Brief regering : Uitvoering toezegging, gedaan tijdens het algemeen overleg Staatsdeelnemingen van 3 februari 2021, over Koning TOTO reclame

Nr. 172 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN FINANCIËN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 1 april 2021

In het AO Staatsdeelnemingen van 3 februari 2021 (Kamerstuk 29 232, nr. 47) heb ik toegezegd om met Nederlandse Loterij in gesprek te gaan over hun beleid om
jongvolwassenen (18–24 jr.) te beschermen en zich in reclame-uitingen niet primair
op deze groep te richten. Meer specifiek ging het daarbij om de Koning TOTO reclames.
In deze brief informeer ik uw Kamer over de uitkomsten van dit gesprek.

Wettelijk kader

Lotto B.V. (onderdeel van Nederlandse Loterij) is momenteel via speelmerk TOTO de
enige legale aanbieder van (e-commerce) sportprijsvragen. Lotto B.V. blijft dit in
ieder geval tot 1 oktober aanstaande, wanneer de markt voor kansspelen op afstand
wordt opengesteld. Reclame voor (e-commerce) sportprijsvragen wijzen spelers op het
legale, betrouwbare en beschermde aanbod en kanaliseren spelers op die manier van
illegaal aanbod naar legaal en veilig aanbod. Thans is het alle vergunninghouders
verboden hun reclame te richten op maatschappelijk kwetsbare groepen. Hieronder vallen
in ieder geval minderjarigen, spelers die kenmerken van risicovol spelgedrag vertonen
en probleemspelers. Op grond van het huidig wettelijk kader is het dus niet verboden
je reclame te richten op jongvolwassenen. Per 1 oktober 2021 geldt dat reclame voor
online sportweddenschappen niet gericht mag zijn op jongvolwassenen. Deze regels gelden
onverkort voor staatsdeelnemingen en het is uiteindelijk aan de Kansspelautoriteit
om te beoordelen of Nederlandse Loterij de wet- en regelgeving, ook op het gebied
van reclame, naleeft.

Voorbeeldrol NLO

In mijn Kamerbrief beheer staatsdeelnemingen 20201 heb ik aangegeven dat van Nederlandse Loterij verwacht mag worden dat zij relevante
wettelijke bepalingen naleven en hun reclame-uitingen, op televisie of via andere
media, niet richten op kwetsbare groepen. Daarnaast heb ik in die brief benadrukt
dat de bescherming niet alleen moet zien op minderjarigen maar dat ook expliciet aandacht
moet worden besteed aan de bescherming van jongvolwassenen. Ik verwacht daarbij van
Nederlandse Loterij een voorbeeldrol. In mijn gesprek met Nederlandse Loterij heb
ik deze boodschap opnieuw overgebracht en gevraagd hoe Nederlandse Loterij die belangrijke
voorbeeldrol invult, met name in relatie tot de Koning TOTO reclames.

Beleid NLO ten aanzien van jongvolwassenen

Nederlandse Loterij geeft aan dat het uitgangspunt van haar beleid is dat jongvolwassenen
enkel met strenge beperkingen kunnen meespelen. Indien een speler in de leeftijdscategorie
18 tot 24 jaar valt, geldt voor hem of haar automatisch de strengere maximale inzetlimiet
van € 100,– per week. Nederlandse Loterij wijst haar spelers op de mogelijkheid om
hun speellimiet per dag of week aan te passen, waarbij voor de spelersgroep van 18
tot 24 jaar geldt dat zij hun speellimiet nooit boven de € 100,– per week kunnen zetten,
naar beneden bijstellen is wel mogelijk. Spelers die veelvuldig tegen hun speellimiet
aanzitten en mogelijk andere kenmerken van risicogedrag vertonen, worden door Nederlandse
Loterij telefonisch benaderd om hun speelgedrag bespreekbaar te maken en mogelijk
bepaalde afspraken te maken over hun toekomstige speelgedrag, zoals het instellen
van een dag- of weeklimiet. Dit gaat om enkele gevallen per maand. Indien dit onvoldoende
resultaten lijkt te hebben, worden deze spelers – indien zij hiermee instemmen uiteraard
– doorverwezen naar Hervitas waarmee Nederlandse Loterij nauw samenwerkt; Hervitas
is een stichting die gespecialiseerd is in de behandeling van game- en gokverslaving.

Koning TOTO reclame

Nederlandse Loterij stelt dat zij zich in reclame-uitingen nooit specifiek richt op
de doelgroep 18 tot 24 jaar. Hiervoor treft zij, vooruitlopend op de marktopening
voor online kansspelen, ook de nodige maatregelen. Zo worden alle reclame-uitingen,
ook die van Koning TOTO, voorafgaand aan lancering onderworpen aan een marktonderzoek
waarin het campagne-concept wordt onderzocht onder een representatieve doelgroep van
24+ om te borgen dat deze doelgroep wordt bereikt. Ten behoeve van toekomstige campagnes
is Nederlandse Loterij inmiddels gestart om te onderzoeken hoe dit bereik objectiever
kan worden vastgesteld. Daarnaast wordt op social media onderzoek gedaan naar de achterban van de door haar ingezette personen om er zeker
van te zijn dat deze overwegend uit de doelgroep 24 jaar en ouder bestaat.

Conclusie

Ik vind het goed dat de Nederlandse Loterij de bescherming van jongvolwassenen – vooruitlopend
op de wettelijke verplichting – op verschillende terreinen in haar beleid heeft verankerd.
Wat de Koning TOTO reclames betreft vind ik dat het beleid om je niet op jongvolwassen
te richten nog behoedzamer kan. Discussie of een reclame zich wel of niet op jongvolwassenen
richt of wel of niet aansprekend is voor die groep dient zoveel als mogelijk te worden
vermeden. Ik vind dat een staatsdeelneming niet alleen naar de letter van de wet,
maar ook naar de geest ervan dient te handelen en dat terughoudendheid gepast is.
Daarom blijf ik in gesprek met de Nederlandse Loterij om bij volgende reclamecampagnes
dit ter harte te nemen.

De Staatssecretaris van Financiën,
J.A. Vijlbrief