Brief regering : Noodverlenging commerciële radiovergunningen

Nr. 518
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN KLIMAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 2 oktober 2020

In mijn brief van 19 juni 2020 (Kamerstuk 24 095, nr. 517) heb ik aangegeven dat ik door een onafhankelijk bureau een quick scan zal laten
uitvoeren op de financiële gegevens van commerciële radiopartijen teneinde een reële
inschatting te kunnen geven van de gevolgen van de coronacrisis voor de radiosector
en daarmee te bezien of een tijdelijke verlenging van de commerciële radiovergunningen
mogelijk en noodzakelijk is.

Onderzoek SEO Economisch Onderzoek

Ik heb aan SEO Economisch Onderzoek te Amsterdam (SEO) gevraagd onderzoek te doen
naar de impact van de coronacrisis op de financiële positie van de commerciële radiostations,
welke verwachtingen er zijn voor de periode tot en met augustus 2022 (wanneer de huidige
FM-vergunningen aflopen) en opties te formuleren om aan de door vergunninghouders
ervaren financieringsbehoefte tegemoet te kunnen komen (naast de gevraagde verlenging
van drie jaar). Bijgaand stuur ik u het rapport van SEO1.

SEO verwacht dat een gemiddeld radiostation tot en met augustus 2022 (= einde looptijd
vergunningen) ongeveer een kwart van de jaaromzet van 2019 misloopt als gevolg van
de crisis, welke kan oplopen tot de helft bij een tweede coronagolf met nieuwe contactbeperkende
maatregelen. Ten opzichte daarvan is de urgente financieringsbehoefte die stations
aangeven echter relatief bescheiden. Dit komt volgens SEO vooral doordat het grootste
deel van de markt (in termen van marktaandeel) geen urgente financieringsbehoefte
zegt te hebben, of daar reeds in heeft kunnen voorzien. Daar staat tegenover dat de
stations die wel een acute financieringsbehoefte signaleren in omzet weliswaar relatief klein zijn,
maar in aantal vrij substantieel.

SEO geeft aan dat het moeilijk is op voorhand te voorspellen of met een verlenging
van drie jaar de huidige belemmeringen om financiering aan te trekken per saldo worden
weggenomen. Daarbij komt dat maar een deel van de vergunninghouders, en die in omzet
een klein deel van de markt vertegenwoordigt, kampt met financieringsproblemen. Een
generieke verlenging raakt de gehele markt en neemt bovendien de mogelijkheden weg
voor nieuwe partijen voor drie jaar om toe te treden tot de markt voor FM. Een marktconforme
verlengingsprijs zal (aanvullend) voor een aantal partijen ook tot een nieuwe financieringsbehoefte
leiden. Een verlenging «om niet» of tegen een lager dan marktconforme vergoeding zou
de facto een marktbrede subsidie impliceren en daarmee in strijd komen met de staatssteunregels.

Een kortere verlenging met een half of heel jaar zal naar verwachting van SEO geen
uitkomst bieden voor de partijen die nu aangeven financieringsproblemen te hebben.

SEO ziet wel een potentieel risico indien nu niets wordt gedaan en later wordt besloten
de vergunningen voor langere tijd opnieuw uit te geven of te verlengen. Bij een nieuwe
uitgifte blijft onzekerheid bestaan of partijen per 1 september 2022 nog wel over
een vergunning zullen beschikken en tegen welke prijs; bij een verlenging zorgen onder
meer de te betalen verlengingsprijzen voor onzekerheid.

Deze onzekerheden maken het moeilijker financiering te vinden en kunnen daarmee negatieve
consequenties voor werkgelegenheid en/of voortbestaan van bestaande radiostations
hebben. Indien dit niet aanvaardbaar wordt geacht ligt een sectorspecifieke verruiming
van de huidige kredietmaatregelen het meest in de rede. Een dergelijke maatregel zou
volgens SEO zodanig moeten worden vormgegeven, dat de kredietverstrekking naar de
stations met een acute behoefte – maar met een gezonde marktpositie – op gang blijft,
terwijl stations met toegang tot meer marktconforme financiering en/of reguliere overheidsmaatregelen
er geen gebruik van maken.

Overweging

SEO adviseert, samengevat, dat een marktbrede verlenging van de FM-vergunningen met
drie jaar niet doeltreffend is voor de specifieke problemen waarmee een deel van de
sector kampt. Wanneer bovendien een marktconforme verlengingsprijs wordt berekend
is het voorts de vraag of de partijen voor wie de genoemde problemen wel spelen er daadwerkelijk mee geholpen zijn aangezien een marktconforme verlengingsprijs
tot een aanvullende financieringsbehoefte leidt.

De conclusies van SEO neem ik over. Het effect van de gevraagde kortlopende verlenging,
is met het oog op de door vergunninghouders gesignaleerde problematiek, niet efficiënt.
Het advies van SEO biedt daarmee geen aanknopingspunten voor een eventueel besluit
om tot de gevraagde verlenging over te gaan.

Ik ben mij ervan bewust ben dat de effecten van de coronacrisis, die ons allemaal
raakt en zo ook de commerciële radiosector, nog lang zullen doorwerken. Ik ben daarom
bereid, in lijn met de suggestie van SEO, te onderzoeken welke mogelijkheden er zijn
om specifiek voor de commerciële radiosector en specifiek voor die vergunninghouders
voor wie dit het meest dringend opgaat, de huidige kredietmaatregelen te verruimen.

Adviescollege verdeling frequentieruimte commerciële radio

In mijn brief van 19 juni 2020 heb ik ook aangegeven dat bij de afweging of een tijdelijke
verlenging met het oog op de coronacrisis mogelijk en noodzakelijk is, ook het advies
van het Adviescollege verdeling frequentieruimte commerciële radio voor de langere
termijn van belang is. Het College adviseert, naast andere relevante vraagstukken
op het radiodossier, over de wijze van verdelen van frequenties voor commerciële radio
vanaf 1 september 2022, wanneer de huidige FM-vergunningen aflopen.

Het College heeft aangegeven begin oktober 2020 zijn advies aan mij te kunnen uitbrengen.
Gelet op de urgentie van de vraagstelling vanuit de radiosector en de concreetheid
van het advies van SEO heb ik gemeend uw Kamer nu reeds over de mogelijkheid en noodzaak
van een tijdelijke verlenging te informeren. Het advies van het College zal ik na
ontvangstneming zo snel mogelijk aan uw Kamer doen toekomen.

De Staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat,
M.C.G. Keijzer