Brief regering : Programma Vernieuwen Asiel en gevolgen in EU-lidstaten van de tijdelijke verlenging beslistermijn

Nr. 2707
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN JUSTITIE EN VEILIGHEID

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 19 maart 2021

Tijdens de plenaire vergadering van de Eerste Kamer op 6 juli 2020 (Handelingen I
2019/20, nr. 35, item 6) is toegezegd om het plan van aanpak implementatie aanbevelingen en maatregelen uit
het Significant rapport aan de Eerste en Tweede Kamer te sturen. Met deze brief kom
ik tegemoet aan deze toezegging. Voorts informeer ik u conform mijn toezegging in
hetzelfde debat naar aanleiding van vragen van de Kamerleden Stienen (D66) en Vos
(PvdA) over de gevolgen van de tijdelijke verlenging van de beslistermijn op de behandeling
van asielzaken in andere EU lidstaten.

Plan van aanpak implementatie aanbevelingen en maatregelen Significant

Achtergrond

Mijn prioriteit en inzet blijft onverkort om ervoor te zorgen dat de doorlooptijdenproblematiek
bij de IND structureel wordt opgelost en dat vreemdelingen tijdig de duidelijkheid
wordt geboden waar ze recht op hebben.

Het onderzoeksbureau Significant heeft op mijn verzoek1 de uitvoering van de asielprocedure bij de IND onderzocht teneinde met voorstellen
te komen die moeten leiden tot verdere verbeteringen van de uitvoering van de asielprocedure.
Op 21 februari 2020 zijn de resultaten van het onderzoek gepresenteerd en vervolgens
is het onderzoeksrapport op 3 maart 20202 aan de Tweede Kamer aangeboden. In het onderzoeksrapport wordt een set van versnellings-
en verbetermaatregelen beschreven, alsmede maatregelen om de bestaande werkvoorraad
te verminderen. Daarbij heeft Significant aanbevelingen gedaan over de wijze van implementatie
van de aanbevelingen.

Programma-organisatie

De IND realiseert de aanbevelingen en maatregelen gefaseerd en met behulp van een
programma-organisatie. In het afgelopen jaar zijn er in dit kader reeds verschillende
maatregelen genomen. Na de oplevering van het onderzoeksrapport is de IND aan de slag
gegaan met de implementatie van een aantal maatregelen en aanbevelingen.

Een belangrijke maatregel was de inrichting van de Taskforce die de opdracht heeft
gekregen om op een projectmatige wijze de ontstane achterstanden bij de IND weg te
werken. Daarnaast is de leiding van de IND per 1 mei 2020 uitgebreid met een plaatsvervangend
hoofddirecteur die de opdracht heeft gekregen om de aanbevelingen en maatregelen zoals
deze zijn voorgesteld door het bureau Significant te implementeren. Hiertoe is het
Programma Vernieuwen Asiel ingericht.

Met de inrichting van het Programma Vernieuwen Asiel onder leiding van een programmamanager
wordt de volgende stap gezet om de problematiek structureel op te lossen en van de
IND een toekomstbestendige uitvoeringsorganisatie te maken. Het plan van aanpak in
de bijlage bij deze brief bevat de verdere uitwerking van de aanbevelingen en genoemde
maatregelen uit het onderzoeksrapport3.

De gevolgen in EU-lidstaten van de tijdelijke verlenging beslistermijn

Conform mijn toezegging aan de Eerste Kamer in het debat van 6 juli 2020 naar aanleiding
van vragen van de Stienen (D66) en Vos (PvdA) kan ik u het volgende mededelen. Ik
heb, bij de aan de Tweede Kamer toegezegde inventarisatie van de inspanningen van
de andere EU-lidstaten om tijdige beslissingen bij asielzaken te bevorderen ook, voor
zo ver het mogelijk is, met de andere EU-lidstaten een vergelijk laten opmaken wat
de gevolgen zijn van de tijdelijke verlenging van de beslistermijn4 op de behandeling van asielzaken.

Uit de vergelijking met de andere EU-lidstaten volgt dat andere lidstaten geen gebruik
hebben gemaakt van de genoemde EU-richtsnoeren om de wettelijke termijnen in asielzaken
generiek te verlengen. Om die reden is geen vergelijking te maken over de gevolgen
van een dergelijke generieke verlenging.

Dat wil overigens niet zeggen dat in de overige lidstaten geen sprake is van vertragingen
of uitstel op onderdelen in de asielprocedure vanwege COVID-19.

De Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid,
A. Broekers-Knol