorzitterschap, welke op 9–10 juli plaatsvindt. Op het
moment van schrijven heeft deze bijeenkomst nog niet plaatsgevonden, dus is het niet
mogelijk om terug te koppelen. Nederland zal de terugkoppeling van de Commissie en
het voorzitterschap aanhoren. Voor een appreciatie van werkprogramma en de Nederlandse
inzet gedurende dit voorzitterschap verwijs ik naar de Kamerbrief inzake de Nederlandse
deelname aan de G20 gedurende het Italiaanse voorzitterschap.14

Tijdens het Italiaanse voorzitterschap staat de crisisrespons en de gezamenlijke uitdaging
voor een duurzaam en inclusief economisch herstel na de COVID-19-crisis centraal.
Bij de G20-vergadering in juli zal naar verwachting in het bijzonder aandacht worden
besteed belastingheffing in een digitaliserende economie en aan steun aan kwetsbare
landen. Daarnaast worden drie side-events georganiseerd, namelijk een forum over productiviteit,
een conferentie over klimaat en een symposium over internationale belastingen georganiseerd.

Na afloop van de bijeenkomst zal het Italiaanse G20-voorzitterschap een communiqué
verspreiden. Daarnaast zal de Kamer separaat geïnformeerd worden over hetgeen besproken
is en de resultaten.