Brief regering : Afspraken met Tata Steel over CO2-reductie

33 009 Innovatiebeleid

Nr. 677 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN KLIMAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 30 maart 2021

Tata Steel Nederland staat voor een grote verduurzamingsopgave, zowel op het gebied
van CO2-reductie als op het gebied van milieu en overlast voor de omgeving. De rijksoverheid
ondersteunt Tata Steel Nederland waar nodig en mogelijk bij deze opgave.

Met deze brief wil ik uw Kamer graag informeren over de Expression of Principles die ik met Tata Steel Nederland ben overeengekomen over de CO2-reductie van het staalbedrijf. De Expression of Principles is een gezamenlijke uitdrukking van het belang dat Tata Steel Nederland en ik toekennen
aan een duurzame, CO2-arme productie van staal in IJmuiden. Het document geeft aan welke stappen Tata Steel
Nederland en ik daarvoor de komende periode zullen doorlopen. De Expression of Principles is bijgevoegd bij deze brief1.

Hieronder geef ik u een nadere toelichting op de Expression of Principles. Daarna
geef ik aan hoe ik uitvoering geef aan de motie van het lid Moorlag (Kamerstuk 33 009, nr. 87) voor het bevorderen van innovatie en verduurzaming van het staalbedrijf, en de toezegging
aan het lid Moorlag om contacten te onderhouden met belanghebbenden van het staalbedrijf.

Expression of principles

Uw Kamer heeft mij met de motie Moorlag opgeroepen om maximaal te bevorderen dat de
Nederlandse staalindustrie kan blijven innoveren en verduurzamen en daar zo nodig
onconventionele middelen voor in te zetten. Mede naar aanleiding van deze motie ben
ik de afgelopen maanden in nauw overleg geweest met Tata Steel Nederland over de toekomst
van het staalbedrijf in IJmuiden. Ook hebben mijn ambtsvoorganger en ik meerdere malen
gesproken met de CEO van Tata Steel Limited, de eigenaar van Tata Steel Nederland.
Met de Expression of Principles wordt een volgende stap gezet in de doorlopende uitvoering van de motie Moorlag en
mijn samenwerking met Tata Steel Nederland.

Een belangrijk onderdeel van de nodige verduurzamingsslag betreft het terugdringen
van de CO2-uitstoot. Tata Steel Nederland heeft in overleg met mijn ministerie in de afgelopen
periode haar plannen voor CO2-reductie verder aangescherpt. Daarbij heeft Tata Steel Nederland de ambitie om in
2030 5 Mton CO2-reductie op jaarbasis te hebben gerealiseerd. Afvang en opslag van CO2-uitstoot vormt de kern van de plannen van Tata Steel.

De 5 Mton reductie is een ambitieuze stap, die substantieel verder gaat dan het proportionele
deel van de uitstoot van Tata Steel Nederland onder de CO2-heffing. Hiermee levert Tata Steel Nederland een belangrijke bijdrage aan het Klimaatakkoord.
Naast CO2-reductie, moeten ook publieke zorgen ten aanzien van gezondheid, milieuhinder en
overlast voor de omgeving geadresseerd worden. Ook deze aspecten vormen een belangrijk
onderdeel van de Expression of Principles: niet alleen leiden de CO2-reductieprojecten tot een stevige milieuwinst, Tata Steel Nederland bevestigt ook
de toezegging tot 300 miljoen euro te investeren conform de Roadmap+.

De voornemens van Tata Steel Nederland ten aanzien van CO2-reductie zijn ambitieus en passen binnen de doelen van het Klimaatakkoord om te sturen
op kostenefficiënte CO2-reductie. Tegelijkertijd is ook duidelijk dat de CO2-reductieplannen niet kunnen worden gerealiseerd zonder dat aan enkele belangrijke
randvoorwaarden wordt voldaan. Ook pak ik, mede met het oog op de uitvoering van de
motie Moorlag, waar nodig en passend mijn rol bij het vervullen van die randvoorwaarden.

Zo zet ik mij in om knelpunten op het gebied van bijvoorbeeld infrastructuur en vergunningverlening
die noodzakelijk zijn voor de CO2-reductie weg te nemen, uiteraard in nauw overleg met de betrokken medeoverheden.
Ook erken ik de forse en vaak onrendabele investeringen die Tata Steel Nederland zal
moeten doen om de transitie te kunnen maken, en denkt mijn ministerie waar passend
en mogelijk mee over toegang tot de daarvoor ingerichte financiële instrumenten. Hierbij
gaat het zowel om bestaande nationale instrumenten als om toegang tot Europese fondsen.

Meer algemeen spant Nederland zich in voor een gelijk speelveld voor de Nederlandse
industrie, zowel binnen Europa als wereldwijd. Voor het mondiale speelveld is het
daarbij van bijzonder belang dat hogere prijzen voor CO2 in Europa onder het emissiehandelssysteem er niet toe leiden dat productie en de
daarmee gemoeide emissie-uitstoot zich verplaatst naar buiten Europa. Dit geldt in
het bijzonder voor bedrijven die tot de meest CO2-efficiënte producenten behoren in hun sector wereldwijd, zoals Tata Steel Nederland
in de staalsector. Daarom staat Nederland ook positief nieuwsgierig tegenover de voorstellen
vanuit de Europese Commissie voor een Carbon Border Adjustment Mechanism.

Zoals daartoe opgeroepen door de motie Moorlag, erkent de regering het nationale belang
van de mogelijkheid voor het staalbedrijf om in Nederland te kunnen blijven investeren.
Wij willen dat de verduurzaming van de industrie in Nederland plaatsvindt. Met het
oog op die doelstelling blijf ik ook de komende periode nauw samenwerken met alle
partijen die een bijdrage moeten leveren aan het Klimaatakkoord, en zal waar nodig
en mogelijk de uitvoering blijven faciliteren.

Uitvoering toezegging lid Moorlag over contacten met belanghebbenden

Tijdens de afgelopen begrotingsbehandeling van het Ministerie van Economische Zaken
en Klimaat (Handelingen II 2020/21, nr. 20, items 3 en 6 en Handelingen II 2020/21,
nr. 21, item 12), heeft de toenmalig Minister van Economische Zaken en Klimaat ook de toezegging
gedaan aan het lid Moorlag om contacten te onderhouden met belanghebbenden van Tata
Steel, met name vertegenwoordigers van de werknemers of de medezeggenschap. Deze contacten
onderhouden we vanzelfsprekend, ook omdat het belangrijk is om te weten hoe de werknemers
van Tata Steel in IJmuiden aankijken tegen de verduurzamingsplannen. Draagvlak bij
werknemers is onmisbaar teneinde de ingrijpende plannen succesvol te implementeren.

Uit de contacten de afgelopen periode blijkt dat de werknemers blij zijn met de plannen
die opgesteld worden om in IJmuiden een competitief en duurzaam staalbedrijf te realiseren.
De werknemers vinden het belangrijk dat de overheid ondersteuning biedt en actief
betrokken bij de verduurzamingsplannen van het staalbedrijf. Ook hebben de werknemers
hun tevredenheid uitgesproken over de roadmap+, waarmee gezondheids- en milieurisico’s
aanzienlijk verminderd zullen worden. Met het gesprek beschouw ik deze toezegging
als uitgevoerd. Dat laat onverlet dat ik contacten blijf onderhouden met de vertegenwoordigers
van de werknemers en medezeggenschap.

De Minister van Economische Zaken en Klimaat,
B. van ’t Wout