Brief regering : Generiek actieplan voor de verbetering van de informatiehuishouding

Nr. 291 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN BINNENLANDSE ZAKEN EN KONINKRIJKSRELATIES

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 6 april 2021

In de kabinetsreactie1 op het rapport van de Parlementaire ondervragings-commissie Kinderopvangtoeslag (POK)
«Ongekend onrecht2» heeft het kabinet een generiek actieplan voor de verbetering van de informatiehuishouding
aangekondigd. Hierbij bied ik u, namens het kabinet, het generieke actieplan «Open
op Orde» aan3.

Voor het goed functioneren van onze democratische rechtsstaat is het essentieel dat
de rijksoverheid zijn informatiehuishouding op orde heeft. De volledigheid en betrouwbaarheid
van overheidsinformatie dient de democratische verantwoording, maar ook de individuele
belangen van rechthebbende en rechtzoekende burgers.

Het is daarom zaak dat de rijksinformatiehuishouding de komende jaren sterk wordt
verbeterd en transparantie hierbij het leidende principe wordt.

In dit generieke actieplan staat hoe deze benodigde verbetering met nieuwe én versnelling
van lopende initiatieven de komende jaren wordt uitgevoerd. Hiervoor is een analyse
uitgevoerd naar de knelpunten in de informatiehuishouding. Het betreft knelpunten
bij de capaciteit en beschikbare expertise van informatieprofessionals en de rol van
medewerkers in het primaire proces, de grote hoeveelheid en aard van informatie, de
veelheid en kwaliteit van de informatiesystemen en de sturing en naleving op dit gebied.

De analyse laat zien dat de informatiehuishouding van het hele Rijk over vier assen
– kennis en kunde, aard en omvang van data, informatiesystemen en sturing – een grote
veranderopgave heeft. De verandering die nodig is voor het verbeteren en toekomstbestendig
maken van de informatiehuishouding kost tijd, kennis en extra middelen. Het kabinet
gaat daarom uit van een rijksbrede verbeteroperatie tot en met 2026, waarbij we ook
na 2026 de aandacht, kennis en middelen structureel op peil moeten houden.

Het actieplan stelt kaders en kwaliteitseisen voor de informatiehuishouding voor het
hele Rijk, inclusief de zelfstandige bestuursorganen en Hoge Colleges van Staat. Zo
komt er een Besluit Informatiehuishouding rijksoverheid, waarin verantwoordelijkheden
en eisen met betrekking tot informatiebeheer en publicatie van overheidsinformatie
voor de gehele rijksoverheid transparant worden vastgelegd. Er zal meer worden gestandaardiseerd
in werkprocessen en systemen, waarbij informatiekanalen als e-mail, websites en berichtenapps
ook beter in beheer worden gebracht. Belangen als privacy, openbaarheid en duurzame
toegankelijkheid van informatie zullen al bij het ontwerp van systemen integraal worden
meegenomen.

In het generieke actieplan is ook uitgewerkt hoe organisaties binnen de rijksoverheid
langs dezelfde lijnen deze opgave vorm zullen geven.

De departementen en organisaties zijn verantwoordelijk voor hun eigen informatiehuishouding
en hebben vaak verschillende knelpunten en opgaven. Daarom maakt elk departement,
de Hoge Colleges van Staat, Rechtspraak, Politie en Openbaar Ministerie ook een eigen
actieplan. Deze actieplannen beschrijven hoe de informatiehuishouding van de eigen
organisatie er nu uit ziet, en hebben een stappenplan om de rijksbrede doelen uit
het overkoepelende actieplan te bereiken. Per stap worden de tijd, kennis en capaciteit
die nodig is en de risico’s in kaart gebracht. De plannen zijn uiterlijk 1 juli gereed
en worden in de aanloop naar Prinsjesdag als onderdeel van de eerstvolgende voortgangsrapportage
met uw Kamer gedeeld.

Het kabinet draagt zorg voor stevige coördinatie op de uitvoering van deze plannen
door het benoemen van een regeringscommissaris. De regeringscommissaris draagt ook
de verantwoordelijkheid voor de uitvoering van het generieke actieplan om de informatiehuishouding
van het hele Rijk te verbeteren, en zal departementen kunnen aanspreken op de voortgang
van de departementale plannen. Voorbereidingen voor de komst van de regeringscommissaris
zijn inmiddels in volle gang. Ik streef ernaar dat de regeringscommissaris op 1 juli
2021 aan de slag gaat.

De aanpak van de informatiehuishouding is onderdeel van een breder pakket aan maatregelen.
In de voortgangsbrief van de POK in de zomer van dit jaar, licht ik de samenhang tussen
de maatregelen op informatievoorziening en ambtelijk vakmanschap verder toe. We informeren
uw Kamer voor Prinsjesdag met een volgende voortgangsbrief over het generieke actieplan,
inclusief een overzicht van de actieplannen. Mocht u behoefte hebben aan verdere inhoudelijke
toelichting op onderdelen van het generieke actieplan dan kan uiteraard voorzien worden
in een technische briefing.

De Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,
R.W. Knops