Brief regering : Rapportage voor de zevende conferentie van het Gezamenlijk Verdrag inzake Bestraalde Splijtstoffen en Radioactief Afval (Joint Convention)

Nr. 270
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 26 oktober 2020

Op grond van het Gezamenlijk Verdrag inzake de Veiligheid van het Beheer van Bestraalde
Splijtstof en inzake de Veiligheid van het Beheer van radioactief Afval (Joint Convention)
behoort iedere verdragspartij, waaronder Nederland, om de drie jaar een nationaal
rapport in te dienen bij het Internationale Atoom Energie Agentschap (IAEA). Het rapport
behandelt de maatregelen die door de verdragspartij zijn genomen ter nakoming van
de verplichtingen van de Joint Convention. Hierbij bied ik u dit rapport ter kennisneming
aan1.

Het rapport dient ter voorbereiding van de zevende toetsingsconferentie die van 25 mei
tot 4 juni 2021 plaatsvindt. Een toetsingsconferentie wordt om de drie jaar gehouden.
Tijdens deze conferentie worden de nationale rapporten van alle verdragspartners besproken.

Bij de zesde conferentie in 2018 zijn door andere verdragspartijen de volgende uitdagingen
benoemd voor Nederland (Kamerstuk 25 422, nr. 225):

1. De transitie van de opslag van radioactief afval en bestraalde splijtstof naar de
eindberging;

2. Het overbrengen van het historisch radioactief afval van Petten naar de COVRA;

3. Oprichten van de klankbordgroep (precieze rol, leden, doelen en agenda voor onderzoek);

4. Verder ontwikkelen van het beleid rond ontmanteling.

Deze uitdagingen zijn als volgt geadresseerd in de rapportage.

1. Van 2011 tot 2017 is onderzoek gedaan naar eindberging van radioactief afval in Boomse
klei in het onderzoeksprogramma OPERA. Het programma heeft geleid tot een eerste Safety
Case en een notitie van de Adviesgroep OPERA waarin conclusies worden getrokken en
aanbevelingen worden gedaan voor het maatschappelijke traject rond eindberging.

De Safety Case en het rapport van de Adviesgroep OPERA zijn in januari 2018 gepubliceerd2.

Het rapport «Diepgravende dialogen, bouwen aan vertrouwen» van de Kwartiermaker eindberging
radioactief afval is in april 2018 gepubliceerd3. Zie punt 3 voor het vervolg.

2. De ontwikkelingen in het overbrengen van het historisch radioactief afval van Petten
naar de COVRA zijn beschreven in het rapport. Volgens de huidige plannen zal uiterlijk
eind in 2026 het afval uit de Waste Storage Facility (WSF) naar COVRA in Nieuwdorp
zijn overgebracht. Uw Kamer wordt regelmatig op de hoogte gehouden van het toezicht
op dit proces.

3. Voor de periode juli 2019 – juli 2024 heb ik een opdracht verleend aan het Rathenau
Instituut om een mogelijk participatief besluitvormingsproces te doordenken, gericht
op een maatschappelijke overeenstemming over eindberging van radioactief afval en
verbruikte splijtstoffen, en mij daarover te adviseren4.

4. Over ontmanteling heeft Nederland onder andere de volgende acties gerapporteerd.

i) Sinds 6 februari 20185 is het, voor aangewezen niet nucleaire installaties, verplicht om in een beëindigingsplan
een financiële paragraaf op te nemen;

ii) Er wordt onderzoek gedaan naar het veilig vrijgeven van terreinen en gebouwen;

iii) Er loopt een onderzoek waarbij de verschillende stromen van radioactief afval in kaart
worden gebracht, met aandacht voor afval dat afkomstig is van (toekomstige) ontmantelingsprojecten.

Nederland heeft tevens gerapporteerd over de volgende, voor alle verdragspartners
verplichte thema’s6, zoals tijdens de zesde toetsingsconferentie afgesproken:

1. Implementatie van de nationale strategie voor radioactief afval en verbruikte splijtstoffen:

Het beleid zoals beschreven in het Nationale programma voor radioactief afval is hier
samengevat.

2. Veiligheidsaspecten van lange termijn beheer van verbruikte splijtstoffen:

Nederland heeft tijdens de zesde toetsingsconferentie van de verdragspartners een
compliment gekregen voor het ontwerp van verpakkingen en beheer van het radioactief
afval door COVRA met oog op een langdurige oppervlakte interimopslag. COVRA heeft
criteria voor de acceptatie van verbruikte splijtstoffen afkomstig van onderzoeksreactoren
en voor het afval afkomstig uit de opwerking van verbruikte splijtstoffen van de kerncentrale
Borssele.

3. Relatie tussen lange termijn beheer en eindberging voor gebruikte ingekapselde bronnen:

Gebruikte ingekapselde bronnen die niet naar de leverancier teruggestuurd kunnen worden,
moeten worden gebracht naar de COVRA.

4. Sanering van historische locaties en vervuilingen:

Er zijn in Nederland geen historische locaties of faciliteiten zonder een eigenaar
die over een geldige vergunning beschikt.

Na de zevende toetsingsconferentie in mei/juni 2021 zal ik rapporteren over de uitkomsten
van de peer review.

De Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat,
S. van Veldhoven-van der Meer