Brief regering : Verslag van de informele Landbouwraad van 31 augustus en 1 september 2020

Nr. 1249 BRIEF VAN DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN VOEDSELKWALITEIT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 10 september 2020

Met deze brief informeer ik uw Kamer over de uitkomsten van de informele Landbouwraad
die op 31 augustus en 1 september jongstleden plaatsvond te Koblenz.

Onderwerpen op de informele Landbouwraad

Weerbare voedselketens en versterking van voedselzekerheid

Het Duitse voorzitterschap agendeerde de weerbaarheid van voedselketens in relatie
tot de COVID-19-crisis en lessen die uit de afgelopen maanden getrokken kunnen worden.
Het voorzitterschap concludeerde dat veel zaken goed zijn gegaan in de reactie op
de crisis. De interne markt is opengebleven en lidstaten hebben goed samengewerkt,
ook bij het vrije verkeer van seizoenarbeiders. Het voorzitterschap benadrukte de
cruciale rol die boeren hebben gespeeld tijdens de crisis en die zij zullen gaan spelen
tijdens het vergroten van de weerbaarheid van voedselketens. Boeren hebben een sleutelrol
in de transitie naar duurzame landbouw en bijvoorbeeld in de ontwikkeling van innovatieve
productiemethoden en de inzet van biotechnologie. De crisis vraagt enerzijds om een
grote zelfvoorzieningszekerheid, met name in grondstoffen voor medicijnen en proteïne
voor veevoer. Anderzijds is het van belang om open te blijven naar de wereld, onder
andere vanwege de belangrijke rol van export. Diversificatie van export en import
kan hiervoor een oplossing zijn. Daarnaast onderstreepten enkele lidstaten het belang
van standaarden voor import uit derde landen.

Ik heb onderstreept dat een weerbaar voedselsysteem afhankelijk is van duurzame voedselproductie
binnen de ecologische grenzen. Alleen vanuit de transitie naar een duurzamer voedselsysteem
is het mogelijk de weerbaarheid te versterken. Ik heb dit onderbouwd met vier elementen:
risicospreiding door diversificatie, betere samenwerking in de keten, technologische
innovaties en versterking van het ondernemerschap en verdienvermogen van de boer.
Daarnaast heb ik aandacht gevraagd voor de gevolgen van de crisis in armere landen.
Daar leiden de problemen in de voedselvoorziening direct tot een onaanvaardbare stijging
in het aantal mensen dat overlijd aan honger. Dit vraagt om gezamenlijk internationaal
optreden van kennisinstituten, de private sector, overheden en civil society organisaties.

Herkomstetikettering

Het Duitse voorzitterschap benadrukte de positieve rol die herkomstcertificering kan
spelen in het vergroten van de transparantie van de markt. Dit leidt tot geïnformeerde
keuzes voor de consument en stimuleert de verkoop van regionale producten. Een aantal
lidstaten spraken hun steun uit. Andere lidstaten benadrukten dat deze maatregel niet
mag leiden tot hernationalisering en strijdig kan zijn met de principes van de interne
markt. Daarnaast werd benadrukt dat het eventuele label ook voor bewerkt voedsel moet
worden ingevoegd. Enkele lidstaten vroegen aandacht voor misleidende labels van honing.
Ik heb aangegeven dat Nederland voor geharmoniseerde maatregelen voor herkomstetikettering
is, omdat nationale maatregelen tot beperkingen in de interne markt kunnen leiden.

Dierenwelzijnslabel

Het Duitse voorzitterschap agendeerde de invoering van EU-brede dierenwelzijnslabels.
De meeste lidstaten spraken hun steun uit, waarvan enkele benadrukte dat een dergelijk
label op vrijwillige basis moet worden ingevoerd. Diverse lidstaten vroegen aandacht
voor het effect van een label op de concurrentiepositie ten opzichte van derde landen.
Daarnaast werd benadrukt dat een label een toevoeging moet zijn op wetgeving en moet
leiden tot voortdurende verbeteringen van het dierenwelzijn. Voor veel lidstaten is
een duidelijke definitie van dierenwelzijn en heldere, wetenschappelijke onderbouwde
criteria van belang. Tevens moet een verbetering in het dierenwelzijn leiden tot een
hogere prijs voor de boer. Ik heb ook benadrukt dat de hogere productprijs bij de
boer terecht moet komen. Daarnaast heb ik voorgesteld een label stapsgewijs op te
bouwen en niet overambitieus met te veel criteria van start te gaan.

Dierenwelzijn tijdens transport

Het Duitse voorzitterschap vroeg aandacht voor dierenwelzijn tijdens veetransport.
Er werd gevraagd om duidelijkheid over de huidige wetgeving, betere monitoring en
gegevensuitwisseling tussen autoriteiten en handhaving. Daarnaast dient er geïnvesteerd
te worden in de dialoog met derde landen en dient er een betrouwbaar netwerk van rustplaatsen
te komen in de EU en daarbuiten. Ik heb gedeeld dat het verbeteren van dierenwelzijn
tijdens transport een van mijn prioriteiten is en dat ik verheugd ben dat de Europese
Commissie de transportverordening herziet. Ik zie mogelijkheden tot het verminderen
van veetransporten door meer karkassen en vlees te vervoeren in plaats van levend
vee en exporteren van genetisch materiaal voor fokkerijen. Ik heb voorgesteld de transporttijden
van levend slachtvee te beperken tot maximaal 8 uur rijden. Dieren moeten niet vervoerd
worden naar verre bestemmingen met als doel direct geslacht te worden. Diverse landen
gaven steun aan een verbod voor lange afstandstransporten. Ik heb aandacht gevraagd
voor de huidige dierenwelzijnsproblemen tijdens het transport van ongespeende kalveren
en betere regelgeving voor transporten bij hitte.

De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, C.J. Schouten