Brief regering : Geannoteerde agenda informele videoconferentie van EU-milieuministers 23 april 2021

Nr. 823
BRIEF VAN DE MINISTER VAN INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 1 april 2021

Hierbij doe ik u de geannoteerde agenda van de informele videoconferentie van de EU-milieuministers
van 23 april toekomen, mede namens de Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking.
Ik ben zelf voornemens deel te nemen aan deze informele vergadering.

De inhoud van deze geannoteerde agenda geeft de meest recente stand van zaken weer.
Mocht de agenda op belangrijke punten veranderen, dan zal ik u hierover in de beantwoording
van het schriftelijk overleg van 8 april a.s. informeren.

De Minister van Infrastructuur en Waterstaat,
C. van Nieuwenhuizen Wijbenga

GEANNOTEERDE AGENDA

Op de agenda staan de nieuwe EU-klimaatadaptatiestrategie, met specifieke aandacht
voor watermanagement (beschikbaarheid van zoetwater en waterschaarste) en de mondiale
rol van de EU op het gebied van adaptatie. De informele bijeenkomst zal digitaal plaatsvinden.

Klimaatadaptatie

De Europese Commissie heeft op 24 februari 2021 de herziene EU-klimaatadaptatiestrategie1 gepubliceerd, als opvolger van de EU-strategie uit 2013. Deze zal tijdens de informele
videoconferentie op 23 april opnieuw besproken worden, na een eerste bespreking tijdens
de informele videoconferentie van Milieuministers van 18 maart jl.

Inzet Nederland

De strategie sluit aan op de ambitie om Nederland in 2050 klimaatbestendig en waterrobuust
te hebben ingericht en is in lijn met de Nederlandse inzet om de mondiale weerbaarheid
tegen klimaatverandering te vergroten. Nederland is voorstander van een gedegen en
proactief klimaatadaptatiebeleid.

Nederland kan de strategie dan ook ondersteunen. Wel is op een aantal onderdelen nog
verdere uitwerking nodig. Het blijft van belang dat de Commissie bij de uitvoering
voldoende nadruk legt op het daadwerkelijk nemen van maatregelen, aangezien de strategie
vooral randvoorwaarden schept.

Het voornemen van de Commissie tot coördinatie tussen de verschillende beleidsterreinen,
en met name de onderdelen van de Europese Green Deal, is voor Nederland een essentieel
onderdeel uit de strategie. Daarnaast vindt Nederland het streven van de Commissie
van belang om de samenwerking tussen de verschillende overheden op lokaal, regionaal,
nationaal en grensoverschrijdend niveau te verbeteren. Ook verwelkomt Nederland de
nadruk op het gebruik van op de natuur gebaseerde oplossingen om klimaatbestendigheid
te bevorderen. Tot slot sluit het voorstel van de Commissie om de EU een actieve rol
te laten spelen op het internationale speelveld op het gebied van adaptatie goed aan
bij de Nederlandse internationale aanpak. Voor een bredere appreciatie van de strategie
verwijs ik u naar het BNC-fiche dat uw Kamer binnenkort ontvangt.

Indicatie krachtenveld

Over het algemeen is de nieuwe strategie positief ontvangen.2 Discussies in de Raad zullen in het tweede kwartaal van 2021 plaatsvinden met het
voornemen van het Voorzitterschap om conclusies aan te nemen tijdens de Milieuraad
van 21 juni 2021.

Water: watermanagement & waterschaarste

De verwachting is dat het Portugees voorzitterschap watermanagement en waterschaarste
in relatie tot de EU-klimaatadaptatiestrategie wil bespreken. Binnen de EU-klimaatadaptatiestrategie
is er veel aandacht voor droogte en voor het verduurzamen van de beschikbaarheid van
zoetwater. De Commissie heeft de ambitie om aandacht te schenken aan efficiënter watergebruik
en -hergebruik door vereisten aan te scherpen voor het benutten van water door economische
sectoren zoals industrie, landbouw, logistiek en energie. Daarnaast benadrukt de Commissie
de impact van het klimaat op waterkwaliteit.

