Brief regering : Reactie op de motie leden Van Ojik en Sjoerdsma over een interventie op hoog politiek niveau bij de Ethiopische regering (Kamerstuk 21501-02-2278) en op de motie van het lid Van Helvert over pleiten voor meer druk richting Ethiopië om het geweld te beëindigen (Kamerstuk 21501-02-2282 )

Nr. 141 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 24 maart 2021

Middels deze brief informeer ik uw Kamer, mede namens de Minister voor Buitenlandse
Handel en Ontwikkelingssamenwerking, over de opvolging door het kabinet van de moties
van de leden Van Ojik (GroenLinks) en Sjoerdsma (D66) (Kamerstuk 21 501-02, nr. 2278), en de motie van het lid Van Helvert (CDA) (Kamerstuk 21 501-02, nr. 2282). Beide moties werden ingediend tijdens het Voortgezet Algemeen Overleg Raad Buitenlandse
Zaken op 25 februari 2020 (Handelingen II 2020/21, nr. 59, VAO Raad van Buitenlandse
Zaken).

De motie van het lid Van Helvert verzoekt de regering binnen de Verenigde Naties en
de Europese Unie te pleiten voor meer druk op Ethiopië om het geweld te beëindigen
en zo spoedig mogelijk internationale hulpverleners en noodhulp tot het gebied toe
te laten. De motie verzoekt de regering tevens zich sterk te maken voor het opzetten
van een VN-onderzoeksmissie en bewijzenbank om oorlogsmisdaden van betrokken partijen te kunnen onderzoeken.

De motie van de leden Van Ojik en Sjoerdsma verzoekt het kabinet een initiatief te
nemen om in EU-verband samen met de Verenigde Staten en de Afrikaanse Unie op hoog
politiek niveau bij de Ethiopische regering te interveniëren, met als doel de onmiddellijke
beëindiging van het geweld, de toegang voor humanitaire hulp en de bescherming van
vluchtelingen.

Het kabinet hecht groot belang aan de onmiddellijke beëindiging van het geweld in
Ethiopië, toegang voor humanitaire hulp, en de bescherming van vluchtelingen en ontheemden.
Zoals aangegeven in de kamerbrief van 22 februari over de stand van zaken in Tigray
(Kamerstuk 22 831, nr. 140) heeft Minister-President Rutte deze punten ook onderstreept in zijn gesprek met
de Ethiopische premier Abiy Ahmed.

Het kabinet heeft zich in verschillende fora sterk voor gemaakt voor bovengenoemde
prioriteiten. Deze inzet heeft zich vertaald in een duidelijke oproep tot vrije toegang
voor humanitaire hulp, alsmede tot de bescherming van vluchtelingen in de Raadsconclusies
van de EU Raad Buitenlandse Zaken van 11 maart.

Nederland heeft samen met Duitsland het initiatief genomen tot een verklaring in de
VN-Mensenrechtenraad die op 26 februari werd uitgesproken. Deze verklaring werd gesteund
door meer dan 40 landen.

Deze verklaring roept de Ethiopische autoriteiten op om toegang te verlenen aan humanitaire
organisaties. De verklaring benadrukt tevens het grote belang van onafhankelijk onderzoek
naar mensenrechtenschendingen in Tigray. Nederland ziet hierin in de eerste plaats
een belangrijke rol weggelegd voor de onafhankelijke Ethiopische Mensenrechtencommissie,
maar de verklaring bevat ook de oproep aan de Ethiopische regering om toegang te verlenen
aan medewerkers van het kantoor van de VN Hoge Commissaris voor de mensenrechten (OHCHR).
Op 17 maart hebben de Ethiopische Mensenrechtencommissie en OHCHR bekend gemaakt dat
zij inderdaad gezamenlijk onderzoek gaan doen naar mensenrechtenschendingen in Tigray.

Het belang van onmiddellijke toegang voor hulpverleners tot Tigray is door Nederland
ook bepleit middels een schriftelijke verklaring als inbreng in een open sessie van
de VN Veiligheidsraad over het thema Conflict en Honger, onder het voorzitterschap
van de VS.

Met betrekking tot de motie van de leden Van Ojik en Sjoerdsma kan ik u informeren
dat het kabinet nauw samenwerkt met de Verenigde Staten en andere partners binnen
en buiten de EU om de inzet ten aanzien van de crisis in Tigray af te stemmen. Deze
samenwerking krijgt mede vorm middels de Nederlandse deelname aan een door de Verenigde
Staten geïnitieerde internationale Contact Group voor Ethiopië. De leden van deze Contact Group richten zich gezamenlijk onder meer
op het beëindigen van het geweld, bescherming van vluchtelingen en ontheemden, toegang
voor humanitaire hulp en terugtrekking van Eritrese troepen uit het gebied. In deze
Contact Group heeft Nederland ook gepleit voor een belangrijke rol voor de Afrikaanse Unie bij
de oplossing van het conflict.

Het kabinet gaat uitgebreider in op de stand van zaken in Ethiopië en zijn inschatting
van de situatie in Tigray in de beantwoording van de Kamervragen van de leden Sjoerdsma
en Belhaj van 11 februari, en de vragen van het lid Van Helvert van 15 februari.

Het kabinet zal zich in EU en breder internationaal en verband en VN blijven inzetten
voor humanitaire toegang, beëindiging van alle gewelddadigheden en onafhankelijk onderzoek
naar de gebeurtenissen tijdens de vijandigheden.

De Minister van Buitenlandse Zaken, S.A. Blok