Brief regering : Beleidsnota Modernisering Rijksoctrooiwet 1995 voor het mkb

32 637 Bedrijfslevenbeleid

Nr. 7 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN KLIMAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 8 december 2020

In mijn brief van 9 november 2018 waarin ik u informeerde over de uitkomsten van de
periodieke Beleidsevaluatie intellectuele eigendom1, heb ik aangegeven dat ik met name kleinere ondernemingen (mkb en startups) en individuele
uitvinders beter in staat wil stellen om van het nationale octrooisysteem te profiteren.
In bijgaande beleidsnota «Modernisering Rijksoctrooiwet 1995» deel ik de beleidswijzigingen
die ik voor ogen heb om dat te bereiken2.

Het octrooisysteem is een belangrijk instrument om innovatie te stimuleren en draagt
daarmee bij aan de Nederlandse welvaartsgroei. Als bedrijven de door hen ontwikkelde
kennis effectief kunnen beschermen, zullen zij bereid zijn hierin te (blijven) investeren.
Investeringen die nodig zijn om tot innovatieve oplossingen te komen voor maatschappelijke
uitdagingen. Tegelijkertijd faciliteert octrooibescherming de verspreiding van kennis.
Een octrooihouder kan via licenties beschermde kennis al dan niet onder voorwaarden
beschikbaar stellen voor anderen. In toenemende mate komen zo innovaties tot stand
in de samenwerking met andere bedrijven en/of kennisinstellingen. Met name het innovatieve
mkb is gebaat bij een hoogwaardig en efficiënt nationaal octrooisysteem, opdat het
een sterke positie heeft bij het sluiten van licentieovereenkomsten en het aantrekken
van financiering.

Zoals aangekondigd in het kader van het rapport Brede Maatschappelijke Heroverwegingen
– Innovatie Samenleving3 wil ik het nationale octrooisysteem langs twee lijnen moderniseren: de waarde en
rechtszekerheid van verleende octrooien vergroten en de toegankelijkheid verbeteren.
Om het eerste doel te bereiken heb ik het voornemen om een optionele toetsingsprocedure
in te voeren. Dit houdt in dat op verzoek van een aanvrager Octrooicentrum Nederland
de octrooiaanvraag toetst op de vereisten van nieuwheid, inventiviteit en industriële
toepasbaarheid. Toetsing biedt zowel octrooihouders als derden meer zekerheid over
de waarde van het octrooi, wat onder meer behulpzaam kan zijn bij het vermarkten van
de uitvinding. Door het optionele karakter blijft de toegankelijkheid van het octrooisysteem
intact. Naast de (uitgebreide) toetsingsprocedure wil ik bovendien een laagdrempelig
alternatief bieden in de vorm van een nieuwe schriftelijke opinie. Verder beoog ik
de waarde en rechtszekerheid van rijksoctrooien te vergroten door de positie van licentienemers
bij handhaving te versterken en door de introductie van een oppositieprocedure voor
nationale octrooien. Via een oppositieprocedure kan op laagdrempelige wijze bij Octrooicentrum
Nederland worden voorkomen dat ongeldige octrooien van kracht blijven.

Ter verbetering van de toegankelijkheid van het octrooisysteem wil ik de omgang met
vormvereisten versoepelen en procedures klantvriendelijker inrichten. Een goed voorbeeld
is het openstellen van de zogenoemde PCT-NL route. Dat wil zeggen dat het mogelijk
wordt om internationale octrooiaanvragen die voortvloeien uit het Patent Cooperation Treaty (PCT) tegen beperkte kosten direct voort te zetten als nationale octrooiaanvraag.

Met dit samenhangende pakket kan het nationale octrooisysteem zijn toegevoegde waarde
behouden als alternatief voor of als opstap naar het Europese systeem of, in de toekomst,
het unitair octrooi. Nederland loopt daarmee in de pas met ontwikkelingen in andere
Europese landen, waar eveneens ingezet wordt op een sterk nationaal octrooisysteem
ten behoeve van het mkb.

De implementatie en uitvoering van de voorziene beleidswijzigingen zullen extra capaciteit
vragen bij Octrooicentrum Nederland. Met name de toetsings- en oppositieprocedure
vereisen beschikbaarheid van voldoende adviseurs en expertise bij Octrooicentrum Nederland.
De implementatie- en uitvoeringskosten die gemoeid zijn met de wetswijziging bekostig
ik uit de opbrengsten uit octrooitaksen. De taksen die ondernemers betalen om jaarlijks
hun octrooi in stand te houden, komen zo weer ten bate van het octrooisysteem. De
wetswijziging zal ook extra communicatie en voorlichting vragen over het vernieuwde
octrooistelsel aan alle innoverende partijen die gebruik maken van intellectueel eigendom
als onderdeel van hun innovatiestrategie. Ik denk daarbij bijvoorbeeld aan een communicatiecampagne
over de nieuwe voorzieningen, aanpassing van reguliere voorlichtingsdiensten en individuele
gesprekken met klanten.

Een wetsvoorstel waarmee ik de beoogde beleidswijzigingen wil effectueren wordt thans
voorbereid. Ik zal deze gelegenheid tevens aangrijpen om de Rijksoctrooiwet 1995 en
de bijbehorende uitvoeringsregelgeving waar nodig te actualiseren en technische verbeteringen
door te voeren. Gelet op de gevolgen van de aanpassingen voor het mkb, zal voorafgaand
aan het toesturen van het wetsvoorstel aan uw Kamer een mkb-toets uitgevoerd worden,
bestaande uit een panelgesprek over de uitgewerkte voorstellen met mkb-bedrijven.
In het mkb-panel komen onder andere de werkbaarheid en regeldrukeffecten van de voorstellen
aan de orde. De uitkomsten van de mkb-toets betrek ik bij het opstellen van het wetsvoorstel.

De Minister van Economische Zaken en Klimaat,
E.D. Wiebes