Inzet Nederland

Nederland ondersteunt de ambitie van de Commissie om de zoetwaterbeschikbaarheid en
de zoetwaterkwaliteit te verduurzamen. De focus op kennisuitwisseling, samenwerking
en het aanscherpen van vereisten voor economische sectoren is in lijn met de Nederlandse
aanpak. Met het Deltaprogramma Zoetwater werkt Nederland samen met alle betrokken
overheden, watergebruikers en waterbeheerders aan het nationale doel om Nederland
weerbaar te maken tegen zoetwatertekort in 2050 als gevolg van de klimaatverandering.
Het uitgangspunt hierbij is dat bij de ruimtelijke inrichting meer rekening gehouden
moet worden met de zoetwaterbeschikbaarheid. Aanvullend zet Nederland in op de voorkeursvolgorde
1) zuinig zijn met water, 2) het beter vasthouden van water en 3) het water slimmer
verdelen.

Voor de zoetwateraanvoer door de grote rivieren is Nederland ook afhankelijk van andere
landen in de stroomgebieden van Rijn en Maas. Daarom wordt ook in internationaal verband
samengewerkt aan, en plannen van aanpak gemaakt voor, laagwater en droogte. De EU-klimaatadaptatiestrategie
kan helpen om grensoverschrijdend te werken aan het verbeteren van de waterbeschikbaarheid,
bijvoorbeeld in de vorm Interreg-projecten.

Ten aanzien van de waterkwaliteit steunt Nederland een Europese preventie-aanpak,
waarmee voorkomen wordt dat chemische stoffen in het water terecht komen. Daarmee
wordt ook de drinkwatervoorziening beschermd. Tevens verwelkomt Nederland de stimulans
om de risico’s van klimaatverandering mee te nemen in risicoanalyses van (drink)waterbeheer
om een stabiele en zekere drinkwatervoorziening te waarborgen. Ook in de nieuwe EU-drinkwaterrichtlijn
wordt gevraagd om klimaatverandering mee te nemen bij risicoanalyses en risicomanagement
van de drinkwatervoorziening.

Indicatie krachtenveld

De impact van klimaatverandering wordt in Europa breed gevoeld en daarmee is er brede
steun voor de EU-klimaatadaptatiestrategie. Over het algemeen hebben alle Europese
landen de laatste tijd vaker te maken met extreme weersomstandigheden (droogte en
wateroverlast), maar er zijn wel grote regionale verschillen. Zo kampen de Zuid-Europese
landen al veel langer met lange perioden van waterschaarste. Nederland kan leren van
de aanpak in deze landen.

Mondiale rol EU

Tijdens de informele videoconferentie zal het Portugees voorzitterschap eveneens aandacht
besteden aan de mondiale rol van de EU op het gebied van adaptatie. In de nieuwe EU-klimaatadaptatiestrategie
spreekt de Commissie de ambitie uit meer in te zetten op internationale adaptatie-acties
vanuit de EU.

Inzet Nederland

Nederland is voorstander van een ambitieuze mondiale rol van de EU op het gebied van
adaptatie. Hierbij ondersteunt Nederland de gekozen aanpak in de EU-klimaatadaptatiestrategie
gericht op capaciteit, financiering en mondiale samenwerking. Daarbij verwelkomt Nederland
de ambitie om kennis en capaciteit over klimaatweerbaarheid te verbeteren door het
integreren van adaptatie in de bestaande internationale programma’s van de EU. Nederland
verwelkomt tevens de oproep van de Commissie om klimaatfinanciering voor mondiale
adaptatie te verhogen. De Nederlandse inzet is gestoeld op internationale programma’s
en inbreng in mondiale gremia. Ook is samenwerking met kennisinstellingen, bedrijven
en maatschappelijke organisaties van groot belang. Ten slotte hecht Nederland veel
waarde aan het actief meenemen van klimaatadaptatie in de mondiale klimaatdiplomatie,
o.a. als organisator van de Climate Adaptation Summit (CAS 2021).

Indicatie krachtenveld

Het merendeel van de lidstaten is voorstander van het voeren van een ambitieus mondiaal
klimaatadaptatiebeleid door de EU. Het is voor Nederland zaak om met gelijkgestemde
lidstaten te zorgen voor een voldoende effectief Europees mondiaal klimaatbeleid.