Brief regering : CBS Monitor loonverschillen vrouwen en mannen 2018

Nr. 23 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 26 november 2020

Hierbij stuur ik u de Monitor loonverschillen mannen en vrouwen, 20181. Dit onderzoek is door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) in opdracht van
het Ministerie van SZW uitgevoerd en wordt vanaf 2010 tweejaarlijks uitgevoerd. De
Monitor bevat gegevens over loonverschillen bij de overheid en het bedrijfsleven.

In deze Monitor staan de loonverschillen in 2018 centraal. Ook is gekeken naar de
ontwikkeling van loonverschillen ten opzichte van eerdere jaren. Daarbij is zowel
gekeken naar het ongecorrigeerde als het gecorrigeerde loonverschil in Nederland.
Het ongecorrigeerde loonverschil tussen mannen en vrouwen is zowel in het bedrijfsleven
als bij de overheid in 2018 gelijk gebleven ten opzichte van 2016, namelijk 19 procent
in het bedrijfsleven respectievelijk 8 procent bij de overheid. Het CBS geeft aan
dat ondanks dat de loonverschillen tussen 2016 en 2018 gelijk zijn gebleven, er zowel
voor het bedrijfsleven als de overheid een lineaire (rechtlijnige) afname is gedurende
de zes verslagjaren sinds 2008.2

Bij de berekening van het gecorrigeerde beloningsverschil is rekening gehouden met
achtergrondkenmerken waarvan bekend is dat ze sterk samenhangen met beloning, zoals
leeftijd, opleidingsniveau en arbeidsduur. In 2018 was het gecorrigeerde loonverschil
tussen mannen en vrouwen in het bedrijfsleven 7 procent. Dat bekent dat dit loonverschil
in het bedrijfsleven in vergelijking met 2016 stabiel is gebleven. Bij de overheid
is het gecorrigeerde beloningsverschil gedaald van 5 procent in 2016 naar 4 procent
in 2018. Zowel bij de overheid als in het bedrijfsleven is wel nog steeds sprake van
een dalende trend sinds 2008. De daling gaat de laatste verslagjaren echter minder
snel.

Uit de Monitor blijkt dat een groot deel van het beloningsverschil tussen vrouwen
en mannen verklaard kan worden door verschillende achtergrondkenmerken. Deze achtergrondkenmerken,
zoals arbeidsduur (voltijd/deeltijd werken), beroepsniveau of leidinggeven, hangen
samen met de verschillende posities van mannen en vrouwen op de arbeidsmarkt. Wanneer
gecorrigeerd wordt voor verschillende achtergrondkenmerken, blijft een verschil in
beloning zichtbaar. Dit wordt het «onverklaarde loonverschil tussen vrouwen en mannen»
genoemd. Het gecorrigeerde loonverschil geeft volgens het CBS een voorzichtige indicatie
van het bestaan van ongelijk loon voor gelijkwaardige arbeid. In hoeverre feitelijk
sprake is van beloningsdiscriminatie of dat andere verklaringen/achtergrondkenmerken
die niet in het onderzoek zijn meegenomen hierbij een rol spelen is op basis van het
onderzoek niet te zeggen.

Ondanks dat het CBS vaststelt dat over de jaren heen een gestage afname van loonverschillen
te zien is, gaat deze afname naar mijn mening te langzaam en is er in vergelijking
met 2014 en 2016 te weinig vooruitgang te zien. Ik vind het dan ook van belang om
hier stevig op te blijven inzetten. Het bevorderen van gelijk loon voor gelijk werk
is onderdeel van het Actieplan Arbeidsmarktdiscriminatie 2018–2021. Het vergroten
van transparantie kan bijdragen aan het verder terugdringen van beloningsverschillen.
Het effect van het in beeld brengen van de verschillen kan bijdragen aan bewustwording
bij bedrijven, organisaties en werknemers. Daarnaast kan het op maatschappelijk én
organisatieniveau het gesprek hierover op gang brengen. Tegelijkertijd is dit niet
een voldoende voorwaarde dat beloningsverschillen daadwerkelijk – met concrete maatregelen –
worden aangepakt en teruggedrongen. Ik verken daarom mogelijke maatregelen ter bevordering
van beloningstransparantie.

Om de positie van vrouwen op de arbeidsmarkt te versterken, zijn en worden verschillende
maatregelen genomen gericht op het stimuleren van uitbreiding van het aantal arbeidsuren
van vrouwen. Zo is onder meer het geboorteverlof voor partners uitgebreid. Ook de
invoering van betaald ouderschapsverlof kan hieraan bijdragen. Ik verwijs verder naar
het IBO Deeltijdwerk met de kabinetsreactie daarop die u eind april jl. hebt ontvangen3 en naar de Scenariostudie Vormgeving Kindvoorzieningen die uw Kamer eind dit jaar
zal ontvangen. De Minister van OCW werkt aan de doorstroom van vrouwen naar hoge functies.
Hierover heeft ook de SER geadviseerd in het rapport «Diversiteit in de top, tijd
voor versnelling».

Op 21 september jl. is vanuit de Stichting van de Arbeid de digitale handreiking Gelijke
beloning voor mannen en vrouwen gepubliceerd. Hierin staan handvatten en achtergrondinformatie
gericht op diverse doelgroepen in het bedrijfsleven. Ook de NVP-Sollicitatiecode is
gericht op het voorkomen van (vaak onbedoelde) arbeidsmarktdiscriminatie en het verkleinen
van beloningsverschillen. Verder heb ik een campagne van WOMEN Inc. gesubsidieerd
om vrouwen en werkgevers bewust te maken van de loonkloof.

Ik blijf inzetten op het vergroten van kennis en bewustwording en het samen optrekken
met werkgevers en werknemers, om beloningsverschillen tussen mannen en vrouwen in
Nederland verder tegen te gaan.

De Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, B. van 't Wout