Brief regering : Voortgang aanpak personen met verward gedrag en een hoog (veiligheids)risico

Nr. 558
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT EN DE MINISTER
VAN JUSTITIE EN VEILIGHEID

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 6 november 2020

In deze brief informeren wij – als Staatssecretaris van VWS en Minister van Justitie
en Veiligheid – uw Kamer, conform de toezeggingen in de brief van 3 juli jongstleden,1 over de oplossing wat betreft het tekort van beveiligde zorg en de voortgang van
de ketenveldnorm.

Oplossing voor tekort beveiligde zorg

Het is van groot belang dat er passende zorg en ondersteuning beschikbaar is voor
kwetsbare personen die – ten gevolge van hun psychische stoornis en/of hun verstandelijke
beperking en/of hun verslaving – een (ernstig) risico voor zichzelf of hun omgeving
vormen. Iedere persoon die zorg en ondersteuning via een opname in een beveiligde
klinische setting nodig heeft, dient hier toegang toe te krijgen.

Al langere tijd ontvangen we signalen dat er sprake zou zijn van een tekort aan beschikbare
en/of passende beveiligde zorg voor de hoog risicodoelgroep (een groep die bestaat
uit ongeveer 1.500 mensen landelijk). Dit leidt ertoe dat het in sommige gevallen
lang duurt om voor mensen, die dringende behoefte aan beveiligde zorg hebben en ook
een groot maatschappelijk risico vormen, een passende plek te vinden. Het is tot nog
toe niet mogelijk gebleken om de aard en de exacte omvang van het probleem scherp
te krijgen.

Om tot een oplossing te komen voor dit vraagstuk is de afgelopen periode veelvuldig
gesproken met verschillende betrokken partijen, zoals zorgaanbieders, zorgverzekeraars
en Dienst Justitiële Inrichtingen. Met deze partijen is nu afgesproken om overzicht
te creëren in de beschikbaarheid van beveiligde zorg en de mogelijkheid om gemakkelijk
op landelijk niveau knelpunten en schrijnende casuïstiek te kunnen oplossen. Dit gaan
we doen door een «dashboard» in te richten. Het doel van het dashboard is het geven
van «real time» inzicht in het aanbod van (beschikbare) beveiligde zorg en ervoor
te zorgen dat mensen met een behoefte aan beveiligde zorg tijdig opgenomen kunnen
worden.

Tevens zal er een landelijk coördinatiepunt ingesteld worden. Binnen dit landelijk
coördinatiepunt kunnen knelpunten die aan de hand van het dashboard naar boven komen
bespreekbaar gemaakt worden en kan bij schrijnende casuïstiek op zoek gegaan worden
naar een oplossing. Tevens kan deze coördinator dienen als vraagbaak voor regio’s,
bijvoorbeeld wanneer zij vragen hebben over uitvoering van wet- en regelgeving of
tegen praktische problemen aanlopen.

De afspraken rondom het dashboard zijn vastgelegd in een bestuurlijk convenant dat
wij uw Kamer hierbij toezenden2. Hierin is ook nadrukkelijk opgenomen dat het dashboard van de betrokken partijen
is en dient als hulpmiddel voor de reeds bestaande opname- en plaatsingspraktijk.
De komende periode zal het dashboard ontwikkeld worden en vanaf begin 2021 dient het
operationeel te zijn. Wij zullen – op basis van de inzichten die voortvloeien uit
het dashboard – een vinger aan de pols houden, zodat we er zeker van zijn dat iedere
patiënt waarvoor de behoefte aan beveiligde zorg is vastgesteld hier ook toegang tot
krijgt.

Voortgang ketenveldnorm levensloopfunctie

Er lopen momenteel vier pilots in het kader van de ketenveldnorm levensloopfunctie
en in de overige zeven ketenveldnormregio’s wordt nu ook een start gemaakt met implementatie.
Het doel van de levensloopfunctie van de ketenveldnorm is om de geselecteerde patiënten
(uit de hoog risicodoelgroep) te volgen voor een periode van tenminste 2 jaar en ervoor
te zorgen dat deze mensen de zorg krijgen die zij op ieder moment nodig hebben. In
de eerder aangehaalde brief van 3 juli hebben we toegezegd uw Kamer te informeren
over de voortgang van de ketenveldnorm levensloopfunctie en het gebruik van de geïntroduceerde
noodoplossing/regeling voor de situatie waarin het de zorgaanbieders die ketenregisseur
zijn niet lukt om de (financiering van de) benodigde voorzieningen, zoals de aanmeldfunctie
of beveiligde zorg, geregeld te krijgen.

Deze regeling houdt in dat bij onduidelijkheid over het wettelijk regime op basis
waarvan gefinancierd dient te worden, bij VWS de rekening wordt ingediend en de aangestelde
bestuurlijk adviseur alsnog met betrokken partij, gemeente of verzekeraar, in overleg
treedt om deze te wijzen op haar/zijn verantwoordelijkheid. Wanneer betaling over
een langere periode van vier weken uitblijft zal VWS deze voorschieten. Deze regeling
is tijdelijk van aard en geldt in de pilot/opstartfase van de ketenveldnorm. De ketenveldnorm
levensloopfunctie is namelijk zorg die in de reguliere zorg voor deze groep patiënten
wordt geleverd en zal dus ook binnen het reguliere stelsel uitgevoerd én bekostigd
moeten worden. Daarbij past dus geen (lang lopende) noodoplossing. Voor nu is gesteld
dat de regeling maximaal tot en met maart 2021 geldt. In de loop van het eerste kwartaal
van 2021 zal de procedure geëvalueerd worden. Op basis van de uitkomst van die evaluatie
worden afspraken over het vervolg gemaakt. Daarnaast blijft de aangestelde bestuurlijk
adviseur de komende periode waar nodig extra ondersteuning bieden aan regio’s die
aan de slag zijn of gaan met de ketenveldnorm.

Vooralsnog is er nog geen gebruik gemaakt van deze noodoplossing, maar het includeren
van patiënten in de ketenveldnorm – wat enige tijd stil was gevallen – komt wel weer
op gang. Dit is positief, omdat dit toont dat partijen in de vier pilotregio’s hun
verantwoordelijkheid nemen. Ook in de overige zeven regio’s worden stappen gezet voor
de implementatie van de ketenveldnorm.

Tot slot

We hebben er vertrouwen in dat de komst van een dashboard en de stappen die worden
gezet in het kader van de ketenveldnorm ons een stap dichter brengen bij een werkende
aanpak voor de groep personen met verward gedrag met een hoog (veiligheids)risico
en blijven ons hier onverminderd voor inzetten. Begin 2021 zullen we uw Kamer informeren
over de voortgang van de aanpak gericht op personen met verward gedrag in den brede.

De Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
P. Blokhuis

De Minister van Justitie en Veiligheid,
F.B.J. Grapperhaus