Brief regering : Nationaal actieplan voor meer diversiteit en inclusie in het hoger onderwijs en onderzoek

29 240 Veiligheid op school

Nr. 220 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAP

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 1 september 2020

Hierbij zend ik u het nationaal actieplan voor meer diversiteit en inclusie in het
hoger onderwijs en onderzoek1, zoals toegezegd tijdens het AO Sociale Veiligheid in onderwijs van januari 2020.2 Ook geef ik invulling aan de toezegging die ik deed tijdens het AO Wetenschapsbeleid
2020, om expliciet sociale veiligheid in het actieplan mee te nemen.3 Tevens voer ik hiermee de motie van de leden Van den Hul en Westerveld uit, ingediend
tijdens het VAO Wetenschap 2019 (Handelingen II 2018/19, nr. 89, item 9), die verzocht om in het nationale actieplan in te gaan op maatregelen die worden
overwogen als de streefcijfers niet worden gehaald.4

Zoals aangekondigd in de Wetenschapsbrief «Nieuwsgierig en betrokken – de waarde van
wetenschap» (Kamerstuk 29 338, nr. 186) is dit actieplan opgesteld na de Europese Gender Summit van oktober 2019, in nauwe
samenwerking met de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO),
de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW), de Vereniging van Universiteiten
(VSNU), het Landelijk Netwerk Vrouwelijke Hoogleraren (LNVH), Expertise Centrum Diversiteit
(ECHO) en het Landelijk Overleg Diversity Officers (LanDO). Het actieplan wordt tevens
onderschreven door Promovendi Netwerk Nederland (PNN) en PostdocNL. De ambitie is
om de samenwerking in de nabije toekomst ook uit te breiden met het mbo en hbo.

Met dit actieplan zet het Nederlandse onderwijs- en onderzoeksveld samen met de overheid
een volgende stap op het gebied van diversiteit, inclusie en sociale veiligheid, die
de sector toekomstbestendig maakt.

Het nationale actieplan

Het hoofddoel van dit actieplan is een meer diverse en inclusieve hoger onderwijs-
en onderzoeksector. Door randvoorwaarden te scheppen waarin mensen van verschillende
achtergronden en met allerlei perspectieven willen én kunnen bijdragen, kan ons onderzoek
en onderwijs de internationale toppositie behouden. Hoe sterker onze nationale onderwijs-
en onderzoekssector, hoe beter we ook als land kunnen bijdragen aan mondiale uitdagingen
zoals klimaatverandering, duurzame ontwikkeling en het welzijn van de bevolking.

In het actieplan worden vijf doelstellingen voor 2025 beschreven:

1. diversiteit beter verankeren in bestaande instrumenten.

2. bredere monitoring van diversiteit.

3. een awardsysteem instellen om kaders en richting te geven aan beleid.

4. institutionele diversiteitsplannen bundelen en ondersteunen.

5. inrichten van een nationaal kenniscentrum.

Daarnaast zijn er drie acties die al op korte termijn ondernomen worden, namelijk:
er worden nieuwe streefcijfers voor universiteiten voor 2025 afgesproken; er komt
een KNAW-advies over preventie van ongewenst gedrag; en er komt een nieuw NWO-instrument
voor het vergroten van het aandeel onderzoekers met een migratieachtergrond. Ook wordt
er een adviescommissie ingesteld, die het Ministerie van OCW en het onderwijs- en
onderzoeksveld zal gaan adviseren over het bevorderen van diversiteit, inclusie en
sociale veiligheid in de sector. De commissie zal de eerste drie jaar worden voorgezeten
door prof. dr. Vinod Subramaniam, Rector Magnificus van de Vrije Universiteit.

Maatschappelijk belang van het actieplan

Discriminatie en uitsluiting zijn onderwerpen die hoog op de maatschappelijke agenda
staan. Er zijn nog steeds mensen in Nederland die dagelijks uitgesloten worden vanwege
hun culturele achtergrond, gender, geaardheid of andere persoonlijke kenmerken. Zolang
vormen van discriminatie bestaan in onze samenleving, moeten wij ons er tegen uitspreken.
Ongelijkheid en onbewuste vooroordelen zijn nog steeds in de structuur, methoden en
cultuur van onderwijs- en onderzoeksinstellingen aanwezig. Het ontbreken van een inclusieve
leer- en werkomgeving belemmert mensen uit ondervertegenwoordigde groepen om een volgende
stap in hun carrière te zetten. Onderwijs en onderzoek worden verrijkt door de aanwezigheid
van diversiteit in perspectieven, en een diverse en inclusieve werk- en leeromgeving
zorgen ervoor dat ons talent optimaal kan worden benut. In een inclusieve organisatie
kan iedereen volledig en op gelijke voet aan de organisatie en besluitvorming deelnemen.

De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, I.K. van Engelshoven