Brief regering : Modernisering van het Energy Charter Verdrag

31 239
Stimulering duurzame energieproductie

Nr. 619
BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN KLIMAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 16 november 2020

Hierbij zend ik u de toelichting over de lopende onderhandelingen op het gebied van
de modernisering van het Energiehandvestverdrag1 zoals toegezegd tijdens het Algemeen Overleg Klimaat en Energie op 2 juli 2020 (Kamerstukken
32 813 en 31 239, nr. 560).

Het Energiehandvestverdrag of Energy Charter Treaty (ECT) is een investeringsakkoord met 53 ondertekenaars2 en verdragsluitende partijen, dat een multilateraal kader voor energiesamenwerking
biedt.

De verdragspartijen worden verplicht om energiedoorvoer en -investeringen onder non-discriminerende
voorwaarden te faciliteren en te beschermen.

Nederland hecht veel waarde aan een efficiënte werking van energiemarkten, bevordering
van energiehandel en samenwerking in beleidsontwikkeling op energiegebied tussen de
partijen bij het ECT. Dit neemt niet weg dat het ECT uit 1994 dateert en dus niet
de recente ontwikkelingen reflecteert zoals de beleidsinzet op klimaatbescherming,
de ontwikkelingen op het gebied van hernieuwbare energie en daarmee samenhangende
beleidsverandering binnen de deelnemende landen, de EU en op mondiaal niveau.

In december 2019 heeft de ECT Ministeriële Conferentie officieel besloten tot de start
van de onderhandelingen inzake de modernisering van het ECT. Tegelijkertijd werd een
Moderniseringsgroep benoemd om het proces van de onderhandelingen te begeleiden. De
Moderniseringsgroep wordt voorgezeten door Oostenrijk en de functies van ondervoorzitters
wordt bekleed door Japan, Luxembourg, Azerbeidzjan en Zwitserland.

De verdragsluitende partijen hebben voor deze modernisering 25 onderwerpen geïdentificeerd
waaronder right to regulate voor de overheden, transparantie, definitie van economische activiteit, definitie
van investering, maatschappelijk verantwoord ondernemen, definitie van energiedoorvoer
en toegang tot infrastructuur. Voor de complete lijst van onderwerpen verwijs ik u
naar het conferentiebesluit in de bijlage3.

Het doel van de onderhandelingen is om de bepalingen van het ECT te moderniseren zodat
het verdrag rekening houdt met de klimaatdoelstellingen en duurzame ontwikkeling evenals
met moderne normen voor investeringsbescherming.

De Raad van Ministers van de EU heeft op 2 juli 2019 onderhandelings-richtsnoeren
aangenomen voor de moderniseringsonderhandelingen. Tijdens de onderhandelingen zal
Nederland zich gezamenlijk met andere EU-landen onder andere inzetten voor het opnemen
van een bepaling over het right to regulate voor de overheden, strengere bepalingen inzake duurzame ontwikkeling met inbegrip
van klimaatverandering en de overgang naar schone energie, en het uitsluiten van brievenbusfirma’s.
De EU heeft ook een uitgewerkt EU-tekstvoorstel voor de onderhandeling ingediend bij
het ECT-secretariaat voor toezending aan de verdragsluitende partijen. De complete
tekst van de EU inzet en dit voorstel vindt u in de bijlage bij deze brief. Overeenkomstig
het beginsel van loyale samenwerking, zoals vastgelegd in artikel 4, lid 3 VEU, coördineren
de EU en de aan de onderhandelingen deelnemende EU lidstaten hun standpunten volledig
en handelen zij dienovereenkomstig tijdens de onderhandelingen. Er vonden reeds drie
onderhandelingsrondes plaats die voorlopig oriënterend van aard waren en op de uitwisseling
van standpunten tussen de deelnemende partijen gericht waren.

De eerste onderhandelingsronde vond plaats van 6 tot en met 9 juli 2020 per videoconferentie.
De ronde was hoofdzakelijk gericht op het bespreken van investeringsbescherming. Zo
werd er onder andere gesproken over de definitie van een investering, de definitie
van een investeerder en het right to regulate. Een publieke mededeling over deze eerste onderhandelingsronde is te vinden op de
website van het ECT.4

De tweede onderhandelingsronde vond plaats van 8 tot en met 11 september jl. per videoconferentie.
Tijdens deze ronde werd onder andere gesproken over geschillenbeslechting, energiedoorvoer
en duurzame ontwikkeling. Over deze onderhandelingsronde is een publieke mededeling
gepubliceerd.5

De derde onderhandelingsronde vond plaats van 3 tot en met 6 november 2020, wederom
per videoconferentie. Tijdens deze ronde werd onder andere gesproken over voor-investering,
de Regionale Organisatie voor Economische Integratie clausule en verouderde bepalingen.
De Moderniseringsgroep maakte tevens van de mogelijkheid gebruik om opheldering te
vragen over opmerkingen en voorstellen die tijdens de eerste en tweede onderhandelingsronde
zijn besproken. Over de derde onderhandelingsronde is wederom een publieke mededeling
gepubliceerd.6

Na de derde ronde zal de Moderniseringsgroep een eerste voortgangsrapportage presenteren
aan de ECT Ministeriële Conferentie in december van dit jaar. De publieke mededeling
over deze rapportage wordt naar verwachting beschikbaar gemaakt op de website van
Energy Charter.

De Minister van Economische Zaken en Klimaat,
E.D. Wiebes