Brief regering : Reactie op de gewijzigde motie van het lid Peters c.s. over de aanpak van leerproblemen zoals dyslexie voortaan via de samenwerkingsverbanden passend onderwijs laten lopen

Nr. 8
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 8 maart 2021

Hierbij ga ik in op het verzoek van lid Peters om aan te geven hoe ik invulling geef
aan de gewijzigde motie van het lid Peters c.s.1 over dyslexiezorg via de samenwerkingsverbanden passend onderwijs (hierna: samenwerkingsverbanden)
laten lopen. Ik doe dit mede namens de Minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs
en Media, omdat dit ook zijn portefeuille betreft.

Het is bekend dat er meer kinderen met dyslexie gediagnosticeerd worden dan op basis
van prevalentiecijfers2 verwacht mag worden.3 Dit vind ik een ongewenste ontwikkeling. Daarom voeren Minister Slob en ik al langer
een gezamenlijk beleid om ervoor te zorgen dat aan de ene kant leerlingen niet onnodig
gediagnosticeerd worden met dyslexie, en dat aan de andere kant de kinderen die echt
gespecialiseerde hulp nodig hebben deze ook krijgen. Daarbij hebben de ministeries
van VWS en OCW gezamenlijk ingezet op versterking van de beroepsgroepen en op de samenwerking
tussen onderwijs, gemeenten en zorg.

Maatregelen tot nu toe

De afgelopen jaren zijn onderstaande maatregelen getroffen, waarover mijn collega’s
van het Ministerie van OCW uw Kamer al eerder geïnformeerd hebben:4

• Ontwikkeling brede vakinhoudelijke richtlijn door de beroepsgroepen5 in de zorg en het onderwijs. Het doel van de richtlijn is het bieden van handvatten
voor het handelen van professionals in onderwijs en zorg die betrokken zijn bij de
hulp aan leerlingen met ernstige lees- en spellingsproblemen en dyslexie. Daarmee
zal naar verwachting niet alleen de hulpverlening zelf worden versterkt, maar ook
de transparantie van die hulpverlening. Professionals, leerlingen, studenten, ouders,
scholen en instellingen weten zo beter wat zij van elkaar mogen verwachten. De richtlijn
wordt naar verwachting kort na de zomer gepubliceerd.

• Het Ministerie van OCW heeft de afgelopen jaren het Stimuleringsprogramma Aanpak Dyslexie
gesubsidieerd. Met het Stimuleringsprogramma worden scholen beter in staat gesteld
om systematisch en duurzaam te werken aan het op preventieve, integrale en effectieve
manier aanpakken van lees- en spellingproblemen, dyslexie en laaggeletterdheid. Het
programma richt zich op scholen voor basisonderwijs en voortgezet onderwijs en stimuleert
hierbij nadrukkelijk ook de samenwerking met ouders, zorgverleners, besturen, samenwerkingsverbanden
en gemeenten.

• In opdracht van VWS en OCW is een handreiking ontwikkeld waarbij de focus ligt op
de samenwerking tussen de gemeente en het samenwerkingsverband en de inzet van een
poortwachter. Deze is in het voorjaar van 2020 verspreid onder samenwerkingsverbanden
en jeugdzorgregio’s.

Verder heb ik het afgelopen jaar onderzoek laten doen naar de ontwikkelingen in het
aantal verwijzingen voor ernstige enkelvoudige dyslexie (EED).6 In de gemeenten die meegewerkt hebben aan het onderzoek ontvangen gemiddeld 2,8%
van de kinderen een EED-behandeling. Het onderzoek laat zien dat er grote verschillen
zijn tussen regio’s. Daar waar onderwijs en gemeenten samenwerken of een poortwachter
aanstellen worden er significant minder kinderen verwezen voor EED-diagnostiek. Uit
het onderzoek blijkt dat samenwerking tussen onderwijs/gemeente en een poortwachter
belangrijk zijn om het aantal verwijzingen te verminderen. De rol van een poortwachter
moet zich daarbij niet beperken tot het kritisch verwerken van dossiers, maar moet
ook bijdragen aan het doorvoeren van verbeteringen.

Wat gaan we verder oppakken

In reactie op de motie van lid Peters c.s. ga ik, naast bovenstaande inzet, samen
met de Minister Slob stappen nemen. We doen dit langs twee lijnen.

Lijn 1

In de eerste lijn brengen we in kaart wat de juridische, financiële en uitvoeringsconsequenties
zijn als de middelen die gemeenten beschikbaar hebben voor gespecialiseerde zorg aan
kinderen met EED worden overgeheveld naar het onderwijs. We vinden het belangrijk
om zo goed mogelijk in beeld te krijgen wat een overheveling betekent voor het onderwijs.
Voor zowel de professionals als voor de leerlingen met EED. Dit vergt een zorgvuldige
aanpak. Door corona kunnen we dit helaas minder voortvarend oppakken dan gewenst.
We informeren uw Kamer in 2022 over de uitkomsten, of zoveel eerder als mogelijk.

Lijn 2

Dyslexie is bij uitstek een onderwerp waarbij een goede samenwerking tussen onderwijs
en jeugdhulp van groot belang is. De afgelopen jaren hebben we veel aandacht besteed
aan het verbeteren van deze samenwerking. Onze gezamenlijke onderwijs- en zorgbrieven
getuigen hiervan.7

Omdat het in kaart brengen van alle consequenties in lijn 1 zorgvuldig gedaan moet
worden en dit tijd kost, zetten we ondertussen steviger in op verbetering van die
samenwerking tussen gemeenten en het onderwijsveld. We denken hierbij aan de volgende
mogelijkheden, waarbij we aansluiten bij de verbeteraanpak passend onderwijs8 en de maatregelen uit de derde onderwijs- en zorgbrief:

a. We bekijken of we samenwerkingsverbanden een specifiekere taak kunnen geven in de
aanpak van leesproblemen/dyslexie in samenwerking met de scholen en hoe we dit het
beste kunnen vormgeven. Hierbij onderzoeken we ook of we de inzet van een poortwachter
dyslexie beter kunnen borgen in het systeem.

b. We onderzoeken hoe we het onderwijs en gemeenten kunnen aansporen om – waar dit nog
niet gebeurt – gezamenlijke afspraken te maken en vast te leggen in een beleidsplan
over onder meer de inkoop en kwaliteitseisen ten aanzien van gespecialiseerde zorg
voor EED en de dyslexieondersteuning in het onderwijs.

c. We zetten in op het faciliteren van goede datamonitoring. Eerdere onderzoeken en gesprekken
met gemeenten en het onderwijs leren ons dat een goede en eenduidige datamonitor nog
ontbreekt. Inzicht in cijfers is de basis voor het vormen en uitvoeren van en (bij)sturen
op beleid.

d. We onderzoeken of we vervolg kunnen geven aan het Stimuleringsprogramma Aanpak Dyslexie
(wat loopt tot eind dit jaar) door na 2021 te kijken naar regie op de uitvoering van
dit verbeterplan samen met gemeenten en het onderwijs.

We gaan in gesprek met de relevante partijen zoals de VNG, Netwerk LPO en de PO-Raad
om bovenstaande stappen te zetten.

De Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
P. Blokhuis