Brief regering : Jaarverslag 2020 Kustwacht voor het Koninkrijk der Nederlanden in het Caribisch gebied

Nr. 89 BRIEF VAN DE MINISTER VAN DEFENSIE

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 19 mei 2021

Hierbij bied ik u het Jaarverslag 2020 van de Kustwacht voor het Koninkrijk der Nederlanden
in het Caribisch gebied (hierna Kustwacht) aan1. De Rijksministerraad heeft dit jaarverslag op 23 april 2021 vastgesteld. Conform
de Rijkswet Kustwacht legt de Minister van Defensie met dit jaarverslag verantwoording
af over het functioneren van de Kustwacht in 2020. De structuur van dit jaarverslag
volgt nagenoeg die van het jaarplan 2020. Het Jaarplan 2020 werd op 17 januari 2020
door de Rijksministerraad vastgesteld en is op 21 januari 2020 met uw Kamer gedeeld
(Kamerstuk 35 300 X, nr. 55).

Het jaar 2020 is voornamelijk gekenmerkt door de COVID-19 pandemie en de bijbehorende
wereldwijde crisis. Ook de Caribische regio is hierdoor getroffen. Nederland heeft
hulp geboden om uit deze diepe crisis te kunnen komen. Dit heeft uiteindelijk geresulteerd
in akkoorden tussen Nederland en de afzonderlijke landen. Onderdeel van deze akkoorden
is een specifiek steunpakket voor het versterken van de rechtsstaat. In dit landspakket
wordt onder andere in een personele uitbreiding van de Kustwacht voorzien, zodat de
Kustwacht in de nabije toekomst 24/7 kan beschikken over een operationeel in te zetten
eenheid.

In 2020 heeft de Kustwacht 5.842 kilogram cocaïne en 635 kilogram andersoortige drugs
in beslaggenomen. Dit betreft een daling ten opzichte van 2019, waarin 10.100 kilogram
cocaïne en bijna 1.000 kilogram andersoortige drugs is onderschept. Eenzelfde dalende
ontwikkeling is waarneembaar betreffende mensensmokkel. In 2020 zijn 159 illegale
migranten aangehouden ten opzichte van 377 in 2019. De Kustwacht schrijft beide dalende
bewegingen met name toe aan de gevolgen van de COVID-19 pandemie. Gedurende het grootste
deel van 2020 heeft de Caribische regio op meerdere fronten te maken gehad met beperkende
maatregelen, zoals tijdelijk volledig gesloten grenzen van de landen. Verder heeft
de geïntensiveerde preventieve aanwezigheid van eenheden van de Kustwacht en Defensie
de smokkel bemoeilijkt en waarschijnlijk bijgedragen aan voornoemde dalende bewegingen.
Met dit Jaarverslag wordt tevens gestand gedaan aan de tweeledige toezegging aan het
lid Diks naar aanleiding van de aangehouden motie van het lid Diks (Kamerstuk 27 830, nr. 286).

In 2020 heeft de Kustwacht via verscheidene sporen haar organisatie en informatiehuishouding
bestendigd. Op het gebied van materieel is de luchtverkenningscapaciteit door een
contractverlenging geborgd tot 2022. Separaat loopt een vervangingstraject, dat zal
naar verwachting in 2021 uitmonden in het afsluiten van nieuwe contracten. De ingestelde
maatregelen rondom COVID-19 vormden een uitdaging voor het jaarlijks onderhoud aan
de cutters. In samenwerking met de onderhoudsinstantie hebben twee van de drie cutters
alsnog succesvol het jaarlijks onderhoud doorlopen.

Om het belang van maritiem Intelligence Gestuurd Politieoptreden (hierna IGP) binnen
de organisatie te benadrukken, heeft de Kustwacht met in achtneming van de COVID-19
beperkingen de roadshow maritiem IGP ook in 2020 voortgezet. Daarnaast werkt de Kustwacht structureel aan
versterking van de informatiehuishouding. In 2020 is daartoe het vervangingstraject
voortgezet van het netwerk dat gebruikt wordt door het Maritiem Informatie Knooppunt
(MIK).

De samenwerking met ketenpartners is zowel binnen het Koninkrijk als buiten het Koninkrijk
versterkt in 2020. De Kustwacht trad in 2020 zoveel mogelijk op samen met ketenpartners.
Daarnaast werkten de Kustwacht en de Maritieme Autoriteit Curaçao een samenwerkingsovereenkomst
uit, die naar verwachting in het eerste kwartaal van 2021 zal worden afgerond. De
Kustwacht continueert de pilot opsporing op Curaçao, waarvoor een kustwachtmedewerker
in het multidisciplinair opsporingsteam van het Korps Politie Curaçao is geplaatst.
In 2020 zijn de mogelijkheden verkend voor een dergelijke pilot met de politiekorpsen
Aruba en Sint Maarten. Op internationaal vlak vond de jaarlijkse kustwachtoefening
met de Venezolaanse kustwacht, Open Eyes, geen doorgang door COVID-19 maatregelen.
Internationale samenwerking krijgt verder gestalte in de versterking van de informatie-uitwisseling
met Colombia. Voor de Kustwacht is Colombia een belangrijke internationale ketenpartner
in de strijd tegen georganiseerde ondermijnende criminaliteit.

De financiële duurzaamheid van de Kustwacht wordt gewaarborgd met het Lange Termijn
Plan (LTP-M) 2019–2028. Aruba draagt vanaf 2022 t/m 2028 jaarlijks € 2,64 miljoen
bij. Curaçao heeft bevestigd vanaf het jaar 2023 tot en met 2029 jaarlijks € 3,84
miljoen bij te dragen aan de investeringen uit het LTP-M. Sint Maarten stelt vanaf
2021 jaarlijks tot en met 2028 additioneel € 0,84 miljoen beschikbaar. Nederland draagt
vanaf 2018 tot en met 2028 jaarlijks € 10,54 miljoen bij. Het financiële kader voor
de vervangingsinvesteringen in het LTP-M is inmiddels vastgelegd in Bestuursakkoorden,
die door alle Landen zijn getekend. Op korte termijn zal ik het LTP-M en de bijbehorende
Bestuursakkoorden ter kennisneming aanbieden aan de Rijksministerraad.

De Minister van Defensie,
A.Th.B. Bijleveld-Schouten